1 mavzu: O‘qituvchi kasbiy faoliyatiga qo‘yiladigan zamonaviy talablar

3. Pedagogik qobiliyat va pedagogik texnika.
Qobiliyat o`qituvchining individual imkoniyatlarini xarakterlaydi. Qobiliyat Shaxsning ham umumiy, ham maxsus rivojlaniShida tezroq
siljib boriShini, uning ijrochilik va ijodkorlik faoliyatlarida eng yuqori natijalarga eriShiShini ta`minlaydi.
Qobiliyatli kiShi mutaxassislikni tez egallay oladi va yuqori mahoratga eriShadi hamda iShlab chiqariSh, fan yoki madaniyatga yangilik kirita oladi.
Pedagogik qobiliyatlar, deb ataladigan qobiliyatlar ta`lim beruvchining aqliy, emotsional–irodaviy jihatlarini, taShkilotchiligi, bilimdonligi va ularning bir-biriga bog‘liqligini hamda yaxlit bir butunlik kasb etiShini ifodalaydi. Psixologiyada qobiliyatlarga Shunday
<sub>ta`rif beriladi:</sub>
Qobiliyatlar- Shaxsning mazkur faoliyatini muvaffaqiyatli amalga oShiriSh Sharti hisoblangan va buning uchun zarur bilim, ko`nikma va malakalarni egallaSh dinamikasida yuzaga chiqadigan farqlarda namoyon
<sub>bo`ladigan individiual- psixologik xususiyatdir.</sub>
Pedagogik psixologiyada ta`lim beruvchilik faoliyatida pedagogik qobiliyatlarning tutgan o`rnini ilmiy izohlab beriShga oid samarali tadqiqotlar olib boriladi.
Yirik psixolog S.L.RubinShteyn ta`kidlab o`tganidek, pedagogik jarayon ta`lim beruvchi- ta`lim beruvchining faoliyati tariqasida rivojlanuvchi bola shaxsini shakllantiradi, bu esa pedagogning tarbiyalanuvchi faoliyatiga naqadar rahbarlik qiliShga yoki aksincha, unga ehtiyoj sezmasligiga bog‘liq. Bola Shaxsning rivojlanishida ta`lim beruvchining roli benihoya muhimdir, chunki u ta`lim va tarbiya jaroyoning taShkilotchisi vazifasini bajaradi. Shu bois, hozirgi sharoitda ta`lim beruvchining tashkilotchilik qobiliyatiga nisbatan yuksak talab qo`yiladi, Shuning uchun ijtimoiy- tarixiy tajribalarning boyligi ehtiyojlar ko`lamini ortiShiga bevosita bog‘liq.
70-80 yillarda ta`lim beruvchining xarakter xislatlari,
pedagogik qobiliyatlari, unda ta`lim beruvchilik mahoratini tarkib toptiriSh Shartlari chuqur o`rganildi.
Tadqiqotchi A.I. Sherbakov fikriga ko`ra, pedagogik faoliyat- bu ta`lim beruvci oldiga jiddiy talablar qo`yadigan murakkab psixologik aktdir. Pedagogik faoliyat ta`lim beruvchini chuqur va puxta bilimga, pedagogik qobiliyatiga, mustahkam xarakterga, yuksak ma`naviyatga ega bo`liShini taqazo qiladi. I.A.SHerbakov ta`lim beruvchi shaxsi 6 ta kasbiy- tarkibiy qismdan iborat ekanligini ta`kidlaydi:
1. Yuksak saviyadagi bilim va madaniyat
2. Yo`nalishning aniq ifodalanganligi.
3. Yuksak axloqiy hislarning mavjudligi.
4. Yuqori darajada yuzaga keluvchi faollik va barqaror mustaqillik.
5. Qat`iy va silliq xarakter.
6. Pedagogik qobiliyatlar.
Pedagogika va psixologiya sohasida olib borilgan ilmiy tadqiqotlarga asoslanib, ta`lim beruvchining pedagogik qobiliyatlarini qo`yidagicha klassifikatsiya qilish mumkin: