1-мавзу. Туризм логистикасининг мохияти ва мазмуни туризм логистикасининг назарий асослари Логистикасининг интеграциялашган тузилмаси

1-МАВЗУ. ТУРИЗМ ЛОГИСТИКАСИНИНГ МОХИЯТИ ВА МАЗМУНИ


1.Туризм логистикасининг назарий асослари
2.Логистикасининг интеграциялашган тузилмаси
3.Туристик оқим туризм логистикасининг асосий объекти сифатида
4.Туризм логистикасида хизмат оқимларининг хусусиятлари.
5.Туризм логистикасининг асосий тушунчалари

КИРИШ

Туризм саноати сайёҳлик бозорининг ўхшаш эҳтиёжларини қондиришга қаратилган сайёҳлик маҳсулотлари ва туризм хизматлари, технологияларнинг умумий ишлаб чиқарилишига эга бўлган сайёҳлик корхоналари ва туризм саноати тўпламидир.

Туризм соҳаси саёҳатчилар учун товарлар ва хизматларни яратишга қаратилган ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш фаолиятини қамраб олади.

Туризм иқтисодиётнинг транспорт, алоқа, қурилиш, қишлоқ хўжалиги каби муҳим тармоқларига катта таъсир кўрсатади, яъни мамлакатнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланиши учун катализатор бўлиб хизмат қилади.

Дунёнинг барча мамлакатлари, жумладан, Ўзбекистон, туризмдан тушган даромадларни кўпайтиришга интилмоқда ва мамлакатга хорижий сайёҳларни жалб қилиш борасида жиддий саъй-ҳаракатларни амалга оширмоқда.

Жаҳон сайёҳлик ташкилоти (WТО) маълумотларига кўра, жаҳон иқтисодиётига туризмнинг ҳиссаси жаҳон ялпи ички маҳсулотининг 10,9%, жаҳон сайёҳлик оқими 2020 йилда, CОВИД-19 пандемияси туфайли 1 миллиард кишига камайди,ўтган йилга нисбатан.

2021 йилда халқаро туризмдан олинган даромадлар 700-800 миллиард долларни ташкил этади, бу 2020 билан солиштирганда кичик яхшиланишдир, 2021 да туризмнинг иқтисодий ҳиссаси $1,9 триллион, бу коронавирус пандемияси бошланишидан олдин дунёда қайд этилган қийматдан ($3,5 триллион) анча паст.

Туристик фаолият амалиётида сайёҳларни етказиб берувчи мамлакатлар ва сайёҳларни қабул қилувчи мамлакатлар фарқланади. Биринчиси: АҚШ, Германия, Англия, Белгия, Дания ва бошқалар.Иккинчиси - Франция, АҚШ, Испания, Италия, Венгрия ва бошқалар.

Дунёнинг энг ривожланган мамлакатларидан сайёҳлар – АҚШ, Германия ва Япония - бошқа мамлакатлардан келган сайёҳларга қараганда чет эл сафарларида кўпроқ маблаг сарфлайди. Саноати ривожланган мамлакатларда ўсиб бораётган турмуш даражаси дам олиш давомийлигининг ошишига олиб келади ва етарли туризмни ривожлантиришга сезиларли таъсир кўрсатадиган пенсия таъминотининг юқори даражаси.

Саёҳат динамикаси иқтисодиётнинг юксалиши ёки пасайиши бор ёки йўқлигини жуда сезгир бўлади. Туризм саноатига нисбатан "кўринадиган ва кўринмас савдо", "кўринадиган ва кўринмас экспорт ва импорт" каби тушунчалар мавжуд. Кўринадиган савдо товарлар ва хом ашёни экспорт қилиш ва импорт қилиш билан шуғулланади.

Кўринмас савдо хизмат кўрсатиш соҳасини импорт қилиш ва экспорт қилиш билан боғлиқ. Кўринмас экспорт-хорижий сайёҳларнинг даромадлари, шунингдек, мамлакатдаги маҳаллий транспорт ва бошқа хизматлар учун чипталарни сотишдан олинган даромад. Мамлакатнинг кўринмас импорти чет эл сафарларида фуқаролар томонидан сарфланган маблағни ташкил қилади

Замонавий сайёҳлик бизнеси умуман профессионал ва сифатли ўсишнинг юқори суръатларини, сайёҳлик салоҳиятини бошқариш тизимида рақамли ва инновацион технологиялардан тобора кўпроқ фойдаланишни намойиш этмоқда.

Шу билан бирга, Ўзбекистон ҳудудларининг сайёҳлик салоҳиятини янада тўлиқ рўёбга чиқариш бир қатор муаммолар билан чекланиб қолмоқда, биринчи навбатда, миллий туризмни ривожлантириш, айниқса, ички туризмни ривожлантириш борасидаги саъй-ҳаракатларнинг мувофиқлаштирилмаганлиги, туризм ва базавий инфратузилмани ривожлантириш, кадрлар тайёрлаш, туроператорлар ва сайёҳлик агентликларининг замонавий маркетинг ва логистик усулларини амалиётга жорий этиш, зарур тадбиркорлик муҳитини шакллантириш,
Қонунчилик базасини Туризм фаолиятини тартибга солишда давлат органларининг роли жуда самарасиз. Вилоятларда туризм индустриясини ва транспорт-логистика инфратузилмасини узоқ муддатли ривожлантириш учун асосли дастурлар мавжуд эмас.