1-mustaqil ish

Mavzu: Ma’lumotlar bazasini loyixalash, mohiyat-aloqa modeli

Ishdan maqsad: Ma’lumotlar bazasini loyixalash uchun mohiyat-aloqa modelini ishlab chiqish bo’yicha ko’nikmaga ega bo’lish.
NAZARIY QISM

Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi MBBT (СУБД, DBMS –Database Management Systems) zamonaviy korxonalarda muhim komputer vositalaridan hisoblanadi. MBBT – komputerni operatsion tizimi birga ishlaydigan va komputer-da ma’lumotlarni saqlash va chiqarib olish uchun ishlatiladigan dasturiy ta’minotdir. Ma’lumotlarni o’zi ishonchli ishlab chiqilgan ma’lumot bazasidaq saqlanadi.

Klassik hisoblashlarda 3 ta ma’lumot modeli ko’p ishlatiladi:

• 
  Ierarxik ma’lumot modeli;
  
• 
  Tarmoqli ma’lumot modeli;
  
• 
  Relyatsion ma’lumot modeli. (MM)
  

Har bir ma’lumot bazasi u yoki bu model asosida yaratiladi. Ierarxik ma’lumot modelda yozuvlar daraxtsimon(shajara) strukturali bog’lanish ko’rinishida bo’ladi. Ierarxik tuzilishi ma’lumotlarni sodda yaratiladi lekin ma’lumotlarning ko’plari bunday bog’lanishli tabiatga ega emas.

Hozirgi kunda asosan relyatsion ma’lumotlar bazasiga asoslangan tizimlar ko’p ishlatilmoqda.

Uncha katta bo’lmagan tashkilotlarda MBBT bitta komputerda yuklab ishlatish mumkin. Bunday shaxsiy ma’lumot baza tizimi bir nechta foydalanuvchi ishlaganda foydali bo’lishi mumkin. Shuning uchun hozirgi kunda korxona va tashkilotlarda ma’lumot bazasi birlamchi serverda joylashtiriladi, foydalanuvchilar esa alohida komputerlar bilan ulanadi. Bu komputerlarni mijoz (klient) komputerlar deyiladi. Server ma’lumotlarni markazlashgan saqlovchi hisoblanadi, shuning uchun barcha foydalanuvchilar bir axborotlarni, shu jumladan o’zgartirilgan axborotlarni ko’rish imkoniyatiga ega bo’ladi.




Dekanat



ID





Guruhlar

Nomi



Guruh_ID



FISH


M ySql so’rovlaridan foydalanib jadval hosil qilish. Ikkita jadvalni bog’lash.

1-rasm 2-rasm

4-rasm

3-rasm

1 -rasmda mavjud Databaselarni ko’ramiz.2-rasmda database yaratamiz. 3-rasmda databaselarni ko’rdik. 4-rasmda Use database nomidan so’ng database changed(o’zgartirildi) degan yozuv oynaga chiqishi kerak

5-rasm 6-rasm

5-6-rasm.Table yaratamiz bunda int,varcharga qancha qiymat qabul qilishi kerakligini kiritib ketamiz.

7-rasm 8-rasm

9-rasm 10-rasm

7-8-9-10-rasm.Tablemizga qiymatlarni kiritib chiqamiz. Int,varchar tipidagi ma’lumotlarni kiritamiz va << SELECT * FROM Faculty>> komandasi orqali kiritgan ma’lumotlarimizni ko’rishimiz mumkin.

11-rasm

11-rasm.Ikkita jadvalni birlashtiramiz. Bunda joinlardan foydalanamiz.Va yuqoridagi oyna hosil bo’ladi. Jadvallar birlashadi.

Xulosa

Mening laboratoriya ishimda “Dekanat” tizimini ma’lumotlar bazasini loyixasini qurib chiqish ishi topshirilgan bo’lib, ixtiyoriy dekanatning xomaki modelini ishlab chiqdim. Agar to’liqroq tuzib chiqish talab etilsa har bir dekanat uchun turlicha sxemani hosil qilishimiz mumkin.