1. O’zbekiston Respublikasi Bojxona qo’mitasining tuzilishi va vazifalari

5.O’zbekistonda “Elektron hukumatni” takomillashtirishda bojxona organlariga ajratilgan mavqe va daraja

12-rasm-Elektron hukumat indeksi.

Elektron hukumat quyidagi asosiy modullardan(tizimlardan) iborat:
 G2C(Government to Citizens) — Hukumat-fuqarolarga
G2B(Government to Business) — Hukumat -biznesga
G2G(Government to Government) — Hukumat –hukumatga
"Elektron hukumat"ning yakuniy maqsadiinteraktiv xizmatlarini taqdim etishning imkoniyatlarini yanada yaxshilashga qodirbo'lgan mukammal elektron davlat boshqaruv apparatini yaratishdan iborat.
Elektron hukumat /e-government/ – ma'lumotlarni elektron ko‘rinishda qayta ishlash, uzatish va tarqatish asosida davlat boshqaruvini amalga oshirish tizimidir. Elektron hukumat boshqaruv faoliyatidagi ichki va tashqi aloqalarni, jarayonlarni zamonaviy axborot – kommunikatsiya texnologiyalari asosida qo‘llab-quvvatlashni ta'minlaydigan hukumatdir.Elektron hukumat davlat hukumat boshqaruvining yangi shakli bo‘lib, unda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalangan holda fuqarolar (pensionerlar, ishchi-xizmatchilar, ishbilarmonlar, davlat xizmatchilari va boshqalarga) va tashkilotlar uchun davlat organlari faoliyati natijalari haqida qulay usulda tezkor, sifatli va ishonchli axborot xizmatlari ko‘rsatish amalga oshiriladi.
Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 25-yanvar 18-sonli qarori bilan, davlat boshqaruvining samaradorligi va yuridik hamda jismoniy shaxslarga interaktiv davlat xizmatlari ko‘rsatish sifatining oshirilishini ta'minlovchi «Elektron hukumat» tizimini shakllantirish alohida ustuvor vazifa qilib belgilandi. Qolaversa, mazkur qarorda «Elektron hukumat» tushunchasiga, O‘zbek tilida rasmiy tushuntirish – ta'rif berildi:Davlat bojxona qo‘mitasining integratsiya jarayoni Davlat bojxona qo‘mitasining integratsiya jarayoni Davlat boshqaruvida AKTni rivojlantirishning navbatdagi bosqichi foydalanuvchilarga va fuqarolarga hukumatning bazaviy tartib-qoidalari va funksiyalari integratsiyasining faqat yangi shakllari orqali (va shu sababli o‘zgartirish orqali) amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan xizmatlarni taqdim etish uchun Internetdan va yangi texnologiyalardan foydalanish usullarini izlashga urinishni namoyish qilishdir. DBQ ning interaktiv xizmatlarining integratsiyasi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Axborot tizimlari telekommunikatsiya masalalari Kompleksi majlisining 2015 yil 8 apreldagi 1-son bayoni (2015 yil 02-08-08-8-son) bilan O‘zbekiston Respublikasi Davlati bojxona qo‘mitasiga tartiblarni soddalashtirgan holda elektron shaklda bojxona deklaratsiyalarini rasmiylashtirish tizimini takomillashtirish hamda elektron hukumat doirasida “Bojxona” Axborot tizimlari kompleksi bilan integratsiya qilish vazifalari belgilab berilgan. Ushbu vazifa ijrosini ta'minlash maqsadida Elektron shaklda bojxona deklaratsiyalarini rasmiylashtirish tizimini takomillashtirish hamda elektron hukumat doirasida “Bojxona” Axborot tizimlari kompleksi bilan integratsiya qilish bo‘yicha tarmoq jadvali loyihasi ishlab chiqilib, “Elektron xukumat” tizimini rivojlantirish markaziga taqdim qilinib Yagona interaktiv davlat xizmatlari portaliga integratsiya qilingan bilan kelishildi. “Elektron hukumat” tizimini joriy qilishning istiqbolli rejalari doirasida 2014-2016 yillarda idoralararo integratsiyalashgan platformani yaratish loyihasi amalga oshiriladi.
Bu platforma barcha davlat organlari axborot tizimlarini birlashtiradi, aholiga ma'lumot olish, ariza topshirish va boshqa xizmatlardan foydalanish bo‘yicha idoralar o‘rtasida ma'lumot almashishga xizmat qiladi. (DBQning hujjatlari)
• Davlat organlarining aholi va tadbirkorlik sub'ektlari bilan o‘zaro axborot almashinuvlari, muloqotlari, shuningdek bir qator davlat xizmatlarini ko‘rsatish 2013 yilda ishga tushirilgan Yagona portal orqali amalga oshirilmoqda.
Dasturga muvofiq, “elektron hukumat” tizimi foydalanuvchilarini identifikatsiya qllish maqsadida ochiq kalitlar bazasida Yagona identifikatsiya tizimini yaratildi. (ID.UZ identifikatsiya markazi). Jismoniy va yuridik shaxslar, transport, kadastr, ko‘chmas mulk, ma'lumot va klassifikatorlar jam qilingan milliy ma'lumotlar bazasi va reestri, axborot tizimlarini rivojlantirish “elektron hukumat”ni samarali etishning muhim bosqichi hisoblanadi. Shundan so‘ng, aholi va tadbirkorlarga davlat organlari xizmatlaridan elektron shaklda foydalanish, davlat organlariga o‘z faoliyatlarini optimallashtirish, samaradorligini oshirish imkoniyati yaratiladi.

13-rasm.Elektron Hukumat tzimi portali.

2013-2020 yillarda O‘zbekiston Respublikasida telekommunikatsiya texnologiyalari, tarmoqlari va aloqa infratuzilmasini rivojlantirish dasturi O‘zbekistonda axborot jamiyatini yanada rivojlantirish, mamlakatning jahon axborot makoniga yanada integratsiyalashuvida yangidan-yangi imkoniyatlarning yaratilishida muhim huquqiy hujjat bo‘lib xizmat qiladi. Elektron hukumat tizimini rivojlantirish markazi (egovernment.uz) Elektron hukumat o‘quv markazini tashkil etish (davlat xodimlarini, shuningdek, aholining keng ko‘lamini va tadbirkorlik sub'ektlarini uzluksiz ta'limini tashkil etish) AKTni rivojlantirishning navbatdagi bosqichi foydalanuvchilarga va fuqarolarga hukumatning bazaviy tartib-qoidalari va funksiyalari integratsiyasining faqat yangi shakllari orqali (va shu sababli o‘zgartirish orqali) amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan xizmatlarni taqdim etish uchun Internetdan va yangi texnologiyalardan foydalanish usullarini izlashga urinishni namoyish qilishdir. DBQ ning interaktiv xizmatlarining integratsiyasi O‘zbekiston Respublikasi azirlar Mahkamasining Axborot tizimlari telekommunikatsiya masalalari Kompleksi majlisining 2015 yil 8 apreldagi 1-son bayoni (2015 yil 02-08-08-8-son) bilan O‘zbekiston Respublikasi Davlati bojxona qo‘mitasiga tartiblarni soddalashtirgan holda elektron shaklda bojxona deklaratsiyalarini rasmiylashtirish tizimini takomillashtirish hamda elektron hukumat doirasida “Bojxona” Axborot tizimlari kompleksi bilan integratsiya qilish vazifalari belgilab berilgan. Ushbu vazifa ijrosini ta'minlash maqsadida. Elektron shaklda bojxona deklaratsiyalarini rasmiylashtirish tizimini takomillashtirish hamda elektron hukumat doirasida “Bojxona” Axborot tizimlari kompleksi bilan integratsiya qilish bo‘yicha tarmoq jadvali loyihasi ishlab chiqilib, “Elektron xukumat” tizimini rivojlantirish markaziga taqdim qilinib Yagona interaktiv davlat xizmatlari portaliga integratsiya qilingan bilan kelishildi. “Elektron hukumat” tizimini joriy qilishning istiqbolli rejalari doirasida 2014-2016 yillarda idoralararo integratsiyalashgan platformani yaratish loyihasi amalga oshiriladi. Bu platforma barcha davlat organlari axborot tizimlarini birlashtiradi, aholiga ma'lumot olish, ariza topshirish va boshqa xizmatlardan foydalanish bo‘yicha idoralar o‘rtasida ma'lumot almashishga xizmat qiladi. (DBQning hujjatlari) Davlat organlarining aholi va tadbirkorlik sub'ektlari bilan o‘zaro axborot almashinuvlari, muloqotlari, shuningdek bir qator davlat xizmatlarini ko‘rsatish 2013 yilda ishga tushirilgan Yagona portal orqali amalga oshirilmoqda.

Dasturga muvofiq, “elektron hukumat” tizimi foydalanuvchilarini identifikatsiya qilish maqsadida ochiq kalitlar bazasida Yagona identifikatsiya tizimini yaratildi. (ID.UZ - identifikatsiya markazi). Jismoniy va yuridik shaxslar, transport, kadastr, ko‘chmas mulk, ma'lumot va klassifikatorlar jam qilingan milliy ma'lumotlar bazasi va reestri, axborot tizimlarini rivojlantirish “elektron hukumat”ni samarali etishning muhim bosqichi hisoblanadi. Shundan so‘ng, aholi va tadbirkorlarga davlat organlari xizmatlaridan elektron shaklda foydalanish, davlat organlariga o‘z faoliyatlarini optimallashtirish, samaradorligini oshirish imkoniyati yaratiladi. 2013-2020 yillarda O‘zbekiston Respublikasida telekommunikatsiya texnologiyalari, tarmoqlari va aloqa infratuzilmasini rivojlantirish dasturi O‘zbekistonda axborot jamiyatini yanada rivojlantirish, mamlakatning jahon axborot makoniga yanada integratsiyalashuvida yangidan-yangi imkoniyatlarning yaratilishida muhim huquqiy hujjat bo‘lib xizmat qiladi.
Elektron hukumat tizimini rivojlantirish markazi (egovernment.uz) Elektron hukumat o‘quv markazini tashkil etish (davlat xodimlarini, shuningdek, aholining keng ko‘lamini va tadbirkorlik sub'ektlarini uzluksiz ta'limini tashkil etish) DBQ ning interaktiv xizmatlarining integratsiyasi O‘zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasining Axborot tizimlari telekommunikatsiya masalalari Kompleksi majlisining 2015 yil 8 apreldagi 1-son bayoni (2015 yil 02-08-08-8-son) bilan O‘zbekiston Respublikasi Davlati bojxona qo‘mitasiga tartiblarni soddalashtirgan holda elektron shaklda bojxona deklaratsiyalarini rasmiylashtirish tizimini takomillashtirish hamda elektron hukumat doirasida “Bojxona” Axborot tizimlari kompleksi bilan integratsiya qilish vazifalari belgilab berilgan. Ushbu 
vazifa ijrosini ta'minlash maqsadida Elektron shaklda bojxona deklaratsiyalarini rasmiylashtirish tizimini takomillashtirish hamda elektron hukumat doirasida “Bojxona” Axborot tizimlari kompleksi bilan integratsiya qilish bo‘yicha tarmoq jadvali loyihasi ishlab chiqilib, “Elektron xukumat” tizimini rivojlantirish markaziga taqdim qilinib Yagona interaktiv davlat xizmatlari portaliga integratsiya qilingan bilan kelishildi
Bu platforma barchadavlat organlari axborot tizimlarini birlashtiradi, aholiga ma'lumot olish, ariza topshirish va boshqa xizmatlardan foydalanish bo‘yicha idoralar o‘rtasida ma'lumot almashishga xizmat qiladi. (DBQning hujjatlari)
Davlat organlarining aholi va tadbirkorlik sub'ektlari bilan o‘zaro axbo-rot almashinuvlari, muloqotlari, shuningdek bir qator davlat xizmatlarini
ko‘rsatish 2013 yilda ishga tushirilgan Yagona portal orqali amalga oshirilmoqda. 
Dasturga muvofiq, “elektron hukumat” tizimi foydalanuvchilarini identifikatsiya qilish maqsadida ochiq kalitlar bazasida Yagona identifikatsiya tizimini yaratildi (ID.UZ -identifikatsiya markazi). 
Jismoniy va yuridik shaxslar, transport, kadastr, ko‘chmas mulk, ma'lumot vaklassifikatorlar jam qilingan milliy ma'lumotlar bazasi va reestri, axborot tizimlarini rivojlantirish “elektron hukumat”ni samarali etishning muhim 
bosqichihisoblanadi. Shundan so‘ng, aholi va tadbirkorlarga davlat organlari xizmatlaridan elektron shaklda foydalanish, davlat organlariga o‘z faoliyatlarini optimallashtirish, samaradorligini oshirish imkoniyati yaratiladi. 2013-2020 yillarda O‘zbekiston Respublikasida telekommunikatsiya texnologiyalari, 
tarmoqlari va aloqa infratuzilmasini rivojlantirish dasturi O‘zbekistonda axborot jamiyatini yanada rivojlantirish, mamlakatning jahon axborot makoniga yanada integratsiyalashuvida yangidan-yangi imkoniyatlarning yaratilishida muhim huquqiy hujjat bo‘lib xizmat qiladi. 

14-rasm.Elektron Hukumat.