1. Pythonni o`rnatish idle da ishlash

 
Standart o'rnatilgan rivojlanish muhiti
2-rasm. IDLE asosiy oynasi
Yuqorida Python interpretatori ishga tushirganda matn muharririda 
modullarni tayyorlash imkoniyati namoyish etildi. Qulay ishlash uchun 
integrallshgan ishlatish muhitlari (IDE) qo`llaniladi. Ular foydalanuvchining grafik 
interfeysi (GUI, Graphical userinterface) bilan bir qatorda turli vazifalarni 
(modullarni tayyorlash, ishlatish va hisoblashlarni tayyorlash) bajarishga imkon 
beradi.. 
Python uchun eng sodda integrallashgan muhit IDLE hsioblanadi, ya'ni. 
standart va erkin tarqalgan Python distributivining qismi hisoblanadi. IDLE ni 
ishga tushirish Pusk (Start) | Vse programmii (All programs) Python x.x 
bo`limidan IDLE (Python GUI) yarligi bosilib amalga oshiriladi. Tez boshlanish 

---

kontekst menyusi (o'ng sichqoncha tugmasi) Python modulining yorlig'i 
(kengaytmasi.ru) bosish bilan ishga tushirish mumkin.
Asosiy oyna (1.2-rasm) interaktiv rejimda Python bilan ishlaydi. IDLE, matn 
muharririning standart funktsiyalari mavjud. Xususan, kalit elementlarni vizual 
tarzda ajratib ko'rsatishga imkon beruvchi sintaksikni ko'rsatish xususiyati 
berilgan. 
Moduli bilan ishlashni qo'llab-quvvatlaydi (.py kengaytmali matnli fayllar 
bilan). IDLE dastur kodi bilan faylni ochish va tahrir qilish uchun matn 
tahrirlovchi oynasini oching: asosiy Python Shell oynasining File menyusida Open 
ni tanlang. Sinov moduli uchun natijalar 1.3-rasmda ko`rsatilgan. Modulni IDLE 
tahrirlovchisidan ishlatish uchun Run menyusidan Run Module-ni tanlang. Modul 
ishlatilgandan keyin chiqariladigan natijalar, xususan, xato haqidagi xabarlar 
asosiy Python Shell oynasida hosil bo`ladi. Yangi modul yaratish uchun File | New 
Window buyrug`ini muharrirda yoki Python Shell-da qo`llang.
IDLE da sozlash 
IDLE ning asosiy xususiyatlari orasida sozlash imkoniyati mavjudligini 
qayd etish lozim. Debuggable modulida, tanlangan satrlarni ajratish nuqtalari 
kontekst menyusidagi (o'ng sichqoncha tugmasi) tahrirlash oynasida o'rnatiladi. 
O`rnatilgan sozlovchi asosiy oynaning Debug | Debugger menyu buyrug'i bilan 
chaqiradi. Debug Control oynasi paydo bo`lgandan keyin, sozlash moduli ishga 
tushiriladi va bu dasturning qadamba qadam bajarilishini ko`rsatishga imkon 
beradi va o'zgaruvchining joriy qiymatlarini ko'rish mumkin bo'ladi.
3-rasm. IDLE muharriri