1-топшириқ 1-muammoli masala

3-muammoli vaziyat

Tasavvur qiling: Mehnat darsida 3-sinf o’quvchilariga gazlamadan nina qadagich tikish o’rgatildi. O’quvchilar ishni mustaqil bajarishda. O’g’il bolalarga nisbatan qiz bolalar tez va sifatli nina qadagich tikishdi. O’qituvchi bajarilgan ishlarni nazorat qilib o’g’il va qiz bolalarga bir xil baho quydi. Mazkur vaziyatda o’qituvchiga baho bering. Nimaga bunday vaziyat hosil bo’lgan. Qay biriga to’g’ri baho qo’ygan? Har birini alohida tavsif eting.

2-топшириқ

1. 
   Shaxs nima?
   

Shaxs — alohida individ, mohiyatan yaxlit ijtimoiy-axloqiy olam. U oʻzida inson mohiyatini, uning mavjudot sifatidagi qadriyatini mujassam etadi. Shaxs ijtimoiy-gumanitar fanlarda oʻz yoʻnalishi, tadqiqot obʼyekti va maqsadi nuqtai nazaridan turlicha talqin etiladi. U oʻta murakkab, ziddiyatli, qaramaqarshi, oʻzini oʻzi inkor etadigan mavjudot sifatida, biologik, fiziologik, ijtimoiy, maʼnaviy, ruhiy, axloqiy va estetik aqlidrok, tafakkur obʼyekti sifatida, hatto, falsafiy va mantiqiy, yashash huquqi va hayot mantigʻi jihatidan tadqiqot manbaiga aylanishi mumkin.

shahrining shakllanish omillari koʻp va xilmaxiddir. Mas, genetik (nasliy), biologiktabiiy, madaniy, ijtimoiy hayot tajribasi, oʻz turdoshlari bilan munosabatlar va boshqalar shahrining genetik jihati uning nasliy asosi, ajdodlaridan yetib kelgan fizionomiya, feʼlatvor bilan, biofiziologik jihati esa yashash uchun quvvat olish, ovqatlanish, jinsiy aloqaga kirishish va nasl qoldirish singari individual ehtiyoj bilan belgilanadi.

Shaxs, mohiyatiga koʻra, madaniylashgan, ong, aql orqali faoliyatini boshqarish imkoniyatiga ega boʻlgan, ijtimoiytarixiy anʼana, turmush tarzi va tajribaga asoslangan muayyan avlodlar vakili. Shaxs fenomeni inson olamining butun murakkabliklarini oʻzida mujassam etadi. Uni har tomonlama oʻrganish maqsadida turli davrlarda tadqiqot olib borilgan. Ayniqsa, sharqda u yuksak axloqiymaʼnaviy meʼyorlar orqali tushunilgan va oliy xilqat, bebaho qadriyat deb hisoblangan. Inson Sh. sifatida komillikka intiladi, hayot mazmunini boyitadi, shu asosda kishilik jamiyatining goʻzal va farovon boʻlishiga ehtiyoj sezadi.

2. 
   Individ nima?
   

«Individ  –  asosan  insonning  biologik  xususiyatlari  yig‘indisi; 

shaxs   insonning  ijtimoiy  va  psixologik  xarakteristikasi:  odam    faoliyat  va  bilish  jarayonining  sub‘ekti  sifatida  –    uning    bilish  va  prakseologik xususiyatlari yig‘indisi; individuallik – individning  barcha tomonlari sintezi». 

B.G.Ananьev  individ  tushunchasining  mohiyatini  to‘la  ochib  berish  uchun  inson tabiatiga xos bo‘lgan ijtimoiy va biologik xususiyatlarni bir butun holda qo‘llashga  muvaffaq  bo‘lgan.  Individ  tushunchasi  bilan  biz  insonni  biologik jihatdan  yoki  ijtimoiy  jihatdan  qabul  qilishimizdan  qat‘iy  nazar  har  qanday alohida  kishiga  nisbatan  qo‘llanilishi  mumkin.  Uning  biologik  tabiatini ifodalash  uchun  «organizm»  tushunchasi  qo‘llanilib,  insonning  biologik 

mavjudot  sifatidagi  xususiyatlarining  tizimli  birligini  aks  ettiradi.  Mavjud ta‘riflarga  ko‘ra,  Individ alohida,  yakka  holda  qayd  etilgan,  u  yoki  bu  usullarga  asoslanib  ajratib  olingan  predmet,  har  bir  o‘ziga  xos  mavjudot,  o‘z holicha mustaqil yashovchi tirik organizm, insoniyat jamoasidan farqli o‘laroq  alohida  inson  shaxsi‖.  ―Inson  individi  tushunchasi  faqatgina  insonlik  turiga mansublikni ifodalaydi va o‘z ichiga  hech qanday aniq ijtimoiy va psixologik  xarakteristikalarni  olmaydi‖.  Individ  tushunchasi  insoniyat  turining  alohida vakilini  ifodalaydi  va  u  tabiatga  tegishli  bo‘ladi.  Alohidalik  darajasida  biz individ  tushunchasiga  murojaat qilamiz.Individ  ba‘zi  jamiyatlarning  birligidir‖. Ushbu  ma‘noda  individ tushunchasi ko‘plab  fanlarda qo‘llaniladi. Sotsial individ, ―biologik individ‖ degan tushunchalarni turli fanlarda tez-tez 

uchratish  mumkin.