10-Mavzu: Asosiy faoliyatning boshqa jarayonlaridan olingan daromad va xarajatlar tahlili reja: Asosiy faoliyatning boshqa jarayonlaridan olingan daromad va xarajatlar tahli

Ko’rsatkichlar	Utgan yili		Hisobot yili
Farqi (+,-)
foyda	zarar	Foyda	zarar		Foyda	zarar
1	2	3	4	5		6	7
1. Asosiy vositalarni sotishdan olingan natija	54793	96387	51389	89328		-3404	-7059
2. Kam baholi va tez eskiruvchi buyumlarni sotishdan olingan natija	-	35697	-	52131		-	+16434
3. Valyuta mablag’larini sotishdan olingan natija	36982	-	50836	-		+13854	-
4. Mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan olingan natija	-	-	3645	-		+3645	-
5. Materiallarni sotishdan olingan natija	6862	42397	954	39821		+5908	-2576
6. Qimmatliqog’ozlarnisotishdan olingannatija	-	3773	-	-		-	-3773
7. Nomoddiy aktivlarni sotishdan olingan natija	-	-	-	8372		-	+8372
Jami	98637	178254	106824	189652		+8187	+11398

Jadval ma`lumotlaridan ko’rinadiki, biz tahlil qilayotgan korxonada joriy yilda jami 106824 mingso’mlik o’eratsionfaoliyatdanfoydako’rilganbo’lsa, 189652 mingso’mlikzararko’rilgan. O’tgan yilga nisbatan korxonganing o’eratsion faoliyatildan ko’rgan foydasi 8187 ming so’mga, zarari esa 11398 ming so’ga o’sgan. Ma`lumotlardan ko’rinadiki, o’eratsion faoliyatdan ko’rilgan foydaning asosini asosiy vositalarni hisobdan chiqarish va sotish, xorijiy valyutalarni sotish, materiallarni sotishdan bo’lgan foyda tashkil etgan. O’eratsion faoliyatdan ko’rilgan zararlarning asosiy qismini esa asosiy vositalarni hisobdan chiqarish va sotish hisobiga, kam baholi va tez eskiruvchi buyumlarni sotish hisobiga bo’lgan. Shuningdek, qimmatli qog’ozlar sotishdan olingan zarar summasi esa hisobotyilidabir qadar kamayishiga erishilgan.

Yuqoridagi korxona ma`lumotlarini tahlil etish bilan bir qatorda mazkur korxona bilan hamkorlik qiluvchi boshqa bir xo’jalik yurituvchi sub`ektning asosiy faoliyatidagi moliyaviy natijalarini tahlil qilib chiqamiz.
Foydani shakllanishida asosiy ishlab chiqarish faoliyatining natijasi salmoqli o’rinni egallaydi.
AFKF=YaF-DX+BD
bunda
AFKF-asosiy faoliyatdan ko’rilgan foyda;
YaF-yal’i foyda;
DX- davr harajatlari;
BD-asosiy faoliyatning boshqa daromadlari
Asosiy faoliyatdan ko’rilgan foydaga bir necha omillar ta`sir etadi. Omillar ta`sirini hisoblashdan oldin analitik jadval orqali sotishdan kelgan sof tushumda sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarhi, sotish harajatlari, ma`muriy harajatlar, o’eratsion xarajatlar va asosiy faoliyatning boshqa jarayonlaridan ko’rilgan daromadlarning hisobot davri va o’tgan yillardagi tutgan ulushlari aniqlanadi.
So’ngra asosiy faoliyatdan ko’rilgan foydani sof tushumga bo’lish orqali rentabellik darajasi, ya`ni tushumning har so’miga to’g’ri keladigan foyda miqdori aniqlanadi. Aniqlangan ko’rsatkich ishtirokida har bir omilning foydaga bo’lgan ta`siri hisoblab to’iladi.