11-Amaliy mashg’ulot: Izlash masalasi uchun algoritmlar va ularning murakkabliginq aniqlash

---

11-Amaliy mashg’ulot: Izlash masalasi uchun algoritmlar va ularning 
murakkabliginq aniqlash. 
Ixtiѐriy maʻlumotlar majmuasi jadval ѐki fayl deb ataladi. Ixtiѐriy maʻlumot (ѐki 
tuzilma elementi) boshqa maʻlumotdan biror bir belgisi orqali farq qiladi. Mazkur belgi kalit 
deb ataladi. Kalit noѐb boʻlishi, yaʻni mazkur kalitga ega maʻlumot jadvalda yagona boʻlishi 
mumkin. Bunday noѐb kalitga boshlangʻich (birinchi) kalit deyiladi. Ikkinchi kalit bir
jadvalda takrorlansada u orqali xam qidiruvni amalga oshirish mumkin.
Maʻlumotlar kalitini bir joyga yigʻish (boshqa jadvalga) ѐki ѐzuv sifatida ifodalab 
bitta maydonga kalitlarni ѐzish mumkin. Agar kalitlar maʻlumotlar jadvalidan ajratib olinib 
alohida fayl sifatida saqlansa, u holda bunday kalitlar tashqi kalitlar deyiladi. Aks holda, yaʻni 
ѐzuvning bir maydoni sifatida jadvalda saqlansa ichki kalit deyiladi. 
Kalitni berilgan argument bilan mosligini aniqlovchi algoritmga berilgan argument
boʻyicha qidiruv deb ataladi. Qidiruv algoritmi vazifasi kerakli maʻlumotni jadvalda
topish ѐki yoʻqligi aniqlashdan iboratdir 
. Agar kerakli maʻlumot yoʻq boʻlsa, u holda ikkita ishni amalga oshirish mumkin:
1. maʻlumot yoʻqligini indikasiya (belgilash) qilish
2. jadvalga maʻlumotni qoʻyish.
Faraz qilaylik, k – kalitlar massivi. Har bir k(i) uchun r(i) – maʻlumot mavjud.
Key – qidiruv argumenti. Unga rec - informasion ѐzuv mos qoʻyiladi. Jadvaldagi 
maʻlumotlarning tuzilmasiga qarab qidiruvni bir necha turlari mavjud.
1. Ketma-ket qidiruv
Mazkur koʻrinishdagi qidiruv agar maʻlumotlar tartibsiz ѐki ular tuzilishi noaniq 
boʻlganda qoʻllaniladi. Bunda maʻlumotlar butun jadval boʻyicha operativ xotirada kichik 
adresdan boshlab, to katta adresgacha ketma- ket qarab chiqiladi. Massivda ketma-ket
qidiruv (search oʻzgaruvchi topilgan element raqamini saqlaydi).