15- ma’ruza Transport vositasining texnik ekspluatatsiyasi monitoringi (4 soat) Maqsad

Avtomobil transportida qo‘llaniladigan taxograflar YeSTR xalqaro shartnomasining talablariga muvofiq kelishi kerak (avtomobil transportida xalqaro yuk tashishlarni amalga oshiruvchi transport vositalari ishi bo‘yicha Yevropa shartnomasi (ESTR)) va taxograflarni ishlatishga ruxsat beruvchi o‘lchov vositalarining turi uchun tasdiqlovchi guvohnomaga ega bo‘lishi kerak, shuningdek, davlat metrologik tekshiruvini o‘tkazishga vakolat beruvchi guvohnoma yoki haqqoniylik muhriga ega bo‘lishlari lozim. Taxografni tekshirish haqidagi guvohnoma muayyan muddatda saqlanadi va tekshiruvchi organlarning talablariga binoan taqdim etiladi.

Hozirgi kunda «FDO Avtomobilnыe komponentы» (Rossiya) firmasida ishlab chiqarilgan Kienzle 1318 taxograflari yoki VDO Kienzle (Germaniya) va Veeder-Root 8400 (Buyuk britaniya) taxograflari ancha keng tarqalgan hisoblanadi.

2. Transport vositalari ko‘rsatkichlari nazorati.

Transport vositalarining ishlash parametrlarini nazorat qilishning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
- Yoqilg‘i sarfini tahlil qilish, yuqori yoki kam yoqilg‘i sarfi faktlarini aniqlash, yoqilg‘i sarfi me’yoridan chetga chiqishlarni qayd qilish. Yoqilg‘i o‘g‘irlanishi va ular ustida amalga oshirilgan firibgarlik faktlarini aniqlash.
- Yoqilg‘i quyuvchi tomonidan yoqilg‘i berilishini nazorat qilish.
- Dvigatel ishini nazorat qilish.
- Dvigatelning ishlash muddatining qisqarishiga olib keluvchi past yoki yuqori tezlikda dvigatelning haqiqiy ish ko‘rsatkichlarini aniqlash.
- Avtotransport vositasining to‘xtash vaqtidagi TVni noto‘g‘ri ishlatilishini aks ettiruvchi dvigatelning uzoq muddatda ishlash faktlarini aniqlash.
- Tezlikni nazorat qilish, yuqori tezlikda harakatlanadigan transport vositalarini aniqlash.
- Ruxsat etilmagan reyslarni va masofani bosib o‘tish bilan bog‘liq bo‘lgan firibgarliklarni aniqlash imkonini beruvchi TVning bosib o‘tgan yo‘lini, joylashuvini va harakat marshrutini nazorat qilish.
- Avtopark transport vositalari ish vaqtini nazorat qilish, bo‘sh turib qolishlarni va ulardan nomaqbul foydalanish holatlarini aniqlash.
- Signal tugmachasining holatini kuzatish.
Qo‘shimcha nazorat parametrlariga quyidagilarni kiritish mumkin:
- Dvigatel harorati nazorati. Qimmatbaho ta’mirlash yoki vosita ish muddatining qisqarishiga olib keladigan dvigatelning qizib ketishi yoki qizdirilmagan dvigatelda TVni ishlatish holatlarini aniqlash.
- Qo‘shimcha birikmalarning ishini nazorat qilish. Qo‘shimcha vositalarning ish vaqtini, bo‘sh turgan vaqtni va qo‘shimcha qurilmadan oqilona foydalanishni tahlil qilishga imkon beradi. Ishlash rejimlarini nazorat qilish qo‘shimcha qurilma dvigatelining oborotlari orqali amalga oshiriladi.
- TV tepa qismidagi uskunaning yoki maxsus texnikaning ish holatini nazorat qilish. Maxsus texnikaning ish vaqtini tahlil qilish imkonini beradi.
- Samosval kuzovini ko‘tarish/tushirishni nazorat qilish. Amalga oshirilgan reyslarni hisoblash va tashilgan yuk xajmini baholash imkonini beradi.
- Sisterna qopqog‘ini ochilishini nazorat qilish. Yoqilg‘i yoki boshqa tashiladigan suyuqliklar ustida bajariladigan firibgarliklarning oldini olish imkonini beradi, masalan, ruxsatsiz tanlov, suyultirish, ifloslantirish kabilar.

2.