16-mavzu: Issiqlik uzatish. Issiqlik uzatish koeffitsienti. Bir va ko’p qatlamli devor orqali issiqlik uzatish

Temperatura o‘zgarishi t ning izotermadagi normal bo‘yicha masofa n ga nisbati temperatura gradienti deyiladi:

• Temperatura o‘zgarishi t ning izotermadagi normal bo‘yicha masofa n ga nisbati temperatura gradienti deyiladi:
• (9.4)
• Temperatura gradienti – izotermik sirtga tushirilgan normal bo‘yicha yo‘nalgan vektordir. Uning temperaturaning ortishi tomoniga yo‘nalishi musbat yo‘nalish hisoblanadi. Issiqlik almashinuvining boshqa turlari kabi, issiqlik o‘tkazuvchanlik jarayoni ham jismning turli nuqtalarida temperatura bir xil bo‘lmagandagina amalga oshadi, ya’ni grad t0. Ixtiyoriy sirtdan vaqt birligi ichida o‘tadigan issiqlik miqdori Q issiqlik oqimi deyiladi. Issiqlik oqimining vektori doimo temperaturaning pasayish tomoniga yo‘nalgan bo‘ladi.
• Frantsuz olimi Fure qattiq jismlardagi issiqlik o‘tkazuvchanlik jarayonlarini o‘rganib, yuza birligi dF dan vaqt birligi d ichida o‘tayotgan dQ issiqlik miqdori va temperatura gradienti o‘rtasidagi bog‘lanishni aniqladi.
• dQ= -dF grad t d= -dF d(t/n) (9.5)

•  

• (9.2) tenglama issiqlik o‘tkazuvchanlikning asosiy qonunini ifodalaydi va Fure qonuni deyiladi. Shu tenglamadagi minus ishora issiqlik oqimi bilan temperatura gradientining vektorlari qarama-qarshi tomonga yo‘nalganligini bildiradi.
• (9.2) ifodadagi proportsionallik koeffitsienti  issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsenti deyiladi. Izotermik sirt birligidan vaqt birligi ichida o‘tadigan issiqlik miqdori issiqlik oqimining zichligi deyiladi.
•  
• q= -dQ/(dFd) yoki q= - (t/n) (9.6)

Issiqlik oqimi zichligi q ning vektori doimo temperaturaning pasayishi tomoniga yo‘nalgan bo‘ladi. Ixtiyoriy sirt F dan vaqt birligi ichida o‘tayotgan issiqlik miqdori quyidagicha aniqlanadi:

• Issiqlik oqimi zichligi q ning vektori doimo temperaturaning pasayishi tomoniga yo‘nalgan bo‘ladi. Ixtiyoriy sirt F dan vaqt birligi ichida o‘tayotgan issiqlik miqdori quyidagicha aniqlanadi:
• Yuqorida o‘rganilgan kattaliklarni birliklari quyidagicha:
• temperatura gradienti – grad/m; issiqlik oqimi – Vt; issiqlik oqimining zichligi – Vt/m2
• Issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsientining birligi (9.4) ifodadan aniqlanadi:

(9.8)
(9.7)