16-mavzu: Issiqlik uzatish. Issiqlik uzatish koeffitsienti. Bir va ko’p qatlamli devor orqali issiqlik uzatish

Demak, issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsientining qiymati, son jihatdan, temperaturalar farqi 10S bo‘lganda devorning birlik qatlamidan o‘tadigan solishtirma issiqlik oqimiga teng. Turli xil moddalar uchun  ma’lum bir qiymatga ega bo‘lib, u moddaning tuzilishiga, zichligiga, bosimiga va temperaturasiga bog‘liq.

• Demak, issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsientining qiymati, son jihatdan, temperaturalar farqi 10S bo‘lganda devorning birlik qatlamidan o‘tadigan solishtirma issiqlik oqimiga teng. Turli xil moddalar uchun  ma’lum bir qiymatga ega bo‘lib, u moddaning tuzilishiga, zichligiga, bosimiga va temperaturasiga bog‘liq.
• Issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti  ning qiymati har qaysi jism uchun tajribadan topiladi. Ko‘pchilik materiallar uchun  ning temperaturaga bog‘liqligini quyidagicha ifodalash mumkin:
• =0[1+b(t-t0)]
• bu yerda 0-t0S temperaturadagi issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti; t – temperatura, S; b – tajriba orqali aniqlanadigan temperatura koeffitsienti.

Metallar issiqlikni eng yaxshi o‘tkazadilar, ularda  3dan 458 Vt/(mgrad) gacha o‘zgaradi. Toza metallarning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti (alyuminiydan tashqari) temperatura ortishi bilan pasayadi. Yengil g‘ovak materiallar issiqlikni yomon o‘tkazadi, chunki ularning g‘ovaklari havo bilan to‘lgan bo‘ladi. Agar <0,2 Vt/(mgrad)bo‘lsa, bunday materiallar issiqlik izolyatsiya materiallari deyiladi. Bunday materiallarning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti temperatura ko‘tarilishi bilan ortadi. Issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsientiga namlikni ta’siri katta. Suvning issiqlik o‘tkazuvchanligi yomon, lekin ho‘l materialning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti uning quruq holatidagi issiqlik o‘tkazuvchanligiga nisbatan ancha katta bo‘ladi. Bunga sabab shuki, suv issiqlikni havoga qaraganda deyarli 20 marta yaxshi o‘tkazadi, shu sababli jism g‘ovaklarining suv bilan to‘lishi uning issiqlik izolyatsiya xossalarini keskin kamaytirib yuboradi.

• Metallar issiqlikni eng yaxshi o‘tkazadilar, ularda  3dan 458 Vt/(mgrad) gacha o‘zgaradi. Toza metallarning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti (alyuminiydan tashqari) temperatura ortishi bilan pasayadi. Yengil g‘ovak materiallar issiqlikni yomon o‘tkazadi, chunki ularning g‘ovaklari havo bilan to‘lgan bo‘ladi. Agar <0,2 Vt/(mgrad)bo‘lsa, bunday materiallar issiqlik izolyatsiya materiallari deyiladi. Bunday materiallarning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti temperatura ko‘tarilishi bilan ortadi. Issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsientiga namlikni ta’siri katta. Suvning issiqlik o‘tkazuvchanligi yomon, lekin ho‘l materialning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti uning quruq holatidagi issiqlik o‘tkazuvchanligiga nisbatan ancha katta bo‘ladi. Bunga sabab shuki, suv issiqlikni havoga qaraganda deyarli 20 marta yaxshi o‘tkazadi, shu sababli jism g‘ovaklarining suv bilan to‘lishi uning issiqlik izolyatsiya xossalarini keskin kamaytirib yuboradi.