17-ма’руза 17-мавзу. Бошқариш технологияси

17-МА’РУЗА
17-мавзу.Бошқариш технологияси.
РЕЖА:
17.1.Қарор-бошқарув меҳнатининг маҳсулоти сифатида. Бошқарув қарорларининг босқичлари.
17.2.Қарор қабул қилиш ва татбиқ этиш психологияси.
17.3Маслаҳатлашув ва музокараларни ўтказиш. Музокара босқичлари ва усуллари. Музокара олиб бориш боўйича тавсиялар.
17.1.Қарор-бошқарув меҳнатининг маҳсулоти сифатида. Бошқарув қарорларининг босқичлари.

Бошқарув қарори деганда нимани тушуниш керак? Қарор – бу бошқарув фаолиятини охирги натижасидир. Агар бошқарувда меҳнат предмети ахборот бўлса, унинг меҳнат (натижаси) маҳсулоти-бошқарув қароридир. Қарорни ишлаб чиқиш ва қабул қилиш-бу шундай бошқарув фаолиятининг асосий шаклики, унда раҳбар меҳнатининг мазмуни, унинг жамоага мақсад сари йўналтирилган харакат жараёнидир.

Бошқарув қарори икки ҳолатда ишлатилади: биринчи холатда-кимнингдир ёки ниманингдир томонидан ўрнатилган бошқарув ҳужжати, қабул қилинган ҳаракат режаси, қарор қилиш ва бошқалар. Бошқа ҳолатларда-бу бир неча вариантлардан битта маъқул вариантни танлаш қарор пишиб етилган муаммо мавжуд бўлганда қабул килинади.
Муаммо деб-ҳар қандай тизимни мавжуд ва зарур бўлган аҳволини тавсифловчи вазият қабул қилинади. Асосланган қарор бошқарилувчи ва бошқарувчи тизимларни хукм сурувчи ва тараққиёти учун зарур обьектив конуниятлар билимига ва аниқ вазиятлар хусусиятларига асосланади.
Бошқарув қарорлари бир қатор талабларга жавоб бериши керак:
1. Ҳар қандай бошқарув қарорлари жиддий мақсад йўналишига эга бўлиши, пайдо бўлаётган муаммоларни ечмоғи керак.
2. Бошқарув қарорлари ҳуқукга эга бўлиши керак. У раҳбар эга бўлган ҳуқук доирасида қабул қилиниши зарур.
3. Бошқарув қарорлари замонавий бўлиши керак. Қабул қилинган вақт муаммони тараққий топиш босқичига тўғри келиши лозим. Қарор қабул қилишда шошма-шошарлик ва кечикиб қолишга йўл қўйилмаслиги керак.
4. Қарор қарама-қарши бўлмаслиги керак, бошқа қарорлар билан келишилган бўлиши, шакли бўйича тушунарли, аниқ ифодаланган ва ихчам бўлиши керак.
5. Тўғри бошқарув қарори аниқ вазиятни барча хусусиятларини ҳисобга олган ва илмий ёндашув асосида тузилган бўлиши, ижтимоий-иқтисодий қонунларни таъсирини ҳисобга олган ҳолда ва ишлаб чиқариш аҳволини таҳлили асосида қабул қилиниши керак.
6. Қарор тежамли бўлиши, яъни мақсадга эришишни энг кам харажатлари эвазига таъминлаши керак.
7. Қарор реал амалга ошувчи бўлиши керак. Уни қабул қила туриб, барча обьектив ва шахсий чекланишларни бошқарилувчи тизимни аниқ имкониятларини, мавжуд ресурсларни ва уларни ишлатилишини реал шароитларини ҳисобга олиш керак.
8. Қарор самарали бўлиши керак, бу ерда самара деганда қўйилган мақсадга эришишни тушуниш зарур.