1mavzu: “Buxgalteriyada axborot texnologiylari” f

Hisob varaqlar (scyotlar) –
buxgalteriyahisobiningasosiyelementlaridanbiribo’lib, buxgalteriyahisobiob’ektlariniiqtisodiyguruhlashusuli, xo’jalikmuomalasinibajarishdavomidamoddiyvositalarvapulmablag’lariharakatini, ularningholativahosilbo’lishmanbalariniaksettirishdir.
Korxonalarfaoliyatihisobiniyuritishzaruriyatidakorxonaningxo’jalikjarayonlarinatijasidadoimotarkibiyvamiqdoriyjixatdano’zgaribboradiganxuj.alikmablag’larihaqidaxardoimoma’lumotgaegabo’libturishtalabetiladi. Butalabnibajarishuchunesaxo’jalikmablag’larivaularnitashkiltopishmanbalarnihisobdaguruhlashtiribborishvatezkornazorato’rnatishikerakbo’ladi. Buninguchunesabuxgalteriyahisobielementlaridanbirischetlartizimidanfoydalaniladi. Demakschetlartizimixo’jalikmablag’larnitashkiltopishmanbalarini, xo’jalikjarayoninatijasidaularnitarkibiy, miqdoriyvaxarakatjixatidano’zgaribborishiniiqtisodiyguruhlashvadoimotezkornazoratqilibborishdir.
Korxonafaoliyatiyoppasiga, uzluksizhisobqilibborilarekan, korxonabarchamulkiniqo’rganib, ularnixususiyatlariniyaxshilabanglabyetmoqkerakdir. Korxonamulklarihisobito’liqyuritilarekan, hisobishlariniosonlashtirish, oqilonatashkiletishmaqsadidaschetlarrejasiishlabchiqilgandir. Shuninazardatutmoqkerakki, buxgalteriyahisobimilliystandartiishlabchiqilishivahayotgatadbiqetilishizaruriyxolbo’lganidek, schetlaryangirejasiniishlabchiqishhamzarurbo’libqoldivabuschetlaryangirejasikelgusidakorxonalarmoliyaxo’jalikfaoliyatiningbuxgalteriyahisobidaqo’llanilishinazardatutilmoqda.
2.Buxgalteriya hisobi schyotlar rejasi.
Buxgalteriya hisobini milliy andozalarini amalga tatbiq etish va bu boradagi ishlarni yangi bosqichga ko’tarish maqsadida Respublikamizda buxgalteriya hisobini isloh qilishning yo’nalishlaridan biri bu – yangi schyotlar rejasini ishlab chiqishdir.
Bu sohada Moliya vazirligida ishchi guruh tuzilib, yangi «Buxgalteriya hisobining schyotlar rejasi» ishlab chiqildi. Bu BHMS- 21chisibo’lib «Korxonalar moliya - xo’jalik faoliyatining buxgalteriya hisobi schyotlar rejasi» 2g’g’2 yil 23 oktabrda Adliya vazirligidan ro’yxatdan o’tgan.

Schyotlar to’rt xonalik sonlar bilan raqamlashtirilgan.

Schetlar rejasi 6qism va9bo’limdani borat.

Schetlarrejasiningqismlariquyidagilardir:
1-qism. Uzoqmuddatliaktivlar.
2-qism. Joriyaktivlar.
3-qism. Majburiyatlar.
4-qism. Хususiykapital (mulk).
5-qism. Moliyaviynatijalarnishakllanishivaishlatilishi.
6- qism. Balansdantashkarischetlar.
Schetlarrejasidagibo’limlarquyidagichanomlangan:
1-bo’lim. Asosiyvositalar, nomoddiyvaboshqauzoqmuddatliaktivlar.
2-bo’lim. Тovar-moddiyzahiralari.
3-bo’lim. Kelgusidavrsarflarivamuddatiuzaytirilgansarflarningjoriyqismi.
4-bo’lim. Olinadiganschetlar.
5-bo’lim. Pulmablag’lari,
qisqamuddatliinvestitsiyalarvaboshqajoriyaktivlar.
6-bo’lim. Joriymajburiyatlar.
7-bo’lim. Uzoqmuddatldimajburiyatlar
8-bo’lim. Kapital (mulk), foydavazahiralar
9-bo’lim. Daromadvasarflar
Schetlarrejasinibilishnafaqatbuxgalterlar, balkiauditorlar,
soliqchilarqismantashqifoydalanuvchilar (aksiyadorlar, ta’sischilar)
uchunhamkerakdir.