2-b Geografiya talabasi Jumaniyazova Gulbonuning

Amerikalik iqtisodchi M.Porterning

Amerikalik iqtisodchi M.Porterning

markazdan chetga kashfiyotlarning, yangi texnologiyalarga asoslangan ishlab chiqarish tarmoqlarining ko’chishi, bir mamlakatdan ikkinchi, uchinchisiga va hokazo darajalarga o’tishi, migratsiyasi haqidagi ilmiy ishlanmalari ham bor.

Fransua Perru
Iqtisodiy jihatdan o’zlashtirilmagan, xo’jalik sig’imi past bo’lgan hududlarni rivojlantirish, jonlantirish bo’yicha mintaqaviy o’sish va rivojlanish markazlari haqidagi nazariya katta ahamiyatga ega. Bu nazariyaning asosini soluvchi fransuz olimi Fransua Perru hisoblanadi. U “markaziy joylar” g’oyasidan kelib chiqib, omillarning tasirini emas, tarmoqlarning rivojlanish xususiyatlari, harakatchanligi, atrof-muhitga ta’siri bo’yicha tasniflab asosiy 3 guruhni ajratadi. U eng dastlab hududiy-iqtisodiy munosabatlardagi tengsizlik va mutloq tenglikni amalga oshirish mumkin emasligini aytib o’tadi. F.Perru fikricha uchinchi guruh tarmoqlari tez rivojlanishi, shuningdek rayon hosil qilish qobilyatiga ega bo’lib, shunday regional iqtisodiyotni harakatga keltiruvchi tarmoqlarning rivojlanishi “o’sish markazlarini” hosil qiladi. O’sish markazlarining rivojlanishi, ularda mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalarning ko’payishi, atrof muhitga tasirining ortishi natijasida mintaqaviy o’sishni hosil qiladi.
Bu masalalar o’tgan asrning 40-yillarida rus olimlari A.G.Aleksandrov va N.N.Kolosovskiy tomonidan ham aytib o’tilgan.
N.N.Kolosovskiy
Maxsus adabiyotlarda AQSH lik U.Rostouning iqtisodiy rivojlanishning bosqichlari, rus iqtisodchisi N.D.Kondratevning ilmiy texnik o’zgarishlarga asoslangan “uzun to’lqinlar” nazariyasi, shuningdek AQSH lik R.Vernonning eksport mahsulotlarining hayot sikli, Avstraliyalik I.Shumpeterning tadbirkorlik, J. Fridmanning “Markaz-markazdan uzoqda joylashgan hududlar” haqidagi g’oyalarida “yangiliklar diffuziyasi va texnologik determinizm” bilan bog’liq.
Richard Vernon
U. Rostou
N.D. Kondratov
I. Shumpeter
J. Fridman