2. Detalning konstruksiyasi va qo’llanilishi

9.Texnik vaqt me’yorlarini hisoblash.
Texnik vaqt me’yori yalpi va seriyali ishlab chiqarish sharoitlarida hisobiy-analitik uslub yordamida aniqlanadi.
Seriyali ishlab chiqarishda donali-kalkulyatsiyaviy vaqt me’yori _{ 
 }=_{ } ,
Formula bilan aniqlanadi.
Yalpi ishlab chiqarishda esa donali vaqt me’yori _{ 
 } ,
Formula yordamida aniqlanadi. Bu yerda _{ }-tayyorlash-yakunlash vaqti, min; n-sozlanadigan partiyadagi detallar soni, dona; _{ }-asosiy vaqt, min; _{ }-yordamchi vaqt, min. Yordamchi vaqt – alohida amallarni bajarishga sarflangan vaqtlar yig’indisidan tarkib topadi: _{ }; _{ }-detalni o’rnatish va yechib olishga sarflangan vaqt, min; _{ }-detalni mahkamlash va bo’shatishga sarflangan vaqt, min; _{ }-boshqarish usullariga sarflanadigan vaqt, min; _{ }-detalni nazorat qilish uchun sarflanadigan vaqt, min; _{ }-ish joyiga xizmat ko’rsatish vaqti _{ }=_{ }, min; _{ }- dam olish va shaxsiy extiyojlar uchun tanaffuslar vaqti, min.

_{ }45x18 mm sirt . Qora yo’nish.
_{ }; n= 2500 ayl/min; s=0,6 mm/ayl; L=l+_{ };
Bu yerda: l-detal ishlov beriladigan sirt uzunligi;
_{ }-keskichning kirish masofasi; _{ }- keskichning chiqish masofasi. L=28 mm
_{ }=0,02 min
Toza yo’nishNafis yo’nish_{ }50x59
Qora yo’nishToza yo’nishNafis yo’nish_{ }55x14 mm
Qora yo’nish _{ }40x43 mm
Qora yo’nish
_{ }=0,06 min
Rezba ishlash
_{ }=2,5 min
_{ }62x40 mm
Qora yo’nish
_{ }=0,11 min
_{ }46x27 mm
Qora yo’nish
_{ }=0,06 min
Toza yo’nish
_{ }=0.1min
Nafis yo’nish
_{ }=0,21 min
_{ }45,4x3 mm
Qora yo’nish
_{ }=0,0104 min
Faskalar
_{ } =0,06 min

Frezalash markazlash uchun

_{ }=0,42 min
_{ }=0,39 min
_{ }=0,47 min

Frezalash uchun

_{ }=0,42 min
_{ }=0,853 min

Frezalash markazlash operatsiyasi uchun _{ } .

_{ };
_{ }=1,28 min;_{ }; _{ }=0,07min _{ }=0,104 min; _{ }=0,05 min; _{ }=0,11 min; k=1,5 ;
_{ };
_{ }=_{ }=1,28+0,5=1,78 min;
_{ }=_{ }+1,28+0,5+0,1=1,9 min

Tokarlik operatsiyasi uchun _{ }.

_{ };
_{ }=4,08 min;_{ }; _{ }=0,1min _{ }=0,094 min; _{ }=0,05 min; _{ }=0,19 min; k=1,5 ;
_{ };
_{ }=_{ }=4,08+0,651=4,731 min;
; n=708 ta;
_{ }=_{ }+4,08+0,651+0,28=5,04 min

Frezalash operatsiyasi uchun _{ }.

_{ };
_{ }=1,273 min;_{ }; _{   }=0,16 mm; _{ }=0,05 mm; _{ }=0,12 min; k=1,5 ;
_{ };
_{ }=_{ }=1,273+0,615=_{ }888 min;
_{ }=_{ }=_{ }=0,11 min n=708 ta
_{ }=_{ }+1,273+0,615+0,11=2,02 min

Xulosa
Ma’lumki xozirgi kunda mashinasozlik sohasi jadal rivojlanib bormoqda. Mashina ishlab chiqarish uchun detal va uzellar kerak bo’ladi. Biz detall ishlab chiqish uchun kerak bo’ladigan barcha ko’nikmalarni kurs ishi bajarish davomida o’rganib oldik .Biz bu vaqt davomida detallga ishlov berib bo’lguncha davrni bilib oldik .O’zi zagotovkadan detal hosil bo’lishini biz to’qqiz bo’lakka bo’lib o’rgandik . Biz kurs ishini bajarish davomida turli xil stanoklarni ishlashi va zagotovka olish usulini tanlashni o’rganib oldik . Bu kurs ishida menga po’lat 25 materialidan yasalgan yo’naltiruvchi detalining konstruksiyasini ishlab chiqdim .Buning uchun detalning qirralari qay holatda va uning qanday tuzilganini bilgan holda unga ishlov berish dastgohlarini tanlab olamiz va uning ishlov berish davridagi surish, kesish tezligi , kesish chuqurligiga bog’liq holda ishlab chiqariladi.

Biz bu ishlarimiz davomida olgan barcha ma’lumotlarimizga tayangan holda malakali ishchi hodim yordamida zagotovkadan yo’naltiruvchi detalining berilgan dopusk va berilgan sirt tozaligi bo’yicha ishlab chiqishimiz mumkin. Xulosa qilib aytganda kurs ishi davomida o’zimizning bilim darajamizni yanada oshirib oldim desam adashmagan bo’laman.
Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Горбацевич А.Ф., Шкред В.А. Курсовое проектирование по технологии машинастроения:[Учебное пособие для машиностроит.Спец Вузов].-4-е изд., перераб. И доп.-Мн.:Выш Школа.1983.256 с., ил.
2. Режими резания металлов. Справочник/Под ред. Ю.В. Барановского. -3- е изд., пер. и доп. –М.:Машиностроение, 2003. -944 с.
3. B.A.Sabirov, O.X. Xojayev , F.X.Mavlonov “Mashinasozlikda texnologik jarayonlarni loyihalash “ Texnika oliy o’quv yurtlari uchun o’quv qo’llanma. UrDU Urganch 2018., 85 b.