2-Ma’ruza Neft tovarlari kimyoviy tarkibi va uning tuzilishi. Kimyo sanoati

Tikuv mashinasi yog'/'. Bu yog' sanoat (industrial) yog'lardan biri bo'lib, mazutni haydashda olinadigan boshlang'ich suyuq yog'dir.
Avtol (yunoncha yog'). Bu yog' motor yog'laridan biri bo'lib, karbyuratorli dvigatellar uchun ishlatiladi. Quyuqligi bo'yicha yozgi (qovushqoqligi 16-20 mm2/s) va qishki (qovushqoqligi
10-14 mm2/s) turlarga bo'linadi. (Suvning qovushqoqligi 1 mm"/ s.) Nigral (lotincha qora). Bu yog' transmission (lotincha o'tkazish) yog'laridan biri bo'lib, mashina va uskunalardagi harakatni dvigateldan ishchi mexanizmlarga o'tkazib beruvchi qismlar g'ijirlamasligi uchun ishlatiladi.
Quyuq (konsistent) moylar. Bular o'z ichida ishlatilishi bo'yicha 6 guruhga bo'linadi. 1. Vazelin (olmoncha suv va yunoncha zaytuna yog'i). Ma-zutni haydashda keyingi fraksiyalaridan (fransuzcha qismlaridan) olingan yog'larga parafin (oq mum) va serezin qo'shib tayyor-lanadi. Metall buyumlarni tashishda zanglashdan saqlash uchun ularning ustiga surtiladi. 2. Solidol (lotincha zich). Mazutning oxirgi fraksiyalariga sovun qo'shib olinadi. Velosipedning zanjirli uzatmasi uchun ishlatiladi. Uning yaxshi xususiyati velosipedni haydaganda erib, to'xtaganda oqib ketmasdan qotib qolishida. 4. Yuft poyabzal yog'i. Mazutni oxirgi fraksiyalariga parafin, ko'mir qatroni va yog' qoldiqlari qo'shib olinadi. Poyabzalga surtganda uni suv va nam o'tkazmaydigan qiladi. 5. Gutalin (etik moyi). Neft va neft mahsulotlarini tozalashda olinadigan yuqori molekulali (Ci8H3g - C35H72) parafin va sere-zinlarga pigmentlar (bo'yoqlar kukuni) qo'shib olinadi. 6. Pol bo'yoq (mastika). Gutalinga kanifol (nina bargli daraxtlar shirasi) va skipidar qo'shib olinadi.
2.3. Yelimlar Bular buyum qismlarini bir-biriga yopishtirish uchun ishlatiladi.
Yelimlarning adgezion (lotincha yopishqoqlik) xususiyati 0,5 nm (nanometr) oraliqda joylashgan molekulalarning dispersion, induksion va elektrostatik kuchlar tufayli o'zaro tortrsh kuchlariga asoslangan. Tutinish yuzasini oshirish uchun yelimlanadigan buyumlar yuzasi egov bilan g'adir-budur qilinadi.
Yelim va yopishtirilayotgan yuzadagi molekulalar bir-biriga yaqinlanishi uchun yelimlangan qismlar presslanadi.
Yelimlar xomashyosi bo'yicha 3 guruhga bo’linadi.