2-mavzu. Jahon elektron axborot resurslari. Yaratish va qidirishning texnologik jihati

Korporativ axborot tarmoqlarida jahon axborot resurslarini yig‘ish
texnologiyalari
Respublikaning axborot-kutubxona tizimlari asosida tashkil etilgan axborot- kutubxona tarmog‘i elektron ilmiy-ta’limiy resurslarni shakllantirish va tarqatish mexanizmini yaratishga imkon beradi. Korporativ tarmoqda jahon elektron resurslarini to‘plash bosqichlari keltirilgan (1-rasm).

shartnomalar

Ma'lumotlarni
tizimlashtirish

Yuklab olingan JAR

Korparativ tarmoqda ishlash

To'liq matrnli JAR larini tizimlashtirish. Elektron kutubxonaning multimedia malumot bazasiga o'quv qo'llanmalarni kiritish
w
Materiallarni kataloglashtirish.Elektron kutubxonani shakllantirish.

Elektron
kutubxona

YEK

Yig'ma electron katalogni shakllantirish

Korparativ tarmoqda ishlash uchun mualliflik huquqlari masalasini hal qilish

JAR
ma'lumotlar
massivi

Lisenziyon
kelishuv

1. 
   rasm. Korporativ tarmoqlarda jahon elektron resurslarini to‘plash algoritmi.
   

Barcha tashkilotlarda soha yoki qiziqishlaridan qat’i nazar lokal tarmoqlar rejimida kerakli bo‘lgan resurslarni izlash, nusxa ko‘chirish kabi amallar bajariladi. Olingan materiallar tizimlashtiriladi, hujjat turlari asosida metama’lumotlarga

ajratiladi: ilmiy maqola, kitob, darslik, ko‘p tomli nashrlar, jurnallar, dissertatsiyalar, multimedia resurslari va h.k.
Resurslarni kataloglashtirishning keyingi bosqichi MARC formatlari asosida yuqori malakali mutaxassislar tomonidan tegishli metama’lumotlar maydonlari asosida amalga oshiriladi. Korporativ tarmoqda ishlash bir qator vazifalarni bajarishni taqozo etadi. Bular: konsorsium ishtirokchilari o‘rtasida axborotlarni operativ almashish; yozuvlar va materiallarning qayta takrorlanishi oldini olish; yig‘ma elektron katalogni (YEK) shakllantirish. YEK tarmoqqa yagona portaldan kirish va JAR lardan samarali qidiruvni tashkil etishga imkon yaratadi.

2. 
   rasmda axborot kutubxona markazlarining (AKM) korporativ tarmoqlarida integratsiyalangan tizim tuzilmasi keltirilgan. Bu tizim turli xil tashkilotlar, nafaqat, oliy ta’lim muassasalari doirasida, balki kollej, litsey, maktablar, arxivlar va h.k.larning korporativ tarmoqlarida yagona texnologiyalar asosida tezkorlik bilan ilmiy-ta’limiy axborotlarning ma’lumotlar almashuvini ta’minlashga imkon yaratadi.
   

Integratsiya masalalarini hal etish uchun bulutli texnologiyalardan foydalaniladi. Bunday tizimlarda bulutli texnologiyalarning roli barchaga ochiq resurslar va yig‘ma elektron katalogni shakllantirish hamda foydalanishni ta’minlashdan iborat. YEK axborot resurslari oqimida respublikaning turli xil turdagi foydalanuvchilari uchun virtual muhitda tezkor axborotga ega bo‘lishda yo‘lko‘rsatkich bo‘lib xizmat qiladi.
OTM kutubxonalari KT
Kollej va litsey kunubxonalari KT