26-Мавзу. Is-lm модели Режа

IS-LM чизиқлари-нинг сурилиши	Даромадлар ва фоиз ставкасидаги ўзгариш
Даромадлар ва фоиз ставкасининг якуний миқдори
1	G ↑	IS→	Y↑ R↑	Y ўзгармайди R↑
	MS ↓	LM←	Y↓ R↑
2	G ↓	IS←	Y↓ R↓	Y ўзгармайди R↓
	MS↑	LM→	Y↑ R↓
3	G ↓	IS←	Y↓ R↓	Y ↓ R ўзгармайди
	MS ↓	LM←	Y↓ R↑
4	G ↑	IS→	Y↑ R↑	Y ↑ R ўзгармайди
	MS↑	LM→	Y↑ R↓

4.IS-LM моделида макроиқтисодий мувозанат

Агар моделда мувозанат LM эгри чизиғининг горизонтал кесмасида ўрнатилса пул массасининг кўпайтирилиши инвестициялар, ишлаб чиқариш ва бандлиликнинг ўсишига олиб келмайди. Бу иқтисодий тизимда алоқалар бузилганлигидан далолат беради. Бунда пул таклифининг ўсиши товарлар бозорига таъсир кўрсата олмайди, чунки пул бозорида фоиз ставкасини камайтириш имконияти қолмайди. Бундай вазият ликвидлик тузоғи номини олган.

Ликвидлилик тузоғи

Ликвидлик тузоғи LM эгри чизиғининг горизонтал кесмасида вужудга келади. Бунда пул таклифи фоиз ставкасига ва товарлар бозорига таъсир кўрсата олмайди.

4.IS-LM моделида макроиқтисодий мувозанат

Ликвидлик тузоғи вазиятида пул-кредит сиёсати ялпи талаб ва миллий даромадни рағбатлантириш воситаси сифатида кутилган самарани келтириб чиқармайди ва шу сабабли, кейнсчилар фикрига кўра давлат мамлакатдаги макроиқтисодий вазиятга таъсир кўрсатиш учун фақат бюджет-солиқ сиёсатидан фойдаланиши мумкин.

4.IS-LM моделида макроиқтисодий мувозанат

Агар IS эгри чизиғи вертикал кўринишда бўлса, яъни инвестицияларга талаб фоиз ставкаси ўзгаришига боғлиқ бўлмаса, инвестицион тузоқ юзага келади.

Инвестицион тузоқ ҳолатида IS эгри чизиғи вертикал бўлганда LM эгри чизиғининг силжишлари реал даромад миқдорини ўгартирмайди.

Инвестицион тузоқ

Инвестицион тузоқ ҳолатида пул-кредит сиёсати ялпи талаб ва миллий даромад ҳажмига таъсир кўрсатмайди, фискал сиёсат эса самарали бўлади.

4.IS-LM моделида макроиқтисодий мувозанат

Демак пул - кредит сиёсати фоиз ставкалари юқори бўлганда самарали бўлади. Фискал сиёсат эса фоиз ставкаси минимал, яъни LM эгри чизиғи горизонтал, IS эгри чизиғи эса вертикал бўлганда самаралироқ бўлади. Модел ёрдамида макоиқтисодий сиёсат вариантларини танлаш, шунингдек усулларини мувофиқлаштирилган ҳолда қўллаш ва сиқиб чиқариш самараларини камайтириш йўлларини таҳлил этиш мумкин.

Масалалар

1. Очиқ иқтисодиётда истеъмол функцияси C=300+0.65Yd, инвестиция функцияси I=200–1500R, солиқлар T=200, давлат харажатлари G=200, пулга бўлган талаб функцияси M=(0.5Y–2000R)P, пул таклифи M = 550, нархлар даражаси P =1, Xn=100 – 0.05Y – 500R.

IS ва LM тенгламаларини тузинг, мувозанатли даромад ва фоиз ставкаларини топинг.

Масалалар

2. Очиқ иқтисодиётда истеъмол функцияси C=100+0.8Y, инвестиция функцияси I=200–400R, солиқ ставкаси t=0.2, давлат харажатлари G=200, пулга бўлган талаб функцияси M(0.8Y– 1600R)P, пул таклифи M = 800, нархлар даражаси P =1, Xn=100 – 0.04Y – 400R.

IS ва LM тенгламаларини тузинг, мувозанатли даромад ва фоиз ставкаларини топинг.

Агар давлат харажатлари 100 га ошса IS эгри чизиғи, даромад ва фоиз ставкасининг мувозанат қиймати қандай ўзгаради.