3 – mavzu: rivojlanish nazariyasi (dialektika)

3 – MAVZU: RIVOJLANISH NAZARIYASI (DIALEKTIKA)
REJA:

1. 
   Falsafa tarixida rivojlanish haqidagi qarashlar evolyusiyasi. Rivojlanish konsepsiyalari.
   
2. 
   Qonun tushunchasi va uning turlari. Falsafaning asosiy qonunlari.
   
3. 
   Kategoriya tushunchasi va ularning turlari. Fan va falsafa kategoriyalarining tasnifi.
   

TAYANCH SO‘Z VA IBORALAR: dialektika, bahslashish, munozara, Geraklit, obyektiv va subyektiv dialektika, qonun, qonuniyat, rivojlanish, progress, regress, qarama-qarshilik, kurash, ziddiyat, ayniyat va tafovut, sifat, miqdor, me’yor, sakrash, inkorni-inkor, kategoriya, alohidalik, xususiylik va umumiylik, sistema, struktura, element, butun va qism, zaruriyat va tasodif, imkoniyat va voqelik, mazmun va shakl, mohiyat va hodisa, sabab va oqibat.


1. «Dialektika» (yunon. dialektike – suhbat qurish san’ati) so‘zining «dialog» (yunon. dialogos – ikki yoki bir nechta suhbatdoshlar so‘zlashuvi) so‘zi bilan umumiy jihatlari bisyor. Dastlab dialektika bahslashish, munozara qilish san’ati sifatida tushunilgan, bunda fikrlar, qarashlar qarama-qarshiligi vositasida haqiqatning tagiga yetish maqsadida muammoni o‘zaro manfaatdor muhokama qilishga qaratilgan munozara nazarda tutilgan. Dialektik – bu savol berish va javob qaytarishga usta odam, deb hisoblangan.