4-amaliy mashg‘ulot: Mavzu: Modul bo‘yicha sonning teskarisini topish. Ishning maqsadi



Download 155,56 Kb.
bet1/3
Sana28.05.2022
Hajmi155,56 Kb.
#613676
  1   2   3
Bog'liq
4-Amaliy mashg\'ulot


4-amaliy mashg‘ulot:
Mavzu: Modul bo‘yicha sonning teskarisini topish.
Ishning maqsadi: Modul arifmetikasida songa teskari sonni topish amalini bajarish va dasturini tuzish.
N
azariy qism.
Ma’lumki bo‘lish tenglamasida ikkita kiruvchi qiymat va ikkita chiquvchi qiymat mavjud. Modul arifmetikasida chiquvchi natijalardan bizni faqat qoldiq qiziqtiradi. Boshqacha qilib aytganda sonini ga bo‘lganda, faqat qoldiq bilan qiziqamiz. Natijada binar amalga aylanadi. Ushbu aytilgan binar amal modul bo‘yicha operatsiya deyiladi va ko‘rinishida belgilanadi. Ikkinchi kiruvchi qiymat bo‘luvchi modul deyiladi. Chiquvchi qiymat qoldiq deyiladi. Quyidagi rasmda modul arifmetikasi va qoldiqli bo‘lish tenglamasi keltirilgan.
Modul ustida amallar
Yuqoridagi binar amallar modul operatori deyiladi va mod ko‘rinishida ifodalanidi. Ikkinchi chiqish modul deyiladi. Chiquvchi qoldiqni bildiradi.. 2.9 –rasmda modul operatori bilan bo‘lish amalini ifodalaydi.

Sootnosheniye uravneniya deleniya i operatora po modulyu
Ushbu amalni quyidagicha ifodalaymiz,
Biz shuni angladikki, modul amali bo‘yicha binar amali uchun ikkita kiruvchi qiymat Z yoki Zn to‘plam elementlaridan olingan. Quyidagilar To‘plamdan olingan elementlar ustida modul bo‘yicha binar amallar xossalarini ifodalaydi.

Ris. 2.14mod amali xossalari



Teskarilash. Modul arifmetikasida ishlaganimizda, bizga tez-tez berilgan songa teskari sonni topish amalini bajarish lozim bo‘ladi.
Biz odatda sonning additiv teskarisini (qo‘shish bo‘yicha teskarilash) yoki multiplikativ teskarisini ( ko‘paytirish bo‘yicha teskarilash) topamiz.
Modul arifmetikasida har bir son additiv teskari qiymatiga ega bo‘ladi. Additiv teskarilash amalida, son va uning additiv teskari bo‘lgan sonning yig‘indisi modul bo‘yicha 0 ga teng bo‘ladi. Modul arifmetikasida har bir son o‘zining yagona additiv teskarisiga ega bo‘ladi.

Misol uchun, modul 10 bo‘yicha o‘zaro teskari sonlar, (0,0); (1,9); (2,8); (3,7) ;(4,6); (5,5). M: 10 modul bo‘yicha 4 soniga teskari son bu 6. 10-4=6.

Download 155,56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish