4. Iqtisodiyotning turli bo`g`inlarida risklar 1

2.Inflyatsion risk. Inflyatsion iqtisodiyot sharoitida bunday risk turi moliyaviy
risklarning mustaqil turi sifatida qaraladi. Inflyatsion risk kapitalning real qiymati,
shuningdek, inflyatsiya sharoitida moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishdan
kutilgan daromadlar qadrsizlanishi mumkinligi bilan tavsiflanadi. Shunday ekan,
risklarning bu turi hozirgi sharoitda doimiy e’tiborni talab qiladi va korxonaning
barcha moliyaviy operatsiyalariga yoʻldosh boʻladi va korporativ moliyani
boshqarishda doimiy diqqat e’tibor qaratilishini talab etadi.
Foiz riski. Bu risk turi moliya bozoridagi foiz stavkalarining kutilmagan
oʻzgarishlari (depozit va kredit stavkalari boʻyicha) natijasida yuzaga keladi.
Mazkur moliyaviy risk turi paydo boʻlish sabablari (agarda inflyatsion risk ta’siri
boʻlmasa) sifatida davlatning tartibga solish siyosati ta’siri ostida moliya bozori
kon’yukturasi oʻzgarishi, boʻsh pul mablagʻlariga taklifning oʻsishi yoki pasayishi
va boshqa omillar koʻrsatib oʻtiladi. Bu risk turining salbiy moliyaviy oqibatlari
korxona emission faoliyatida (aksiya va obligatsiyalar emissiyasi boʻyicha), uning
dividend siyosatida, qisqa muddatli moliyaviy qoʻyilmalarida va ba’zi boshqa
moliyaviy operatsiyalarida koʻzga tashlanadi.
Valyuta riski. Bu risk turi tashqi iqtisodiy faoliyatda oʻziga xos boʻlgan
korxonalarda (xomashyo, materiallar, yarim tayyor mahsulotlar import qiluvchi
hamda tayyor mahsulot eksport qiluvchi korxonalarda) kuzatiladi. Valyuta riski
korxona tashqi iqtisodiy operatsiyalarida foydalaniladigan xorijiy valyuta
ayirboshlash kursining oʻzgarishi bevosita ta’siri natijasida kutilgan
daromadlarning va bu operatsiyalardan kutilgan pul oqimlarining toʻliq
olinmasligida koʻrinadi. Bunda xomashyo va materiallar importi boʻyicha mos
xorijiy valyuta ayirboshlash kursining milliy valyutaga nisbatan oshishidan
korxona yutqazadi. Bu kursning pasayishi tayyor mahsulot eksporti boʻyicha
korxona moliyaviy yoʻqotishiga sabab boʻladi.