4-ma’ruza. Matematika o‘qitishning tamoyillari, usullari va shakllari Reja

4. Ta’lim modeli
Ta’lim modeli – ta’lim jarayoni tuzilmasidir.
Ta’lim modellari ikki turga ajratiladi: 
-
An’anaviy ta’lim modellari
-
Noan’anaviy ta’lim modellari
Noan’anaviy ta’lim modellarini quyidagilarga ajratish mumkin:
-
Hamkorlikda o‘rganish
-
Modellashtirish 
-
Tadqiqot 
An’anaviy dars muayyan muddatga mo‘ljallangan ta’lim jarayoni ko‘proq 
o‘qituvchi shaxsiga qaratilgan mavzuga kirish yoritish, muxokama qilish va 
yakunlash bosqichlaridan iborat ta’lim modelidir. 
An’anaviy ta’lim metodlari: 
-
ma’ruza, hikoya, tushuntirish, laboratoriya, suhbat, mashq, amaliy 

---

-
to‘rt pog’onali metodlar kiradi. 
 Noan’anaviy ta’lim metodlari:
-
Kichik guruhlarda ishlash metodi; 
-
Bahs munozara metodi;
-
Davra suhbati metodi;
-
Ishbob o‘yin;
-
Loyihalash;
-
Yo‘naltiruvchi matn;
-
Muammoli vaziyat;
-
Aqliy hujum;
-
Rolli o‘yin 
O‘qituvchi markazda bo‘lgan uslub. 
Bu uslub orqali o‘qituvchi o‘zi 
egallagan ma’lumot va ko‘nikmalarni o‘quvchilarning sezgi organlari orqali 
uzatish yo‘llarini qidiradi. Bunda o‘quvchilarning ishtiroki passiv bo‘ladi, ya’ni 
ular tinglaydilar, kuzatadilar va ma’ruzalarni yozib boradilar. 
Bu uslublar asosan o‘qituvchining quyidagi faoliyat turlari orqali amalga 
oshiriladi: 
Og‘zaki o‘qitish uslubi (ma’ruza, hikoya)
Insonlar o‘rtasidagi eng sodda muloqot yo‘llaridan biri – og‘zaki nutq – 
og‘zaki ta’rif yoki asosiy mazmunning og’zaki ifodasi hisoblanadi. Bu uslub 
butunlay «so‘zlash» orqali amalaga oshiriladigan o‘qitishning eng rasmiy uslubi 
hisoblanadi. U 40 daqiqa yoki undan uzoqroq davom etadi va odatda o‘quvchining 
ishtiroki uchun hech qanday imkoniyat qoldirmaydi. Bunda asosan o‘quvchining 
eshitish qobiliyati ishga solinadi.