4-ma’ruza quduqlarni burǵilash minoralari reja

4-MA’RUZA
QUDUQLARNI BURǴILASH MINORALARI
Reja:
1.Burg’ilash minoralari va ularning asosiy vazifalari
2.Burg’ilash minorasidan foydalanish, yiǵish va qismlarga ajratish.


Tayanch iboralar:to‘rt oyoqli kesik piramida shakli, ), A-shaklli,burg’ilash minorasi konstruksiyasi, minoralarining texnik xavfsizligi.
1.Burg’ilash minoralari va ularning asosiy vazifalari
Burgʼilash minoralari metall konstruktsiyadan iborat bólib, quduqustiga órnatiladi. Burg‘ilash minoralari mustahkam metall quvurlardan va profillik prokat metallardan yasaladi. Hozir ularning ikki turi ishlatilmoqda: 1) to‘rt oyoqli kesik piramida shakllik (bashenlik); 2) A-shakllik.
Burg‘ilash minoralarining asosiy vazifalari:
1) quduqga burg‘ilash quvurlarini, quduq tubi dvigatel, burg‘i va boshqa asbob-uskunalarni tushirish va ko‘tarish, ularni ko‘tarib, bir holatda ushlab turish;
2) burg‘ilash quvurlarini o‘z ichida saqlab, suyab turish;
3) mustahkamlovchi quvurlarni quduqga tushirish;
4) burg‘ilash jarayonida zarur bo‘lgan buyum va jihozlarni joylashtirish, ko‘tarib tushirish.
Burg‘ilash minoralarining turlari va konstruktsiyasi minora ko‘taradigan yukning og‘irligiga qarab har xil bo‘ladi. Burg‘ilash aslahalari yig‘indisi tarkibiga kirgan minoralar A-shakllik bo‘ladi.
Agar zavoddan komplektlangan burg‘ilash aslaha yig‘indisi olinmasdan, ularning qismlari olinadigan bo‘lsa, unda to‘rt oyoqli minoralar ishlatiladi.
Burg‘ilash minorsi konstruktsiyasi quyidagi asosiy talablarga javob berishi lozim:
1.Minoralarining texnik xavfsizlik qoidalariga to‘liq javob beradigan konstruktsiyasi va o‘lchamlarga ega bo‘lishi;
2. Minoralarning quduq chuqurligiga mos keladigan balandliklariga ega bo‘lishi;
3. Burg‘ilash va mahsus ishlarni (quvurlarni mustahkamlash, quvurlarni ko‘tarish, xalokat ishlari) bajarishda hamma yuklarni ko‘tara olish qobiliyatiga ega bo‘lishi;
4. Burg‘ilash mexanizmlarini to‘g‘ri joylashtirish uchun kerakli o‘lchamlarga malik bo‘lishi;
5. Ishchi xodimlarni va mexanizmlarni obi-havo xodisalaridan saqlash;
6. Minoralarni yig‘ish, qismlarga ajratish, bir joydan ikkinchi joyga ko‘chirish uchun qulay bo‘lgan konstruktsiyalarga ega bo‘lishi.
VM-41 rusumidagi to‘rt oyoqli burg‘ilash minorasining sxemasi 3.11-rasmda, A-shakldagi ikki oyoqli burg‘ilash minorasi sxemasi esa 3.12-rasmda tasvirlangan.

3.11-rasm. Balandligi 41 m bo‘lgan VM-41 rusumidagi to‘rt oyoqli burg‘ilash minorasi: 1 - oyoqlari; 2 - chig‘ir; 3 - balkon (ayvon); 4 - kronblokostimaydonchasi; 5 – yig‘ishchorpoyasi; 6 ko‘ndalangbelbog‘; 7 - tortuvchibelbog‘; 8 – zinalar.

3.12-rasm. A-shakldagi ikki oyoqli burg‘ilash minorasi:1 – ko‘tarma ustun; 2,3,4,6 – machtalar seksiyasi; 5 – o‘t o‘chirishga xizmat qiladigan zina;

7 – kronbloknita’mirlashuchunyig‘ishchorpoyasi; 8 - kronblokostiramasi; 9,10,14 – tortibturuvchi; 11 - tortibturuvchiarqon; 12 – tonnelzinasi; 13 – balkon (ayvon); 15 – himoyakamari; 16 – zinalar; 17 – sharnir.

Burgʼilash minoralari texnik tuzilishijixatidan qulay bulmogʼi lozim. Bunda asosiy kórsatkichlar bólib,montajda qulayligi, transportga yuklanishi, shu bilan birgalikda

samaradorligi va quduqni burgʼilash vaqtida xavfsizlik taʼminlanishibilan ajralib turishi kerak. Burgʼilash minoralarining ishdan chiqishiogʼir oqibatlarga olib kelishi mumkin. Burgʼilash minoralarinimustaxkamligini oshirish va texnik xavfsizliklarni taʼminlash uchunaloxida GOST qabul qilingan. GOST 12.2.041-76 ga asosan minoraningasosi yoki fundamenti ishlatish jarayonida xavfsiz va ishonchli bólishi kerak.Minoraning konstruktsiyasida kronblok, yuqorigi ishchi uchun ish joyi
va ótuvchi maydonchalar bólishi lozim. Bu maydonchalar yuqoriga, yaʼniburgʼilash maydonchasi polidan kronblokkacha zinalar bilan taʼminlanganbólishi kerak. Yuqorigi maydonchada burgʼilash shamlarini kótarib tushirishoperatsiyasini bajarishda ishchiga qulay bólishi uchun xarakatlanuvchi kabinabólishi kerak.
Kronblokni almashtirish uchun minoraning yuqorigi asosida maxsusmoslama bólib, bu moslama kronblokning ogʼirligidan 1,5 marta kattabólgan ogʼirlikni kótarish uchun móljallangan. Burgʼilash minoralarininggeometrik formasi va ularning aloxida elementlari aerodinamikqarshiliklarga kam beriluvchan bólishi kerak.