4-нуклеин кислоталар режа: Нуклеин кислоталарнинг кимёвий таркиби Нуклеозид ва нуклеотидлар Нуклеин кислоталарнинг тузилиши Дезоксирибонуклеин кислотасининг структура ва вазифаси (днк) Рибонуклеин кислоталар рнк



Download 7,23 Mb.
bet3/5
Sana13.04.2022
Hajmi7,23 Mb.
#548731
1   2   3   4   5
Bog'liq
1 Маъруза Нуклеин кислоталарнинг генетик роли (2)

Нуклеозид ва нуклеотидлар

Ҳужайрада оддий нуклеотидлардан ташқари яна циклик -3/,5/ -аденил ва циклик 3/,5/ гуанил кислоталар ҳам учрайди:

Нуклеин кислоталарнинг тузилиши

  • Нуклеин кислота молекулалари нуклеотидларнинг полимерланиши натижасида ҳосил бўлган полинуклеотидлар занжиридан иборат. Нуклеотидлар қолдиғи бир-бири билан фосфат кислота ёрдамида бирикади. Фосфат кислота ҳар доим бир нуклеотид таркибидаги рибоза (дезоксирибоза)нинг учинчи С-атоми билан, иккинчи нуклеотид таркибидаги рибоза (дезоксирибоза)нинг бешинчи С-атоми билан мураккаб эфир боғлари орқали боғланадилар. Буни қуйидаги чизмада кўриш мумкин.

Дезоксирибонуклеин кислотасининг структура ва вазифаси (ДНК) Оқсилларга ўхшаш ДНК ҳам бирламчи, иккиламчи ва учламчи структурага эга.

ДНК нинг иккиламчи структураси

Табиий манбалардан ажратиб олинган ДНКларнинг нуклеотид тартибини ўрганиш натижасида АҚШ олими Чаргафф ва рус академиги А.Н.Белозерскийлар қатор миқдорий қонуниятларни аниқладилар. Бу қонуниятлар қуйидагича ифодаланади:

  • 1. ДНК молекуласидаги пурин асослари, аденин ва гуанин моляр концентрациясини йиғиндиси пиримидин асослари-цитозин ва тиминнинг моляр концентрацияси йиғиндисига тенг:
  • Пур=Пир ёки
  • 2. Адениннинг моляр концентрацияси тиминникига, гуанинники эса цитозинга тенг: А=T, Г=Ц ёки
  • 3. ДНК занжиридаги 6-аминогуруҳли асослар миқдори 6-кетогуруҳли асослар миқдорига тенг, яъни аденин ва цитозин моляр концентрацияларининг йиғиндиси гуанин ва тимин моляр концентрациялари йиғиндисига тенг:
  • А+Ц=Г+Т ёки
  • 4. Гуанин билан цитозин моляр концентрациялари йиғиндисининг аденин билан тиминнинг (ДНК молекуласида ёки урацил РНК да) моляр концентрациялари йиғиндисининг нисбати турли манбалардаги нуклеин кислоталарда турлича бўлади. Бу спецификлик коэффициенти деб аталади ва шаклида ифодаланади.

Агар, нинг қиймати бирдан кам бўлса, бундай ДНК АТ типга, агар унинг қиймати бирдан катта бўлса, ГЦ типга киритилади.

  • Агар, нинг қиймати бирдан кам бўлса, бундай ДНК АТ типга, агар унинг қиймати бирдан катта бўлса, ГЦ типга киритилади.
  • Юксак ўсимликлар ва ҳайвонлар ДНКси АТ типга мансуб, замбуруғлар, сув ўтлар ва бактерияларнинг ДНКси кўпинча ГЦ типга мансуб. Бу кўрсаткичларни ўсимлик, ҳайвон ва микроорганизмларни таксономик қаторини аниқлашда фойдаланиш мумкин.

Download 7,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish