5. bob. Dronlar

5.2.1-rasm. Dronlarning turlari 
Geodeziya va kortografiya sohasida dronlarning qo`llanilishi
O‘zbekiston Respu
blikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi tashabbusi 
bilan O‘zbekiston Respublikasi Yer re
surslari, geodeziya, kartografiya va davlat 
kadastri davlat qo‘mitasida uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Yig‘ilishda vazirlik va 

---

225 
qo‘mita xodimlari, mutaxassislar va ilmiy
-tadqiqot sohasi vakillari ishtirok 
etishdi.
№
 
Texnik 
imkoniyatlar 
Ko’rsatkichlari
 
Phantom 4 Pro 
1 Uchish masofasi 
10 km 
2 
Ko‘tarilish
balandligi 
300 m 
3 Tezligi 
72 km/soat 
4 
Bitta 
batareyaning 
quvvatida uchishi 
30 daqiqa 
5 Akkumulator 
LiPo 4S, 5870 
MA/soat 
6 
Navigatsiyali 
modullari 
GPS va Glonass 
Qo‘mitaning innovatsion faoliyati as
osan tuproqshunoslik, maxsus 
skanerdan foydalanishni yo‘lga qo‘yish, hamda havodan suv olish loyihalari 
ustida izlanishlar olib borishga qaratilgan bo‘lsa
-da, uchuvchisiz uchish 
qurilmalaridan (dronlar) foydalangan holda yer resurslaridan foydalanish 
tizimi monitoringini olib borish loyihasi alohida ahamiyatga egal
igi e’tirof 
etildi. Innovatsion rivojlanish vazirligi bilan hamkorlikda amalga 
oshirilayotgan ushbu loyiha yurtimiz qishloq xo‘jaligining rivojlani
shida katta 
burilish yasashi kutilmoqda. 
5.3. Dron yordamida 
s’yomka
 ishlarini bajarish 
O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 14 martdagi 
258-F-sonli 
“
Qishloq 
xo‘jaligi
ekinlarini manitoring qilish, xududni 
kartografiyalashda texnik va texnologik ishlab chiqishni rivojlantirish va 
yangilashni amalga oshirish 
to‘g‘risida”
gi Farmoyishiga asoslangan holda, 
O‘zbekiston
hududida rivojlangan mamlakatlarda ishlab chiqarilgan 
zamonaviy uchuvchisiz uchish qurilmalaridan foydalanish 
targ‘ib
etilmoqda. 

---

226 
Uchuvchisiz uchish apparatlari (
UUA
) - umumiy holda dvigatel bilan 
jihozlangan, tizimli tarzda uchirish, hamda, avtomatik tarzda qaytib kelish 
imkoniyatiga ega. Qanoti (
UUQ samalyot va vertalyot turi
) bilan kuch yaratish 
va parvoz davomiyligiga ega aerodinamik tamoyil yordamida maxsus 
vazifalarni bajarish uchun yaratilgan. 
Qishloq 
xo‘jaligida
uchuvchisiz uchish apparatlarining bajaradigan 
vazifalari: 
❖
Yerlarni joyida 
ko‘rib
chiqish va 
yo‘riqnomadan
o‘tkazish
; 
❖
Melorativ qurilish holatini kuzatish; 
❖
Yerlar tizimiga aniqlik kiritishdagi vegetativ holati indeksini yaratish; 
❖
Yerdan foydalanishda agrotexnika tadbirlarini qonun talab darajasida 
olib borish.
O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 
topshirig‘iga
asosan 
2018 yil xosili uchun boshoqli don ekinlarning holatini joylarda manitoring 
qilish maqsadida 
“O‘zdavergeodezkadastr” qo‘mitasi
tamonidan uchuvchisiz 
uchish apparatlaridan masofadan turib suratga olish ishlari amalga oshirildi.
Suratga olish natijalari 
bo‘yicha
har bir fermer 
xo‘jaligi
va dala konturlari 
kesimida jami 
g‘alla
ekilgan maydonlarni kuzatish natijasida: 
❖
unib chiqmagan; 
❖
siyrak unib chiqqan; 
❖
g‘alla
rivojlanishdan ortda qolgan; 
❖
begona 
o‘t
bosgan; 
❖
g‘o‘zapoyadan
tozalanmagan; 
❖
ko‘llatib
sug‘orilgan
maydonlar birma- bir aniqlab chiqildi. 
2018 yil17-mart kuni Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tumani Paxtakor 
xududi uchuvchisiz uchish apparatlari yordamida suratga olindi. 
Xududda jami 
g‘alla
ekilgan 487 gektardan 83.5 gektari: 

---

227 
❖
60.3 gektari rivojdan orkada qolganligi; 
❖
23.2 gektari siyrak unib chiqqani; 
Shuningdek, xududda 230 gektar maydon shudgorlab 
qo‘yilganligi
aniqlandi. 
2017 yil nayabr va dekabr oylarida 
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi 
yerlarini holatini joylarda manitoring qilishda uchuvchisiz uchish 
apparatlaridan masofadan turib suratga olish ishlari amalga oshirildi.