5-мавзу. Бозор иқтисодиётнинг мазмуни ва г амал қилиши бозорнинг мазмуни 2

Сотиладиган ва сотиб олинадиган товар, хизмат турига кўра
Интеллектуал товарлар бозори ақлий меҳнат маҳсули бўлган товарлар олди-сотди қилинади.
илмий ғоялар
техника янгиликлари
санъат ва адабиёт асарлари
ҳар хил ахборотлар
Интеллектуал бозор таркибида илмий-техника ишланмаларини айирбошлаш катта ўрин тутади. У амалда патент, лицензия ва ноу-хау сотишдан иборат бўлиб, бу бозорда асосан инновация фирмалари иш кўради. Мазкур фирмалар янгиликлар яратиш, бозорда сотиш ва ишлаб чиқаришга жорий этиш бўйича хизмат кўрсатади.
Муомалага чиқадиган субъектларнинг хусусиятига кўра
Улгуржи савдо
Сотувчи
фермер хўжаликлари
Сотиб олувчи
Давлат
Чакана савдо
Сотувчи
Корхона-лар
фирмалар
хусусий дўконлар
Сотиб олувчи
фуқаролар
Истеъмол товарлари бозори ва ресурслар бозори ҳамда бозор субъектлари ўртасида ресурслар, маҳсулот ва даромадлар ҳаракати.
Фирма
(корхона)
Уй
хўжаликлари
Истеъмол товарлари
бозори
Ресурслар
бозори
Давлат
иқтисодий ресурслар
пул маблағлари
пул маблағлари
товар ва хизматлар
пул маблағлари
пул маблағлари
товар ва хизматлар
иқтисодий ресурслар
товар ва хизматлар
иқтисодий ресурслар
товар ва хизматлар
товар ва хизматлар
Молия бозори турли-туман ва кўп жиҳатли бўлса ҳам олди-сотди объекти битта, яъни пул (пулга тенглаштирилган қоғозлар) ҳисобланади.
Молия бозори
Валюта
Инвестиция
Қарз мажбуриятлари бозори
Капитал (мулк) бозори.
Ссуда капитали бозори
Қимматли қоғозлар бозори
Бирламчи ҚҚБ
иккиламчи (ҳосила) ҚҚБ
Қимматли қоғозлар бозори

• – турли кўринишдаги қимматли қоғозлар (акция, облигация, вексель, чек, депозит кабилар)ни олди-сотди муносабати.

Ссуда капитали бозори

• – пул шаклидаги капиталнинг фоиз тўлаш шарти билан қарзга бериш бўйича олди-сотди муносабатидир.

Қарз мажбуриятлари бозорида пул вақтинча қарзга олинади ва шахсий истеъмол учун ишлатилади. Капитал (мулк) бозорида жамғаришга қўйилган пулдан даромад олиш ҳуқуқи сотилади ва сотиб олинади.