6- маъруза Синусоидал ток ва уни характерловчи асосий ктталиклар

Синусоидал сигнал

ЭЗ нинг частот хусусиятлари

• Қарама-қарши ишорали, индуктивлик, сиғим ва реактив қаршиликка эга икки қутблийлар частот хусусиятларга эга.
• Аниқ бир частоталарда бундай занжирларда реактив қаршиликнинг тўлиқ компенсацияси (X=0) кузатилади, кириш қаршилиги актив характерга эга бўлади, киришдаги кучланиш ва ток фаза бўйича мос бўлади (φ=0) - занжирда резонанс бўлади. Резонанс режимида занжирнинг айрим қисмларида ток ва кучланишлар кириш қийматларидан бир қанча юқори бўлади. Аммо резонанс режимида ножўя таъсирларни ҳам кузатиш мумкин: катта ток ва кучланишларда қайта ўчиб ёниш ёки элементларни бузилиш ҳолатлари юз бериши мумкин.

ЭЗ нинг частот хусусиятлари

• ЭЗ ни резонанс частотасини аниқлаш учун унинг эквивалент реактив қаршилигини ёки ўтказувчанлигини нолга тенг қилиб олинади X = 0, B = 0.
• Частотага нисбатан ушбу тенгламаларни ечиш w0 резонанс частоталарини аниқлашга олиб келади.
• R,L,C элементли занжирлар учун юқоридаги иккита шарт эквивалентдир, чунки икки қутблининг эквивалент реактив параметрлари B = X/(R2 + X2) ифода билан боғланган.
• Фақат индуктивлик ва сиғимлардан тузилган йўқотишларсиз занжирларда нолга тенг эквивалент актив қаршиликда B=1/X га эга бўламиз ва шу икки шарт резонанс частоталарнинг хар хил қийматларини беради. Бундай занжирларда X=0 шарти бажарилганда занжир киришида кучланиш резонансда нолга интилаяпти, B=0 шартида кириш токи нолга тенг.

ЭЗ нинг частот хусусиятлари

Параллел ёки кетма-кет уланган индуктивлик ва сиғимли оддий схеманинг – тебранишлар контурининг частот хусусиятларини кўриб чиқамиз:

•  Кетма-кет уланган тебранишлар контурининг комплекс қаршилиги:
• Унинг тўлиқ қаршилиги :

ЭЗ нинг частот хусусиятлари

z(ω) частот боғлиқлик минимумга эга, агар ω0 = 1/√LC. резонанс частотада X = ωL – 1/ωC = 0 шарт бажарилса.