6-Amaliy mashg’ulot. 6-Mavzu: To‘g‘ri chiziq va tekislikning perpendikulyarligi va ikki tekislikning o‘zaro perpendikulyarligi Ishdan maqsad



Download 116,32 Kb.
Sana28.04.2023
Hajmi116,32 Kb.
#933101
Bog'liq
6-Mavzu



6-Amaliy mashg’ulot.
6-Mavzu: To‘g‘ri chiziq va tekislikning perpendikulyarligi va ikki tekislikning o‘zaro perpendikulyarligi


Ishdan maqsad: Talabalarda to’g’ri chiziq va tekislik haqida tushunchalarni rivojlantirish va ularga oid masalalarni ishlash bo’yicha ko’nikma va malakalarni shakllantrish.


Masalaning qo’yilishi: Tinglovchi variant bo’yicha berilgan masalani A4 format qog’ozida kerakli asboblar yordamida bajarishi lozim.


Ishni bajarish uchun namuna
1-masala.
Ikkita kesishuvchi (AB ∩ AD) to’g’ri chiziqlar bilan berilgan tekislikka perpendikulyar to’g’ri chiziq o’tkazilsin. (2. a shakl)


Echish:
AB va AD to’g’ri chiziqlardan biri frontal, ikkinchisi esa gorizontal bo’lsin:

1. A2 nuqtadan frontalning A2 B2 frontal proektsiyasiga perpendikulyar o’tkazaniz.


2. A1 nuqtadan gorizontalning A1 D1 gorizontal proektsiyasiga perpendikulyar o’tkazamiz
3. Xosil bo’lgan KA (K1A1va K2A2) to’g’ri chiziq berilgan tekislikka perpendikulyar to’g’ri chiziq xisoblanadi (2. a shakl)

To’g’ri chiziqning tekislikka nisbatan perpendikulyar bo’lishi uchun chizmada gorizontal proektsiyasi gorizontalning gorizontal proektsiyasiga, frontal proektsiyasi esa frontalning frontal proektsiyasiga perpendikulyar bo’lishi yetarli va talab etiladi.






  1. b)

2-shakl


2-masala. Izlari bilan berilgan tekislikka perpendikulyar to’g’ri chiziq o’tkazilsin. (2. b shakl)
Echish:
Agar tekislik izlari bilan berilgan bo’lsa, gorizontalning gorizontal (h1) proektsiyasi hamma vaqt F1 gorizontal iziga, frontalning frontal proektsiyasi esa F2 frontal iziga parallel bo’lishini nazarda tutish kerak. K (K1, K2) nuqtadan F tekislikka perpendikulyar to’g’ri chiziq o’tkazish uchun uning gorizontal proektsiyasini F1 gorizontal iziga perpendikulyar, frontal proektsiyasini esa F2 frontal iziga perpendikulyar qilib o’tkazish talab etiladi (2. b shakl).
Echish:

To’g’ri chiziq bilan turli tekisliklarning kesishish nuqtasini aniqlash masalalarini yechish uchun qo’shimcha qurishlar talab etiladi, misol uchun to’g’ri chiziq orqali proektsiyalovchi tekislik yoki sath tekisligi o’tkazish. Umumiy vaziyatdagi to’g’ri chiziq orqali har qanday proektsiyalovchi tekislik o’tkazish mumkin(3-shakl a va b), proektsiya tekisligiga parallel bo’lgan to’g’ri chiziq orqali proektsiyalovchi tekislik va sath tekislik o’tkazish mumkin (3-shakl a va b)





a) b) a) b)
3- shakl 4- shakl
4-masala. Berilgan ABC (A1B1C1, A2B2C2) tekislikka DE (D1E1, D2E2) kesma orqali perpendikulyar tekislik o’tkazish talab etilsin. (5-shakl)


Echish:
1. Buning uchun AVS uchburchakka gorizontal va frontal o’tkazamiz.
2. D1 nuqta orqali h1 gorizontalning gorizontal proektsiyasiga D1K1 perpendikulyar, D2 nuqtadan esa f2 frontalning frontal proektsiyasiga D2K2 perpendikulyar o’tkaziladi.
3. Shunday qilib,ikkita kesishgan (KD ∩ DE) to’g’ri chiziqlar bilan berilgan tekislik AVS uchburchakka perpendikulyar bo’ladi.

5-shakl


5-masala. R tekislik ABC uchburchak tekisligiga perpendikulyarligini aniqlash talab etiladi. (6-shakl)


Echish:

ABC uchburchak tekisligida yotuvchi m to’g’ri chiziqqa perpendikulyar o’tgan,(R1┴m1 i R2┴m2).


R tekislik ABC uchburchak tekislikka perpendikulyar, u gorizontal h(h1, h2)ga perpendikulyar, ya’ni R1 h1, a R2 h2. SHu bilan bir vaqtda u gorizontal proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar, ya’ni gorizontal proektsiyalovchi tekislik bo’lib ham hisoblanadi.



(6-shakl)
Amaliy topshiriqlar

1. ABC uchburchak tekisligidan 30 mm uzoqlikda unga perpendikulyar tekislik o’tkazilsin (variant).


2. ABC tekisligiga perpendikulyar DEF tekislik o’tkazish talab etiladi (variant).


Adabiyotlar ro’yxati:

  1. ENGINEERING GRAPHICS. ESSENTIALS Fourth Edition Text and Independent Learning DVD. Kirstie Plantenberg University of Detroit Mercy 2010. SDC . www.SDCpublications.com.

  2. Descriptive Geometry 1 by Pál Ledneczki Ph.D

  3. Azimov T.J. CHizma geometriya. O’quv qo’llanma. T.: TDTU, 2005 y.

  4. Akbarov A. CHizma geometriya va muhandislik grafikasi. Toshkent 2005 y.



Internet ma’lumotlari



  1. www.epab.bme.hu/.../DG2_Lecture_notes_12

  2. www.me.metu.edu.tr/.../Introduction

  3. https://www.andrew.cmu.edu/

  4. https://en.wikibooks.org/.../Descriptive_Geomet..




Download 116,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish