6-Amaliy mashg’ulot Mavzu: ot samaradorligi monitoring

 
 
 

---

10-Amaliy mashg’ulot 
Mavzu: Windows operatsion tizimi. Yordam tizimi va standart dasturlarni ishga tushirish. 
Windows operatsion tizimini sozlash 
Operatsion tizim - 
bu maxsus dastur bo’lib, bu dastur asosiy vazifasi - kompyuter 
ishini boshqarish, kompyuter va foydalanuvchi o’rtasida muloqotni o’rnatish, tashqi 
qurilmalar ishlash holatlarini sozlash va ular bilan muloqotni o’rnatish, har xil 
dasturlarni ishga tushirish va ular ishlash holatlarini ta‘minlash.
Operatsion tizimlardan eng taniqlilari bu Microsoft firmasining MS-DOS va 
Windows dasturlari, Apple firmasining Macintosh dasturi, Unix va Linux dasturlari. 
Dunyoning 70% kompyuterlari Microsoft korporatsiyasi tomonidan yaratilgan 
operatsion tizimlar bilan jihozlangan. Bo’lardan 1981 yilda yaratilgan - MS-DOS 
dasturi, 1991 yilda yaratilgan - Windows 3,1 dasturi, 1995 yilda yaratilgan - Windows 
95 dasturi, 1998 yilda yaratilgan – Windows 98 dasturi, 2000 yilda yaratilgan - 
Windows 2000 dasturi, 2001 yilda yaratilgan - Windows Millennium Edition va 
Windows XP dasturlari. Windows dasturning taniqli bo’lishining asosiy sababi bu - 
ish jarayoni soddaligi, ko’p vazifali rejim, bir xil ishlash interfeysi va boshqa 
qulayliklar. Boshqa operatsion tizimlarga o’xshab Windows dasturi ham kompyuter 
xotirasiga kompyuter yoqilish vaqtda avtomatik ravishda yuklanadi. 
Windows so’zi inglizcha “window”-oyna degan ma’noni anglatadi. Windows-
oynalar, ya’ni Windows operatsion tizimida oynalar bilan ishlaydi. 
Windows da standart dasturlar
- Windows bilan birga kelgan foydali 
va mashhur dasturlar to'plami. Turli maqsadlarda xizmat qiling.Standart 
Windows dasturlari:Bloknot - oddiy matn muharriri, Paint - oddiy va qulay 
grafik muharriri, Kalkulyator,WordPad, Masofaviy ish stoliga ulanish, File 
Explorer, Utilities va boshqalar.Utilitlarga quyidagilar kiradi: Diskni 
defragmentator, Diskni tozalash, tizimni tiklash,resurs monitori, boshqaruv 
paneli, tizim ma'lumotlari va boshqalar. 
Umumiy maqsadli standart dasturlar - bu operatsion tizimning bir qismi 
bo'lgan dasturlar (ilovalar)! ifi tizimlari, lekin kompyuterning ishlashini 
ta'minlash uchun emas, balki 
amaliy ish
, ya'ni hujjatlarni tayyorlash va ko'rish 

---

va boshqa ish operatsiyalarini bajarish. Bunday dasturlarning mavjudligi 
operatsion tizimga operatsion tizimdan tashqari hech narsa bo'lmasa ham, 
kompyuterdan foydali foydalanish imkonini beradi.