7-мавзу: Идрок Ўқитувчи: Т. Маратов Режа

Демак, иллюзиялар воқеликни, ундаги нарса ёки ҳодисаларни аслига тўғри келмайдиган (ноадекват – Ж.Н.Э.) тарзда идрок этишдир. Иллюзияларнинг сабаблари хилма-хил бўлиши мумкин: 1. Одамнинг тажрибаси; 2. Анализаторларнинг хусусиятлари;

• Демак, иллюзиялар воқеликни, ундаги нарса ёки ҳодисаларни аслига тўғри келмайдиган (ноадекват – Ж.Н.Э.) тарзда идрок этишдир. Иллюзияларнинг сабаблари хилма-хил бўлиши мумкин: 1. Одамнинг тажрибаси; 2. Анализаторларнинг хусусиятлари;
• 3. Идрок этиш шароитининг ўзгариши;
• 4. Физиканинг муайян қонунлари;
• 5. Сезги аъзоларидаги қандайдир нуқсон ва ҳоказо.

Умумий равишда идрок иллюзиялар орасида кенг тарқалган кўриш иллюзияларини 2 гуруҳга бўлиш мумкин:

• Умумий равишда идрок иллюзиялар орасида кенг тарқалган кўриш иллюзияларини 2 гуруҳга бўлиш мумкин:
• 1-гуруҳ. Фан хусусиятлари туфайли пайдо бўладиган иллюзиялар.
• 2-гуруҳ. Шаклнинг ўзгарган тарзда акс эттирилиши туфайли пайдо бўладиган иллюзиялар.
• Фон хусусиятлари сабабли пайдо бўлувчи кўриш иллюзияларнинг пайдо бўлишига хос айрим «сирлар»дан сизни воқиф қилсак, деган эдик.
• 1. Тўқ ранг фонда шаклларнинг ранги аслига нисбатан бироз очроқ ва аксинча, бўлиб туюлади (оппоқ кўйлакдаги сиёҳ доғини тасаввур қилинг).
• 2. Фон ва ундаги шаклни идрок этаётганда, одам энг аввал ҳажман кичикроғини кўради. (катта оппоқ деворга осилган портретни кўз олдингизга келтиринг).

Сезги нерв системасининг у ёки бу кузатувчидан таъсирланувчи реакциялари тарзида ҳосил бўлади ва ҳар қандай психик ҳодиса каби рефлекторлик ҳусусиятига эгадир. Кузатувчининг ўзига айнан ўхшайдиган анализаторга таъсири натижасида ҳосил бўладиган нерв жараёни сезгининг физиологик негизи хисобланади.

• Сезги нерв системасининг у ёки бу кузатувчидан таъсирланувчи реакциялари тарзида ҳосил бўлади ва ҳар қандай психик ҳодиса каби рефлекторлик ҳусусиятига эгадир. Кузатувчининг ўзига айнан ўхшайдиган анализаторга таъсири натижасида ҳосил бўладиган нерв жараёни сезгининг физиологик негизи хисобланади.