7-mavzu. Kompyuter tarmoqlari va ularning turlari. Reja

Shinali topologiya - eng oddiy turlardan biri. U uzatish vositasi sifatida koaksial kabeldan foydalanish bilan bog’liq. Ma’lumotlar tarmoq uzatish uzelidan shina bo’yicha xar ikki tomonga tarqaladi. Oraliq uzellar kelayotgan axborotlarni translyatsiya qilmaydi. Axborot barcha uzellarga kelib tushadi, lekin kimga jo’natilgan bo’lsa, faqat ushagina qabul qila oladi. Xizmat ko’rsatish tartibi parallel.

Bu xol shinali topologiya bilan LhTning tezkor xarakatini tahminlaydi. Tarmoqni kuchaytirish va konfiguratsiyalash, shuningdek turli tizimlarga moslashtirish oson. shinali topologiya tarmog’i aloxida uzellarning buzilish extimolligiga chidamli. Ushbu turdagi topologiya tarmog’i xozirgi kunda joriy etilgan. shuni tahkidlash lozimki, ularning ko’lami kichkina va bir tarmoq doirasida turli xildagi kabeldan foydalanish imkonini beradi.
Yulduzsimon topologiya markaziy uzel kontseptsiyasiga asoslanadi. Unga sirtqi uzellar ulanadi. har bir sirtqi (periferiya) uzel markaziy uzel bilan aloxida o’z aloqa tarmog’iga ega. Barcha ma’lumotlar markaziy uzel orqali uzatiladi. Markaziy uzel tarmoqdagi axborot okimini retranslyatsiya qiladi va yo’lga soladi.

Yulduzsimon topologiya LhT uzellarining bir-biri bilan o’zaro tahsirini osonlashtiradi. Ayni paytda LhTning yulduzsimon topologiya bilan ishlash qobiliyati markaziy uzelga bog’liq. Mavjud hisoblash tarmoqlarida nisbatan murakkab topologiyadan foydalanilishi mumkin.

U yoki bu topologiyani tanlash LhTni qo’llash soxasi, uning uzellari geografik joylashuvi va tarmoq xajmi bilan belgilanadi.
4. Internet tarmoqiga bog’lanish
Internetga ulanishning eng keng tarqalgan usullari quyidagilardir:
1. Modem orqali (kommutatsiya qilinadigan, Dial-up, ADSL).
2. Ajratilgan tarmoq orqali (optik tolali yoki boshqa).
3. GPRS orqali (uyali telefonlarga).
4. Radio to’lqin orqali.
5. Sun’iy yo’ldosh orqali.

Ularning asosiy farqlari:

- ishlash printspi;
- ma’lumotlarni uzatish tezligi;
- ishonchliligi;
- qurilmalarni sozlash murakkabligi;
- narxi.


Modem orqali (Dial-up) bog’lanish usulida provayderning “modem pul”iga qo’ng’iroq qilinadi. Agar u yerda tarmoq band bo’lmasa login va parol so’raladigan darcha ochiladi. Login va parolni kiritilgach uni provayder serveri tekshiradi va xammasi joyida bo’lsa bo’sh IP adres ajratadi. Shundan so’ng interntda ishlashingiz mumkin. Uning yaxshi tomoni qo’shimcha qurilmalar talab qilinmaydi va narxi boshqa ulanishlardagiga nisbatan arzon. Ammo ma’lumot almashish tezligi juda sekin, taxminan 3-4 Kb/sek. Shuning uchun katta o’lchamli fayllarni yozib olishga ko’p vaqt ketadi. Seans paytida telefondan foydalanib bo’lmaydi.

ADSL qurilmasi orqali telefon tarmog’i yordamida provayderga ulanilsa unda ma’lumot almashish tezligi 8 Mb/sek gacha oshishi va telefondan xam bemalol foydalanish mumkin. Ammo bu xolda provayder sizning telefoningiz ulangan stantsiyangizga xam maxsus qurilma o’rnatishiga to’g’ri keladi. Bunday ulanish usulida o’z-o’zidan xarajatlar oshib ketadi. Chunki ADSL qurilmasi sotib olinishi kerak va hizmat uchun provayderga to’lanadigan to’lov miqdori yuqoridir.