9 Laboratoriyaishi Mavzu: Foydalanuvchidizayniniishlabchiqishvaloyihaniyakunlash Ishdan maqsad

Ishni bajarish tartibi

Foydalanuvchiinterfeysi dizaynini foydalanuvchanlik (useability) talablari bo’yicha loyihalashtirish.

1. 
   Tanlangan sohaning to’liq xaritasini xamma darajalarini korsatgan xolda loyihalash.
   
2. 
   Foydalanuvchi interfeysini 3 ta darajasigacha modellashtirish ( ma’lumotlarni kiritish, ro’yhatdan o’tkazish, ish vaqtini xisobga olish va boshqalar). Yaratilayotgan interfeys sifatini quyidagilar orqali aniqlashtiriladi:
   

• 
  Ushbu interfeys orqali munosabatlarni tezda amalga oshirish imkoniyati mavjudmi?
  
• 
  Ushbu interfeysning qaysi qismida foydalanuvchi ko’proq xatoliklar qiladi va ularni kamaytirish mumkinmi?
  
• 
  Interfeysdagi ma’lumotlarning qaysi lari o’rganishga to’sqinlik qiladi? Ushbu interfeys bilan foydalanuvchi aloqada bo’lganda nimalarni bilishi lozim? Interfeysda qaysi qismi foydalanuvchiga axborot bermaydi?
  
• 
  Boshqa foydalanuvchilar ushbu interfeysni ishlatishgandan so’ng qanday xulosaga kelganliklari xaqidagi ma’lumotlar mavjudmi?
  
• 
  Interfeys foydalanuvchilar talablariga to’liq javob beradimi?
  
• 
  Foydalanuvchilarning ishlash muhiti bilan o’zaro aloqada bo’la oladimi
  
• 
  Yaratilayotgan interfeys yo’qimli, qulay va tez ishlaydimi? Agar aksincha bo’lsa uni qayta ishlab chiqib yanada yo’qimliroq ko’rinishda loyihalashtirish mumkinmi?
  

Ushbu savollarga javob olingandan so’ng , “Microsoft Visio” dasturini ishlatgan xolda interfeys va menyular dizaynini loyihalashtirish ishlari amalga oshiriladi.

26-rasm.Interfeysning umumiy strukturasi	27-rasm. Interfeysning tashqi ko’rinishini loyihalash

Ushbu dizayn boshqa dasturlarda bajarsa ham boladi. Asosiy talablar bajarilgan xolda.

Interfeys dizayni (ko’rinishi) loyihalanganidan so’ng uni dastur kodini tuzish lozim.

Masalan:

Tanlangan tizim ”Temiryo’l transport tizimi” bo’lsin. bu tizim bugungi kunda eng ko’p extiyoj talab qilinadigan tizim.

Tizim elemental majmuosi bo’lganligu uchun ham u odamlarga qulaylik yaratish, tizimda hisob-kitob ishlari qog’ozdagidan ancha osonlashadi, vaqt tejaladi va tizim yuritilishi tezlashadi, rivojlanadi.

28-rasm. Interfeysning umumiy strukturasi
Bunda biz “Reyslar” bo’limining bog’lanishlarni ko’radigan bo’lsak u yuqoridagi sxemada quyidagicha bog’liqlik mavjud:

• 
  Har bir reysda tashish bajariladi.
  
• 
  Reys vagonlardan yani yuklardan tashkil topadi.
  
• 
  Reys qanchadir vaqtda yo’lga tushadi va yetkaziladi.
  
• 
  Uni boshqaruv bo’limi boshqaradi va nazorat bo’limi nazorat qiladi.
  

29-rasm. Tizimga kirish oynasi	30-rasm.Ro’yhatdan o’tkazish oynasi ko’rinishi

31-rasm. Interfeysorqalima’lumotlargaishlovberish
Registratsiyaoynasidafoydalanuvchiningtizimgakirishzarurbo’lganma`lumotlarto’ldiriladi. So’ngkirishoynasiorqalitizimga kiriladi. Tizimga kirilgandan so’ng foydalanuvchi foydalanuvchi oynasida ko’rsatilgan ma`lumotlar orqali foydalanuvchi o’ziga kerak bo’lgan biletni sotib oladi. Boshqaruvchi foydalanuvchilarni hamda tizim ishini boshqarib turadi.
Nazoratsavollari

1. 
   Interfeys va foydalanuvchi interfeysi atamasiga izox bering
   
2. 
   Foydalanuvchi interfeysi turlari
   
3. 
   Interfeys-menyu va erkin tanlanuvchi menyu orasidagi farqlari
   
4. 
   Foydalanuvchanlik atamasiga izox bering
   
5. 
   Qaysiinterfeyslarprotseduraga-yo’naltirilganxisoblanadivaularningmaqsadi?
   
6. 
   Yaxshi va yomon interfeysga misollar keltiring