Abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika instituti

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Gimnastikaning vujudga kelishi qaysi asrlarni o’z ichiga oladi?
   
2. 
   Yangi davr gimnastikasiga asos solgan qaysi mutafakkirlarni bilasiz?
   
3. 
   Gimnastika yo’nalishi deganda nimani tushunasiz?
   
4. 
   Nemis gimnastikasi tizimi qaysi yili paydo bo’lgan?
   
5. 
   Shved gimnastikasi deganda nima deya olasiz?
   
6. 
   Revolyutsiyadan oldingi Rossiyadagi gimnastikaga ta’rif bering.
   
7. 
   Rossiyada gimnastika taraqqiyoti qachondan boshlangan?
   
8. 
   Birinchi xalqaro anjuman gimnastikadan qachon va qaerda o’tdi?
   

Saf va umumrivojlantiruvchi mashqlar


Reja:
1. Saflarning asosiy nomlari va uning joylanishi
2. Saf usullari
3. Saflanish va qayta saflanishlar
4. Orani ochish va yaqinlashtirish
5. Umumrivojlantiruvchi mashqlar
Umumrivojlantiruvchi mashqlar – tananing alohida qismlarining harakati yoki bu harakatlarni qо‘shilmasi bо‘lib, turlicha tezlikda, amplitudada va muskullarning zо‘riqish darajasi turlicha tarzda bajariladi. Bu mashqlar jismoniy sifatlarni tarbiyalash, tо‘g‘ri qomatni shakllantirish va о‘quvchilarni yanada murakkabroq harakat elementlarini, kо‘nikmalarini egallashga tayyorlash maqsadida qо‘llaniladi. Tananing alohida qismlari va muskullar guruhiga tanlab-tanlab ta’sir kо‘rsatish (kо‘pincha) uchun ham foydalanish mumkin. Shuning uchun mashqlarni kvalifikatsiyalash asosiga anatomik belgi qо‘yilgan: qо‘llar va yelka kamari, tana va bо‘yin, oyoq muskullari, butun tana muskullari uchun.
Bundan tashqari barcha mashqlar kuch, egiluvchanlik, harakatlar tezkorligi, epchillik, muskullarni bо‘shashtirish qobiliyatini tarbiyalash, tо‘g‘ri qomatni shakllantirish mashqlariga bо‘linadi.
Umumrivojlantiruvchi mashqlar harakatlar majmuasi kо‘rinishida qо‘llaniladi. Majmuaga kiritiladigan mashqlar о‘quvchilar organizmiga har tomonlama ta’sir kо‘rsatish kerak. Shu maqsadda ular tanasining turli qismlari bilan, turli yо‘nalishda, о‘zgaruvchan tezlikda va muskullarni turlicha kuchantirgan holda bajariladi. Majmuadagi mashqlarni gigiyena gimnastikasi uchun 1 tadan 15 tagacha, jismoniy tarbiya (gimnastika) darsining tayyorlovchi qismi uchun 10-15 tagacha, atletik gimnastika uchun 15 dan ortiq bо‘lishi mumkin.
Oyoq –qо‘lni chо‘zish (har tomonga 4 martadan). Dastlabki holat: asosiy turish. 1. Qо‘llar boshning orqasiga qо‘yiladi. 2. Oyoq uchlarida turib chap tomonga yarim buriling, 3. Qо‘llar ochiladi (nafas oling), 4. Oyoq kaftlariga turib, qо‘llar boshning orqa qismiga qо‘yiladi. 5. Dastlabki holat. 6-8. Shuning о‘zi boshqa tomonga takrorlanadi.
О‘tirib turishlar (4 martadan). Dastlabki holat. 1. Oyoq uchida turib, qо‘llar yuqoriga chо‘ziladi (nafas oling). 2-3. Ikki marta о‘tirib turish (prujinasimon). 4. Dastlabki holat. 5-6. Sekin о‘tiring, qо‘llar belda. 7-8. Dastlabki holat.
Egilishlar (oldinga) 4 marta. Dastlabki holat. Asosiy turish. 1. Kaftlarni old tomonga qaratgan xolda qо‘llarni yuqoriga kо‘tarib, yoysimon orqaga egiling. 2-3. Oldinga ikki marta egilib, qо‘llarni (kaftlarni) polga tekkizing. 4. Rostlaning, qо‘llarni yon tomonga yoyiladi. 5-6. Oldinga egiling. 7-8. Dastlabki holat.
Yon tomonga egilish (har tomonga 4 martada). Dastlabki holat. 1. Chap oyoqning uchiga turib, yon tomonga egiling, qо‘llar yon tomonga uzatiladi. 2-3. Chap tomonga 2 marta prujinasimon egiling, о‘ng qо‘lni yuqoriga chо‘zing, chap qо‘l belga qо‘yiladi (chap yelka orqali chap oyoq uchiga qarang). 4. Dastlabki holat. 5-8. Shuning о‘zi boshqa tomonga takrorlanadi.
Tanani doirasimon harakatlantirish (har tomonga 4 martadan). Dastlabki holat. 1. Chap oyoqning uchi orqa tomonga chо‘ziladi, qо‘llarni yon tomonga uzatib, kaftni yuqoriga qaratiladi. 2. Chap oyoqni oldinga uzatib, oyoq ostiga chapak chalinadi. 3. Chap oyoq uchini orqaga chо‘zib, qо‘llar yon tomonlarga chо‘zilib, kaftlar yuqoriga qaratiladi. 4. Dastlabki holat. 5-8. Shuning о‘zi boshqa oyoq bilan takrorlanadi.
Yotgan holda qо‘llarni bukish (4 marta). Dastlabki holat. 1. О‘tiriladi. 2. Yotiladi. 3. Qо‘llrni bukib, chap oyoq orqa tomonga uzatiladi. 4. Yotiladi. 5-6. Qо‘llarni egib, о‘ng oyoq orqa tomonga uzatiladi va yotiladi. 7. О‘tiriladi. 8. Dastlabki holat.
15 daqiqa sekin yurish va yugirish (goh bir, goh ikkinchi oyoqda sakrash, ikkala oyoqda xar xil sakrash).
Muskullarni bо‘shashtirish va nafasni rostlash mashqlar