Адимги даврлардан


Қадимги Бобил [Вавилон] подшолигининг сулолала-



Download 11,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/492
Sana25.02.2022
Hajmi11,8 Mb.
#263829
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   492
Bog'liq
zhahon tarixining muhim sanalari

Қадимги Бобил [Вавилон] подшолигининг сулолала- 
ри:
1. Бобил [Вавилон] (аморийлар) сулоласи (мил. авв. 
1895 -1595 й.). 2. Бобил [Вавилон] сулоласи [Денгиз мамла- 
катлари I сулоласи]. 3. Бобил [Вавилон] (кассетлар) сулоласи 
(мил.авв. 1595 -1157й.).4.Бобил [Вавилон] сулоласи [ИсинII


сулоласи] (мил. авв. 1156-1026 й.). 5. Бобил [Вавилон] су­
лоласи [Денгиз мамлакатлари II сулоласи] (мил. авв. 1025- 
1004 й.). 6. Бобил [Вавилон] сулоласи [Бази сулоласи] (мил. 
авв. 1004-984 й.). 7. Бобил [Вавилон] сулоласи [Элам суло­
ласи] (мил. авв. 984-979 й.). 8. Бобил [Вавилон] сулоласи 
[Элам сулоласи] (мил. авв. 979 -732 й.). 9. Бобил [Вавилон] 
сулоласи (мил. авв. 732-627 й.). 10. Янги Бобил [Янги Ва­
вилон] (холдейлар) сулоласи (мил. авв. 626 -538 й.).
М и л о д д а н а в в а л г и 1 8 2 2 - 1 7 6 3 й и л л а р
- Элам под- 
шоси Римсин яшаган, у Шумерни истило қилган.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 8 0 0 й и л
- шумер-аккад тилида Гиль- 
гамиш ҳақидаги афсона яратилди. Тадкиқотчиларнинг фикри­
ча, «Гильгамиш» ва «Алпомиш» эпосларининг илдизи битта.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I I I а с р о х и р л а р и
- Ямхад 
давлати емирилиб, ўз мустақиллигини йўқотди.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I I I - X V I I а с р л а р
- Ямхаддан 
жанубдаги поёнсиз жойларда гиксос қабилаларининг ҳар- 
бий иттифоки ташкил топди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 7 9 2 - 1 7 5 0 й и л л а р
- Бобил под- 
шоси Хаммурапининг ҳукмронлик даври. У аморийлар су- 
лоласининг 6-ҳукмдори ҳисобланади.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 7 8 5 й и л
- Хаммурапи Бобилда 
мустаҳкам ўрнашиб, Месопотамиянинг колган шаҳар- 
давлатлари (Иссин, Jlapca, Мари)ни ўзига бўйсундириб, 
Эски Бобил подшолигига асос солди. Эски Бобил давлати- 
нинг пойтахти Бобил (Вавилон) шаҳри булган. Хаммурапи 
томонидан ўша йили конунлар тўплами кабул килинган.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 7 5 9 й и л
- Хаммурапи собик итти- 
фоқчиси Зимрилим қўшинларини енгиб, Марини босиб олди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 7 5 0 й и л
- Хаммурапи вафот этди. 
Бобил подшолиги тахтига унинг ўғли Самсуилун ўтирди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 6 0 0 й и л
- Шимолий Месопота­
мия (ҳозирги Шимолий Сурия)даги кадимги Хурритлар 
подшолиги ўрнида Митанни давлати ташкил топди.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I - X V а с р л а р
- Месопотамия- 
даги Митанни давлатига Оссурия подшолиги қарам бўлган.


Митанни подшоси Шаушшатар оссуриялик Ашшур қўшин- 
ларини тор-мор этиб, подшо саройининг олтин ва кумушдан 
ясалган дарвозасини ўз юртига олиб кетган.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I а с р о х и р и - X V а с р б о ш л а р и -
Оссурия кучая бориб, Бобил ва Митанни асоратидан озод 
бўлди.
М и л о д д а н
а в в а л г и
X V I - X V
а с р л а р
- Митанни 
давлати кучайди.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I а с р о х и р и
- шимолдан 
хеттлар Шимолий Сурияга бостириб кириб, уни ўзларига 
тобе килиб олди.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I - X I I I а с р л а р
- Финикия ва 
Сурияни талашиб Миср билан Хетт давлати ўртасида қаттиқ 
жанглар бўлди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 5 9 5 й и л
- Эски Бобил (Вави­
лон) давлати шимоли-ғарбдан хеттлар, шарқдан эса кассит 
кабилаларининг шиддатли ҳужумлари натижасида кулади. 
Вавилон шаҳри вайрон килинди. Эски Бобил подшолигида- 
ги аморийлар сулоласи барҳам топди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 5 9 5 й и л
- Месопотамияда кассит- 
лар ҳукмронлиги бошланди.
М и л о д д а н а в в а л г и X V а с р
- гиксосларнинг ҳарбий 
иттифоқи барҳам топди.
М и л о д д а н а в в а л г и X V а с р
- Митанни давлати гоҳ 
Миср, гоҳ Хетт, гоҳ Бобил, гоҳ Оссурия давлатлари билан 
урушлар олиб борди.
М и л о д д а н а в в а л г и X I V а с р о х и р и - X I I I а с р б о ш ­
л а р и
-Месопотамияда касситлар ҳукмронлиги кучсизланди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 3 6 5 й и л
- хеттлар томонидан 
Митанни забт этилди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 3 6 5 - 1 3 3 0 й и л л а р
- Ашшур- 
Убаллит I ҳукмронлиги даврида Оссурия давлати вужудга 
келди. Хеттлар га карши кураш бошланди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 3 5 0 й и л
- Вавилоннинг Кас­
сит подшолари Сузани эгаллашди. Вавилон ва Оссурия 
ўртасида рақобат пайдо бўлди.


М и л о д д а н а в в а л г и X I I I а с р
- Фрот дарёси ортида 
яшаган кўчманчи яҳудий қабилалари Фаластинга бостириб 
кирди.
М и л о д д а н а в в а л г и X I I I а с р
- ғарбдан «денгиз халк- 
лари»нинг истилоси бошланиб, Сурия ва Финикиянинг 
қирғоқ бўйи шаҳарлари таланди ва вайрон этилди.
М и л о д д а н а в в а л г и X I I I а с р
- Митанни давлати пар- 
чаланиб, майда давлатчаларга бўлиниб кетди.
М и л о д д а н а в в а л г и X I I I а с р
- оссурия қўшинлари 
Бобил ва Элам устига бир неча бор талончилик урушларини 
уюштирди.
М и л о д д а н а в в а л г и X I I I а с р
- аморий қабилаларининг 
катта гуруҳи Шимолий Сурияга бостириб кирди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 2 9 0 й и л
- эламликлар Вавилон- 
дан Сузани тортиб олишди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 1 2 7 - 1 1 0 5 й и л л а р
- Навуходоно­
сор I нинг ҳукмронлик даври. У эламликларни Бобилдан 
қувиб чиқарди ва Вавилоннинг шуҳратини қисман қайта 
тиклади.
М и л о д д а н а в в а л г и X I I а с р
- Оссурия подшоси Тиг- 
латпаласар I Ван кўли атрофига бостириб кириб, ўз 
жанговар аравалари ва саройлари бўлган 23 нафар подшо 
устидан ғалаба қилганлиги ҳақида қояга ёздириб қолдирди.
М и л о д д а н а в в а л г и X I а с р б о ш л а р и
- ғарб томондан 
бостириб келган арамейларнинг зарбалари натижасида 
Оссурия шаҳар ва қишлоқлари вайрон этилди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 0 8 4 й и л
- Месопотамияга ара­
мейларнинг босқини натижасида биринчи Оссурия давлати 
кулади.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 0 0 0 й и л
- Саул вафотидан сўнг 
унинг куёви Довуд Фаластинни бирлаштириб, Яҳудий 
подшолигини ташкил қилди.
М и л о д д а н а в в а л г и X а с р о х и р л а р и
- Арамейлар 
давлати кучсизланиб, тушкунликка учради. Бу вазиятдан 
фойдаланиб оссурийлар ўзларини ўнглаб олдилар ва Янги 
Оссурия подшолигига асос солдилар.
М и л о д д а н а в в а л г и
965 -936 
й и л л а р
- Хирам I даври­
да Тир-Сидан подшолиги равнақ топди.


М и л о д д а н а в в а л г и 9 3 1 й и л
- Фаластинда подшо ва 
пайғамбар Сулаймон вафот этди, тахтга ўгли Ровоам ўтирди.
М и л о д д а н а в в а л г и I X а с р б о ш л а р и
- Форс қўл- 
тиғи соҳилида яшаган холдей қабилалари Жанубий 
Месопотамияга келиб жойлашди.
М и л о д д а н а в в а л г и I X а с р о х и р и - V I I I а с р б о ш л а р и -
Финикияда 24 белгидан иборат ёзув-алифбо кашф этилди.
М и л о д д а н а в в а л г и 8 8 3 й и л
- Оссуриянинг иккинчи 
марта юксалиши. Ашшур-Насирпал II ўз давлати чегарала- 
рини Ўрта ер денгизигача кенгайтирди.
М и л о д д а н а в в а л г и 8 5 3 й и л
- Оссурия билан Сурия 
ҳарбий кучлари Фаластин - Миср бирлашган қўшинлари 
билан Қаркара шаҳри яқинида тўқнашди.
М и л о д д а н а в в а л г и 7 4 5 - 7 2 7 й и л л а р
- Оссурия давла- 
тининг Тиглатпарасар III даврида учинчи марта юксалиши 
(Мидиянинг бож тўлаши, Урартуга қарши ҳарбий юриш- 
лар).
М и л о д д а н а в в а л г и 7 2 9 й и л
- Оссурия подшоси Тиг­
латпарасар III Вавилонни босиб олди.
М и л о д д а н а в в а л г и 7 2 1 й и л
- Оссурия подшоси Саргон
II Самарияни вайрон килди (Исроил подшолигининг охири).
М и л о д д а н а в в а л г и 7 2 0 й и л
- Эламнинг Дер калъаси 
ёнида бўлган жангда эламликлар Оссурия қўшинларини 
енгди.
М и л о д д а н а в в а л г и 7 1 0 - 7 0 9 й и л л а р
- Оссурия под­
шоси Саргон II Бобил ни иккинчи марта эгаллади. Оссурия­
нинг янги пойтахти Дур-Шаррукин (ҳозирги Хорсабод) 
шаҳри бўлди.
М и л о д д а н а в в а л г и 7 0 3 й и л
- Халдейлар давлати 
подшоси Мардуқ-апал-иддин оссурийларга зарба бериб, 
Бобилни озод килди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 7 1 - 6 5 5 й и л л а р
- Оссурия под- 
шоларининг Мисрдаги ҳукмронлиги давом этди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 6 3 й и л
- Оссурия қўшинлари 
билан Тахарканинг вориси Танутамон қўшинлари ўртасида 
қаттиқ жанг бўлиб, жангда оссурийлар ғалаба қозондилар. 
Мамлакат 20 ном (вилоят)га бўлиниб кетди.


М и л о д д а н а в в а л г и 6 6 9 - 6 2 7 й и л л а р
- Ашшурбани- 
пал узидан олдингилар бошлаган босқинчилик юришларини 
якунлайди. Бу даврда Оссурия давлати ўз шуҳрат чўкқисига 
чиқиб, унинг ҳудуди Нилдан то Форс кўрфазигача борди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 4 8 й и л
- оссурийлар билан бўлган 
жангда Бобил вайрон этилди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 3 1 й и л
- Кирена (Ливия) шаҳрига 
дорийлар манзилгоҳи ўрнида асос солинди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 2 8 й и л
- оссурийларнинг жабр- 
зулмига карши Холдей ҳукмдори Набопаласар бошчилигида 
қўзғолон кўтарилди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 2 7 й и л
- Бобил (Вавилон)да хол- 
дейлар ёки Янги Вавилон сулоласи ҳокимият тепасига кел­
ди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 1 2 й и л
- Мидия шоҳи Киак- 
сар Ашшур (мил.авв. 614 й.) ва Ниневия (мил. авв. 612 й.) 
шаҳарларини эгаллаб, Буюк Оссурия давлатини кулатди. 
Ўрта Шаркда Бобил (Вавилон)нинг хўжайинлик даври.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 1 2 й и л
- Оссурия пойтахти 
Ашшур иттифоқчилар томонидан ишғол қилинди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 1 2 - 6 0 9 й и л л а р
- Бобил ва Ми­
дия қўшинлари оссурий қўшинларини енгиб, Оссуриядаги 
Ниневия ва Ашшур шаҳарларини яна вайрон қилдилар.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 0 5 й и л
- Мидия - Бобил қўшин- 
лари Миср - Оссурия қўшинларини тор-мор этдилар. Шу 
билан Яқин Шарқ мамлакатларини даҳшатга солиб турган 
Оссурия давлати барҳам топди.
М и л о д д а н а в в а л г и 6 0 5 й и л
- Набопаласар вафот этиб, 
тахтга унинг ўғли Навуходоносор II (ҳукмронлик даври: 
605 - 562) ўтирди.
М и л о д д а н а в в а л г и 5 8 7 й и л
- Бобил подшоси Навухо­
доносор II Қуддус (Иерусалим)ни босиб олди. Яҳудий под­
шолиги таназзулга учради. Яҳудийларнинг Бобилдаги асир- 
лиги (1-Диаспора) бошланди.
М и л о д д а н а в в а л г и 5 6 2 й и л
- Янги Бобил подшоли- 
гининг сўнгги подшоси Навуходоносор II оламдан ўтди. 
Бобил тахтига Набонид ўтирди.


М и л о д д а н а в в а л г и V I а с р
- милетлик машҳур мате­
матик, физик, астроном ва файласуф Фалес яшаган. У асли 
финикиялик булган.
М и л о д д а н а в в а л г и V а с р у р т а л а р и
- Карфаген Фини­
кия давлатининг марказига айланди.
М и л о д д а н а в в а л г и I I I а с р
- Карфагенда худо Молох 
санами (ҳайкали) олдида болаларни гулханга ташлаб, куй- 
дириб қурбон килган л ар.
М и л о д и й I I I - V I I а с р л а р
- Месопотамия Сосонийлар 
давлати таркиби да бўлди.
М и л о д д а н а в в а л г и I I а с р н и н г б и р и н ч и я р м и
- рим- 
ликлар Месопотамияга икки марта бостириб кириб, унинг 
пойтахти Ктесифонни талаб, вайрон килдилар.
К и ч и к О с и ё в а О л д О с и ё м а м л а к а т л а р и
М и л о д д а н а в в а л г и I V м и н г й и л л и к
- Троя шаҳри 
Троада вилоятининг маркази булган. (Милоддан аввалги 
XXII асрда шаҳар душманлар томонидан таланиб, вайрон 
қилиниб, ёндирилган. Кейинчалик Троя ўзини тиклаб 
олган.)
М и л о д д а н а в в а л г и 3 2 0 0 й и л
- Эгей денгизи атрофи­
да илк Эллада цивилизацияси ривожланди. Бу цивилизация 
мил. авв. 2000 йилгача давом этди.
М и л о д д а н а в в а л г и I V м и н г й и л л и к о х и р и - I I I м и н г
й и л л и к н и н г б и р и н ч и я р м и
- Крит оролида деҳқончилик, 
ҳунармандчилик ва савдо-сотиқ анча ривожланди.
М и л о д д а н а в в а л г и I I I м и н г й и л л и к о х и р и - I I м и н г
й и л л и к б о ш л а р и
- Кичик Осиёда катта-кичик шаҳар- 
давлатлар ташкил топди.
М и л о д д а н а в в а л г и I I I м и н г й и л л и к о х и р и - Н м и н г
й и л л и к б о ш л а р и
- ҳинд-европа ва туркий тилларда гапла- 
шадиган халқлар оммавий равишда кўчишди: юнонларнинг 
аждодлари Эгей денгизи атрофларига ўрнашди, хеттлар ва 
лувийлар Анатолияга жойлашди. Протоэронлар Эроннинг 
шимоли-ғарбига ўрнашди. Прототурклар Олтой ва Уралдан


Кавказ ва Эрон ҳудудига тарқалди. Арийлар Ҳинд дарёси 
воҳасига отланди.
М и л о д д а н а в в а л г и I I I м и н г й и л л и к о х и р и - I I м и н г
й и л л и к б о ш л а р и
- Кичик Осиёда яшаётган жуда кўп 
қабилалар бирлашиб Неса, Каниш Бурусханд, Куссар ва 
Хаттуса каби алоҳида шаҳар-давлатларни ташкил этганлар.
М и л о д д а н а в в а л г и 2 3 0 0 - 2 1 0 0 й и л л а р
- Эгей денгизи 
атрофида Троя II (тўққизта маданий қатламнинг иккинчиси) 
гуллаб-яшнаган.
М и л о д д а н а в в а л г и 2 2 3 0 й и л
- Элам ҳукмдори Хита 
Аккад подшоси Нарам-Су ен билан шартнома тузди.
М и л о д д а н а в в а л г и X X I I а с р б о ш л а р и
- Кутик-Ин- 
шушинак Эламни бирлаштириб, уни ягона давлатга айлан- 
тирди.
М и л о д д а н а в в а л г и X X I а с р о х и р и
- Элам давлати 
кучайиб, мустақилликка эришди, у Урни ўзига қаратди ва 
Жанубий Шумерни босиб олди.
М и л о д д а н а в в а л г и 2 0 0 0 й и л
- Эгей денгизи соҳил- 
ларида крит цивилизацияси вужудга келди. Ўрта миной дав­
ри (бронза асри)нинг бошланиши. У мил. авв. 1600 йилгача 
давом этди.
М и л о д д а н а в в а л г и I I м и н г й и л л и к
- Кичик Осиёда 
йилқичилик ва отларнинг турли зотларини етиштириш 
ривожлантирилди.
М и л о д д а н а в в а л г и I I м и н г й и л л и к н и н г б и р и н ч и
я р м и
- Жанубий Кавказда яшаган кабилалар орасида ҳам 
табақаланиш содир бўла бошлади.
М и л о д д а н а в в а л г и I I м и н г й и л л и к у р т а л а р и
-
Македония ва Фригиядан жуда куп кабилалар Кичик Осиёга 
кўчиб келиб, ўзларини фригейлар деб аташган.
М и л о д д а н а в в а л г и I I м и н г й и л л и к н и н г и к к и н ч и
я р м и
- фригийлар Фригия подшолигига асос солдилар.
М и л о д д а н а в в а л г и I I м и н г й и л л и к н и н г и к к и н ч и
я р м и
- Кичик Осиё ярим оролига ахейлар, «денгиз 
халқлари», фригийлар ва киммерийлар, эронийлар, юнонлар 
ва римликлар кириб келиб жойлашдилар.


М и л о д д а н а в в а л г и I I м и н г й и л л и к н и н г и к к и н ч и
я р м и
- Урартуда от, кейинчалик туялар қўлга ўргатилди.
М и л о д д а н а в в а л г и X I X - X V I I I а с р л а р
- хеттлар Хат- 
тусас (Халис дарёси ҳавзаси)ни эгаллашди ва бу ерда ўз дав- 
латларига асос солишди.
М и л о д д а н а в в а л г и 1 7 3 0 - 1 7 0 0 й и л л а р
- Элам қўшин- 
лари Месопотамияга бостириб кириб, Аккадгача бўлган 
ерларни босиб олди л ар.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I I I а с р б о ш л а р и
- Куссар 
ҳукмдори ўзини подшо деб эълон қилди.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I I I - X I I I а с р л а р
- Троя подшо­
лиги гуллаб-яшнади.
М и л о д д а н а в в а л г и X V I I I - X I I I а с р л а р
- Троя подшо- 
лигида деҳқончилик, ҳунармандчилик, чорвачилик ва савдо- 
сотиқ ривожланди.
М и л о д д а н
а в в а л г и
1 6 8 0 - 1 6 5 0
й и л л а р
- подшо 
Лаборна (Таборна) мамлакатни бирлаштиришни охирига 
етказди. Кейинчалик подшо Хаттусили I ва Мурсили I 
даврларида, шунингдек, подшо Телепен даврида ҳам 
Хетт подшолиги кучайди. Телепен вафотидан сўнг унинг 

Download 11,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   492




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish