Aksiyaning baholanishi va xususiyatlari

Aksiyalarni joylashtirishning o’ziga xos xususiyatlari

• Dastlabki joylashtirish jarayonida aksiyalarning qiymati baholanadi va ularning emissiya narxi belgilanadi;
• Emissiyaning o'ziga xos shartlariga va aksiya turiga qarab, emissiya narxi nominal narxdan oshishi yoki teng bo'lishi mumkin;
• Emissiya qiymati barcha birinchi egalari uchun teng;
• Emissiya qiymatini aniqlash uchun etalon bozor narxi hisoblanadi;
• Joylashtirish narxi va nominal qiymat o'rtasidagi farq aksiya mukofoti (daromad) deb ataladi.

BOZOR QIYMATI:

Aksiyalarning bozor qiymati - bu ma'lum bir vaqtda ikkilamchi bozorda oldi-sotdi operatsiyalari amalga oshiriladigan narx. Amalda bozor qiymati kurs qiymati deb ham ataladi. Aksiyalarning bozor qiymati birjada talab va taklif ko'rsatkichlari orqali belgilanadi.

AKSIYALARNI BOZOR QIYMATIGA 2 TA OMIL TA’SIR KO’RSATADI:

Investor uchun minimal risklarni hisobga olgan holda aktsiyalarning daromadliligi (diskont stavkasi). Diskont stavkasi miqdori:

• foiz stavkalarining joriy qiymatiga,
• iqtisodiyotning muayyan sohalarining investitsion jozibadorligiga,
• aksiyalarning likvidligiga
• kompaniyani boshqarish sifatiga bog'liq.

Aksiyaga egalik qilishdan olingan foyda. Unga quyidagi omillar ta’sir ko’rsatadi:

• iqtisodiy barqarorlik;
• mamlakatdagi va jahondagi siyosiy va moliyaviy vaziyat;
• kompaniyaning rejalashtirilgan o'sishi;o inflyatsiya kutilmalari;
• kompaniyaning bozordagi raqobatbardoshligi;
• fond bozoridagi talab va taklif nisbati.

Aksiyalar holatini tahlil qilish ko’rsatkichlari

• P/E Multiplikatori
• PEG multiplikatori
• Net/Debt/EBITDA multiplikatori
• EV/EBITDA multiplikatori
• Dividend Yield
• EV/sale multiplikatori
• FCF Yield
• NIM
• ROE
• Buyback Yield
• VaR
• Sharpa koeffitsienti