Alkenlarning fizikaviy va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi. Reja

^ Shuning uchun dastlab vodorod kationlari elektron bulutiga nisbatan zich bo’lgan chekkadagi uglerod atomlariga borib birikadi.
Agar reaksiya peroksidlar ishtirokida olib borilsa, birikish Markovnikov qoidasiga teskari tartibda boradi (Karashning peroksid effekti). Peroksid birikmalar ta’sirida galoid vodorodlardan galogenlarning radikallari hosil bo’ladi:
^ Bu radikal chekkadagi uglerod atomiga borib birikadi, chunki bunda nisbatan barqaror oraliq modda hosil bo’ladi:
Bu oraliq modda reaksiyani davom ettirib oxirigi moddani hosil qiladi:
Gipogalogenlash^ . Olefinlarga gipogalogenlarning birikishi ham Markovnikov qoidasiga nisbatan boradi:
Suvning birikishi. Olefinlar katalizator ishtirokida suvni biriktirib, bir atomli spirtlarni hosil qiladilar. Katalizator sifatida odatda konsentrlangan sulfat kislota ishlatilari. Bunda jarayon karbokationli mexanizm bo’yicha sodir bo’ladi, ya’ni
Olefin molekulasi qanchalik tarmoqlangan bo’lsa, reaksiya shunchalik oson boradi va sulfat kislotaning konsentratsiyasi shunchalik past bo’ladi. Masalan, etilenga suvni biriktirishda 96 – 98%-ni, propilenga suvni birikishida 75-80%-li sulfat kislota ishlatilsa, izobutilen suvni 34-50%-li sulfat kislota ishtirokidi oson biriktib oladi.
Hozirgi kunda sanoatda etil spirtining katta miqdori shu usul bilan olinmoqda. Katalizator sifatida sulfat kislota ishlatish qiyinchilik tug’dirgani uchun keyingi vaqtlarda jarayonni geterogen (qattiq) katalizator ishtirokida o’tkazilmoqda.
Oksidlanishi.^ Olefinlarning oksidlanishi natijasida reaksiya sharoiti va oksidlovchining tabiatiga qarab, oxirgi mahsulot sifatida turli xil kislorodli birikmalar hosil bo’ladi.