Andijon mashinasozlik instituti huzuridagi

Shlitsali yoki tishli birikma. Valda va g‘ildirak teshigida bir-biriga mos
keladigan tishlar qirqiladi. g‘ildirak valga surib kiritiladi yoki chiqariladi (5.3-
chizma).

Parchin mixli birikmani aniqlang (5.4-chizma).

145

REZBALAR VA ULARNI CHIZMALARDA TASVIRLASH
Ajraladigan biriktirishda, asosan, rezbali detallar ishlatiladi. shuning uchun rezbalar to‘g‘risida tushunchaga ega bo‘lish zarur.
Rezbani tasvirlash. Chizmada rezbalar o‘zDst 2.311:2003 bo‘yicha shartli tasvirlanadi. Rezbalar o‘yilishiga qarab ikki xil bo‘ladi. Boltga o‘yiladigan rezbalar sterjenda o‘yiladi, gaykaga o‘yilgan rezbalar teshikda o‘yilgan deyiladi. sterjenga o‘yilgan rezbaning katta (tashqi) diametri d asosiy tutash yo‘g‘on (kontur) chiziqda, kichik (ichki) diametri d1 ingichka tutash chiziqda tasvirlanadi (5.1-chizma, b). gaykaga o‘yilgan rezbaning kichik diametri d1 asosiy tutash yo‘g‘on (kontur) chiziqda, katta diametri d ingichka tutash chiziqda tasvirlanadi (5.1-chizma, d).
Qirqimda kesim yuzasining shtrixlari rezbaning katta diametrini belgilaydigan chiziqni kesib, kontur chiziqqacha chiziladi. Rezbalar yon (profil) ko‘rinishda 24.1-chizma, a, c dagidek tasvirlanadi. Faskalari bosh ko‘rinishda chizilsa ham tores ko‘rinishida tasvirlanmaydi. sterjenga o‘yilgan rezbaning tores ko‘rinishiga ahamiyat bersangiz, uning kichik diametri aylananing simmetriya o‘qlari orasidagi bitta chorakka kam qilib chizilgan. Xuddi shu holatni



5.1-chizma.

146

teshikka o‘yilgan rezbaning katta diametrida ham ko‘rasiz. Rezbalarning bu diametrlari aylana simmetriya o‘qlaridan birini kesib o‘tsa, ikkinchisiga yetmaydi.