Андино яш дуненинг



Download 3,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/35
Sana22.02.2022
Hajmi3,3 Mb.
#104021
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35
Bog'liq
Ог Мандино Дунёнинг энг буюк савдогари

Х А Ф И Д Н И Н Г
БОЛАЛМГИ
Зайтун тоги узра диш узининг каттол хукмини 
юргизмокда эди. Куддусдан бошланиб, Кидрон водийси 
томон узанган торгина сукмоклар буйлаб, енгилгина 
тутун кутарилиб турарди. Шамол олиб келаётган дуд- 
мал ладан (баъзи усимликлардан олинадиган, диний 
маросимларда тутатиладиган хушбуй смола) ва кову- 
рилган гушт хиди тогда усаётган гиёхлар ва буталарнинг 
ачимтир хидига коршпиб кетганди. Тог ён-багридаги 
ялангликда, Бетпаге кишлоги якинида тадморлик маш­
хур савдогар Патроснинг хашамдор карвони тунии ут- 
казиш максадида купим топганди. Кеч тушиб колган, 
савдогарнинг севимли жийрон оти хам екдирган эрмаги—
писта япрокларини чайнашдан тухтаб, дафна буталарига 
суяниб колганди. Кдтор саф тортган чодирлар ортида 
т}фт туп асрий зайтун дарахтлари саф тортган, уларнинг 
шохларида йугон каноп арконлар осилиб турарди. Бу 
арконларга одатда карвондагк уловлар боглаб куйиларди. 
Айни чогда туя ва эшакларнинг шарпаси олисдан корайиб 
кузга ташланар, жониворлар совк;отмаслик учун бнр- 
бирининг пинжига кириб олганди. Фак;ат карвон юклари 
олдида кури^чилик килаётган икки сокчидан булак 
хамма уйкуга кетганди. Тик этган товуш эшитилмасди. 
Факат Патроснинг эски терисидан ишланган каттакон 
чодирининг деворларида сирли соянинг харакати кузга 
чалинарди. Унинг ичида хожанинг узи нимадандир 
норизо кайфиятда у ёкдан бу ёкка юрарди. Патроснинг 
юзи буришиб кетган, огир хурсиниб нафас олар, бошини 
жахд билан чайкаб куярди. Нихоят у узининг барваста


гандасини тилла иплар билан тукилган гилам устига 
ташлаб, йигитчани ёнига чорлади.
- Хафид, мендан булак х,еч киминг йук;, лекин мен 
сенинг галати илтимосингдан таажжубдаман. Сен ку­
ли м да ишлаётганингдан хурсандмисан?
Йигитчанинг нигохдари гиламдаги мураккаб накш- 
ларга мухрланди.
- Эхтимол бизнинг карвонимиз жуда кенгайиб кетгани 
сабабли сен туяларга карашга кийналиб колгандирсан?
- Йук, хожам.
- Унда мар хдм ат килиб, менга тушунтириб бер-чи, 
сенинг бу кутилмаган, антика илтимосинг замирида 
Кандай максад бор?
- Мен сизнинг молларингизни сотадиган савдогар 
булмокчи эдим. Оддий туякаш булиб юравериш жо- 
иимга тегди. Мен сиздан мол олиб узларининг дуконида 
сотадиган Хадад, Симон, Калеб ва боища савдогарлар 
сингари уз тижоратимни йулга куйишни истайман. Улар 
хдм сизга, хдм узларига катта даромад олиб келишяпти. 
Мен хам савдо билан шугулланишни, ахволимни унг- 
лаб олишни истайман. Туяларнинг ортидан качонга- 
ча чоригимни судраб юраман? Мен сизнинг дукон- 
дорларингиз каторидан жой олсамгина, катта бойлик ва 
муваффакиятга эришаман.
- Нега бунча ишонч билан гапиряпсан?
- Сиздан куп бор эшитганман: хар кандай одам сав- 
догарлик туфайли кашшокликдан бойликка томон инти- 
лиши мумкин.
Патрос бир оз уйланиб турди ва йигитчага синчков 
назар солди:
- Сен Хадад ва бошка савдогарлардек була олишингга 
ишонасанми?
Хафид уз хожасининг катъиятли нигохларидан кузини 
узмасдан, жавоб кайтарди.


- Калеб хам бир пайтлар сизнинг олдингизга уз мод- 
дий ахволидан шикоят килиб келганини неча марталаб 
эшитганман. Ахир сиз унга кайта-кайталаб, хар кандай 
одам истаса савдогар була олишини айтмаганмидингиз? 
Сиз савдо ишининг конун-коидаларидан хабардор бул 
ган хар бир одам яхши савдогар була олади, деб айтгансиз. 
Агар сиз хамма ахмок деб биладиган Калебнинг шу 
даражада омадли савдогар булишига ишонган экансиз, 
нахотки мен хам тижорат сирларини узлаштира олмасам?
- Агар сен хам бу билимларни эгаллаб, савдогар 
булсанг, бу хаётдаги асосий максадинг нима булади?
Хафид бир оз чайналиб жавоб берди:
- Бутун жахонда сизнинг омадли ва бадавлат савдогар 
эканингизни билишади. Хали бу олам сизникидек улкан 
савдо салтанатини к}фмаган. Сиз машхур савдогарсиз, 
аммо мен уз олдимга сиздан-да бой ва машхур булишни 
максад килиб куйганман. Мен дунёнинг энг буюк, энг 
бой ва энг машхур савдогари буламан!
Патрос ёстикка ёнбошлаганча, йигитчанинг офтобда 
корайган юзларига тикилди. Хафиднинг уринган ки- 
йимлари жониворларнинг терига ивиган, аммо унинг 
юзларидан алланечук исёнкорлик яккол акс этарди.
- Сен бундай катта савдо салтанатига, бехисоб бой- 
ликларга эга булсанг, бунча давлатни нима киласан?
- Бу хакда хам уйлаб куйганман. Энг аввало уз оиламни 
хеч Кимдан кам булмаслиги учун кулимдан келганини 
киламан. Колганини мухтожлар, бева-бечоралар билан 
бахам кураман.
Патрос ажабланиб, кошларини чимирди.
- Углим, бойлик хеч качон биринчи уринда тур- 
маслиги ва хаётнинг асосий максади булмаслиги лозим. 
Сенинг гапларинг жуда чиройли ва ишонарли чикди. 
Аммо, булар шунчаки курук ran холос. Пулнинг бир учи 
билакда булса, иккинчи учи юракда булади. Шу боис, 
уни бошкалар билан бахам к)фиш осон кечмайди.
24


Хафид гапида туриб олди.
- Менинг хожам бадавлат эмасмилар?
Йигитчанинг гапини эшитган савдогар кулиб юборди.
- Хафид! Мени моддийлик кизиктира бошлаганидан 
бери, мен билан Ирод кдсри деворлари о стида тиланиб 
утирадиган гадойлар орасида битта йирик тафовут буй 
курсатди. Гад ой факат бугунги кунини амаллаб утказиш 
хакида уйлайди. Мен эса эртанги кун нима ейишим
О
мумкинлиги хакида уй сурардим. Углим, бойликка хирс 
куйма, факат фойданинг оркасидангина кувма. Сен 
факат севиш ва севимли булишни уз олдингга максад 
килиб куй. Асосийси, калб хотиржамлиги ва гузалликка 
интилиб яша.
Хафид яна ужарликда давом этди:
- Бирок, сиз айтган нарсаларнинг барчасига олтин 
керак булади-ку? Ахир кашшокликда яшаб, инсон хо- 
тиржам булиши мумкинми? Нахотки инсон йиртик 
яктак ичида, буш хамён билан узини бахтиёр сеза олса? 
Ейишга ноним, кийишга кийимим, бошимда бошианам 
булмаса, менинг оиламга булган мухаббатим бир чакалик 
кимматга эга эмас-ку? Ахир сиз атрофингдагиларга хур- 
сандчилик улаша олган бойликкина хакщ ий хазинадир, 
демаганмидингиз? Унда нима учун менинг бойликка 
интилишим ёмон иллат булади? Факирлик факатгина 
Парвардигорнинг ризоси учун сахроларни яланг оёк 
кезиб юрган авлиёгагина зийнат бахш этар. Чунки унинг 
узидан бошка бойлиги йук. Менимча, факирлик ё бирор 
нуксон, ё кобилият, ё такаббурликдан дарак беради.
Патрос хийла ковок уйиб, бир оз жим колди ва деди:
- Сенинг томдан тараша тушгандек бу иддаола- 
рингнинг боиси не? Сен оиланинг фаровонлиги хакида 
гапиряисан. Ахир сенда оиланинг узи булмаса. Ота- 
онанг улатдан вафот этишгач, сени асраб олганимни 
яхши биласан.


Хафиднинг куёшда корайгам териси унинг хижолатдан 
юзига тепган коннинг алвон рангини яширолмади.
- Бу сафарга чикмасимиздан олдинрок... биз кали Ал- 
Халилда турганимизда, мен Калнехнинг кизини учратиб 
колдим. У... у...
- Э, манаran каердаэкан! Эндитушундим хаммасини. 
Кандайдир баланднарвоз гоялар эмас, айнан мухаббат 
менинг соддагина туякаш боламни бутун жахонга довруг 
солишга тайёр жасур жангчига айлантирибди. Калнех 
афсонавий бойликлар эгаси. У кизини чупонга бермай- 
ди. Факат ёш, бой ва чиройли савдогарни куёв килиши 
мумкин. Ана шунака. Баракалла, азамат! Мен сенга 
савдода муваффакият козониш йулларини урганишингда 
ёрдам бераман.
Хафид миннатдорчилик юзасидан тиз чукиб, Пат­
роснинг этагини уйди.
- О, мархаматли хожам! Сизни Худо ёрлакасин! -
дея хитоб килди у. - Сизнинг бу олийжаноблигингизга 
кандай жавоб кайтарсам экан?
Савдогар этагини йигитчанинг чангалидан охиета 
бушатди.
- Миннатдорчилик билдиришга шошилмасанг хам 
буларди. Сенга курсатган энг катта ёрдамим хам узинг 
енгиб утишинг керак булган тусиклар, узинг мустакил 
равишда килишинг керак булган ишлар олдида денгиздан 
томчи хам булмайди.
Хафиднинг кузларида чакнаган кувонч ёлкини сунди.
- Сиз мени дунёдаги энг буюк савдогар булиш сир- 
лари, конун-коидалари билан таништирмайсизми?
- Сенга кеч качон кеч нарсани ургатмайман, - деди 
Патрос. - Шусиз кам менинг канотим остида болалик 
йилларинг анча сокин ва енгил утди. Сени анчагина 
эркалатиб хам куйдим. Оркаваротдан келаётган гап- 
сузларга кура, сенинг туякашликдан юкорирокка ку- 
тарилишингга тускинлик кнлармишман. Менимча,


tirap одамнинг юрагида кичик бир учкун булса бас, у 
качондир алангага айланади. Агар уша учкун булса, уша 
бола эртами-кечми, хдкикий эркак була олади. Унутма, 
олдингда катта машаккатлар турибди. Демак, энди сен 
усцирин эмас, катта эркак сифатида ишлашинг керак. 
Сен ана шундай кийинчиликларга тайёрмисан? Сенинг 
бугунги илтимосинг мени анча кувонтирди. Бугун куз- 
ларингда гурур учкунларини курдим. Ажойиб, мен 
сенинг фикрларингга купшламан. Бирок бу гапларинг 
хдвога учмаслиги, алалокибат уз исботини тоииши керак.
Хафид жим колди, Патрос эса давом этди:
-
Сен аввало, тижоратнйнг барча кийинчиликларига 
бардошинг етишини менга, янада аникроги, узингга 
узинг исботлашинг керак. Бу иш эса, камдан-кам одам­
ларнинг кулидан келади. Такрор булса хам айтаман, 
буюк мукофотлар учун бир эмас, бир нечта мураккаб 
ишларни бажариш керак. Баъзилар бошларига тушган 
арзимас ташвишларни енгиб утиб, узларини бойликка 
эришиш учун етарлича тажрибага эга булдим, деб 
х,исоблашади. Бошка бировлар эса, уз йулларида учраган 
хдр бир муаммони малъун, ашаддий душман урнида кабул 
килишади. Аслида эса, бу машаккатлар уларнинг содик 
; |,устлари ва ёрдамчилари эди. Т усикл ар— муваффакиятга 
фишишда, жумладан савдо ишида х,ам жуда зарур. 
Асосий нарсани унутмаслик керак — галаба жуда куп 
на катта талафотлар ортидан етиб келади. Бинобарин, 
хдр бир тукнашув, хар бир инкироз савдогарнинг кучи 
ва махоратини чархлайди, уни чиниктиради, совуккон 
ва жасур килиб тарбиялайди. Тажриба шу тахлит орта 
боради. Демак, хар бир машаккат — сенинг чапани 
дустинг. У сени ё хаммадан юксакликка кутаради, ё 
четга чикариб куяди. ХаР бир тусик — бу комилЛикка 
олиб чикувчи нарвоннинг бир иогонаси, кисматнинг бир 
чакириги ва агар сен жавоб кайтариш учун узингда куч 
топа олмасанг, кийинчиликлардан кочсанг, улардан юз


угирсанг, билиб куй, сен уз келажагингни барбод щлган 
буласан!
Иигитча бош иргаб, жавоб бериш учун огиз жуфт- 
лаганида, кекса савдогар кулини кутариб, уни тухтатди.
- Хали энг асосийсини айтмадим. Сен узингни бахш 
этмокчи булган касб мунтазам ёлгизлик билан боглщ. 
Хатто оддий солик йигувчи хдм кун ботиши билан уйига 
кайтади. Гарчи казармани уй деб аташ кийин булса-да, 
Рим аскарининг хам уз уйи бор. Бирок сен ойлаб кун 
ботиши-ю, тонг отишини дустларингдан, якинларинг- 
дан узокда карши оласан. Айник,са, бирор кулба олдидан 
утаётиб, бахтиёр оиланинг кечки овкат устида жамулжам 
утирганини курсанг, юрагингни согинч тимдалай бош­
лайди. Бу оламда ёлгизликдан хам ёмонрок нарса йук, -
дея огир х5фсинди Патрос. - Сени олдинда ана шундай 
синовлар кутиб турибди. Сенинг муваффакиятинг ушбу 
синовларни канчалик тез ва осон енга олишингга боглик. 
Иулларда х,амиша сенга куркув хамрох булади. Калин 
урмонзорларда, х,увиллаган биёбонларда хам ёлгиз 
буласан. Куп х,олларда савдогарлар согинч ва ташвиш 
ичида уз максадларини унутиб куядилар ва ёш боладек 
гамхурлик, мех,р истаб колишади. Бу туйгулар унинг 
бутун уй-хаёлларини эгаллаб, бошка максадларни сикиб 
чикаргудек булса, савдогар уз кучи, мавкеини йукотади. 
Минглаб иктидорли савдогарлар ана шу туйгулардан 
енгилиб, уз иктидорини курбон кнлишган. Бундан 
ташкари, гавжум шахдрларда хам сен ёлгиз буласан, х,еч 
ким сенинг калбингни кувонтирмайди, х,еч ким сенга 
тасалли бермайди. Айрилик азобида уртанаётганингда 
х,еч ким дардингга малх,ам булолмайди. Факат гохдца 
сени хамёнингдан жудо килишга чогланганлар учраб 
туради.
- Мен жуда эхтиёткор буламан ва насщатларингизни 
асло унутмайман.
28


- Начора, унда сенга бу хакда бонща умуман огиз 
очмайман. Демак, сен узингни савдода синаб курмок- 
чисан. Унда билгинки, сен хозир гур мевасан, хатто мева 
деб аташ хам кулгили. Факат пишиб етилганда мевага 
айланасан, хар бир савдогарга керак буладиган даражада 
билим ва тажриба туплайсан.
- К^ачон иш бошлашим мумкин?
- Эрталаб, ушбу сухбатимиз хакида Сильвиога айт- 
санг, у сенга энг яхши иплардан гукилган, калин ёпин- 
чиклардан бирини беради. Унинг матоси эчки жунидан 
гукилган булиб, хар кандай ёгингарчиликка дош беради. 
Унинг кизил рангли буёги руян илдизидан олинган. 
Ёпинчикнинг бир четидаги митти юлдузча тасвири 
унинг ушбу махсулотни тайёрлашда бутун дунёда би­
ринчи уринда турадиган Толи хунармандлари кулидан 
■! икканини билдиради. Юлдузча ёнидаги туртбурчак 
тасвири эса менинг мухрим хисобланади. Дар икки белги 
ушбу махсулотнинг харидоргирлигини таъминлайди. 
Бир пайтлар мен бу ерга ана шундай ёпинчиклардан 
мингтасини олиб келиб сотганман. Мен яхудийлар ичида 
жуда куп савдо килганман, улар бундай ёпинчикни або 
деб аташади. - Патрос бир оз тин олди. - Битта хачирга 
утириб, ана шу ёпинчиклардан бирини ол-да, Байт- 
Лахм (Вифлеем) шахрига жуна. Бу шахарни бизнинг 
карвон четлаб утганди. У ерда якин орада менинг сав- 
догарларимдан хеч бири булмаган. Бу шахарда сав­
до килиш вактни бефойда утказиш билан баробар 
дейишади, лекин мен уларга негадир ишонмадим. Бу 
ерда махаллий чупонлар билан савдо килганман, улар 
бундай ёпинчикларни жон деб олишади. Хуллас, Байт- 
Лахмга югур ва ёпинчикни сотмасдан кайтиб келма.
Хафид кувончини сездирмасликка тиришиб, бош 
иргади. У узининг илк тижорат сафарига чикиш учун 
ошикарди.
- Мен бу ёпинчикни канчага сотаман, хожам?


- Мен уз х,исоб-китоб дафтарнмга сенинг номингни 
ёзиб, унинг тугрисида карзингни — бир дирхам деб 
ёзиб куяман. Ана шундан ортикка сотолсанг, фойдаси 
узингда кол ад и. Бошкача айтганда, сен бу мах,сулотга 
истаганингча нарх куйгин ва истаган ерингда сотишинг 
мумкин. Бозор шахдрнинг жанубий дарвозаси олдида 
жойлашган. Шунингдек, ёпинчикни кучаларда юриб хам 
сотсанг булади. Истасанг, уйма-уй юриб сот. Иулингда 
минглаб уйлар учрайди. Лекин хар калай сен бу матони 
гавжум жойларда олиб юрсанг сотишинг осонрок булади. 
Тушундингми?
Хафид тасдик маъносида бош иргади. Хожасининг 
гаплари унинг кулогига деярли кирмас, у узини аллакачон 
Байт-Лахм бозорида юргандек хне этарди.
Патрос кулини йигитчанинг елкасига куйиб уктирди.
- Сен кайтиб келгунингча хеч кимни урнингга ишга 
олмай тураман. Агар сендан савдогар чикмаслигига 
ишонч хосил килсанг, иккиланмай ёнимга кайтавер. Асло 
ташвиш тортма. Мен сени тугри тушунаман. Кайсидир 
касбга лойик булолмаслик бу фожиа эмас. Сен нимагадир 
уриниб курсанг ва бундан хеч нарса чикара олмасанг, 
асло уялиб утирма. Сенинг бу харакатинг хеч нарса 
килмасдан вактини бекорга утказган одамга нисбатан 
минг чандон яхшидир. Сен кайтиб келганингдан кейин 
хаётингни кай тарика давом эттириш хакида биргалашиб 
уйлаб курармиз.
Хафид таъзим килиб, кетишга чогланганида, хожаси 
яна уни тухтатди:
- Углим, - дея давом этди у. - Сен янги хаёт бошлаяп- 
сан. Яна бир насихдтимни тингла ва уни хеч качон 
унутма. У сенга йулда учраган энг кийин муаммоларни 
хам осонгина енгиб утишингда ёрдам беради.
- Яна кандай маслахат бермокчисиз менга, хожам? -
суради Хафид.


- Агар сен омадингни излаб йулга чивдан булсанг 
ва унга эришишингга ишончинг комил булса, тусщлар 
олдида туриб к;олма ва уни ошиб ё айланиб утишга х,а- 
ракат к;ил, - деди Патрос ва йигитчага якинлашди. - Сен 
менинг гапларимни яхшилаб тушуниб олдингми?
- Ха, хожам.
- Хамма гапларимни эсингда сакдайсанми?
- Ха, - деди Хафид. - Менинг карорим катъий ва хеч 
бир гов менинг йулимни туса олмайди.



Download 3,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish