“Ariffmetik va mantiiqiy amallar bilan ishlash”

912-18 guruh talabasi

Qalandarov Xursandning

Kampyuterni tashkil etish fanidan

Hisoboti.

Mavzu: Ariffmetik va mantiiqiy amallar bilan ishlash.

Men ushbu “Ariffmetik va mantiiqiy amallar bilan ishlash” mavzudan hisobot tayyorlab arifmetik mantiqiy brlik haqida, AMQ qanday qurilma ekanligi haqida,

AMQ dagi amallar haqida ko;plab narsalarni o‘rganib oldim. Keyin o’rganganlarim orqali hisobot tayyorladim.
Arifmetik mantiqiy birlik (ALU) - arifmetik va mantiqiy amallarni bajaradigan protsessorning markaziy qismi.

AMQ arifmetik va mantiqiy amallarni bajaruvchi qurilma bo‘lib, MPning markaziy qismi hisoblanadi. AMQ ma’lumotlarni qayta ishlashning muhim bosqichini amalga oshiradi. AMQda bajariladian amallar 3 turli bo‘ladi: arifmetik, mantiqiy va bitlar ustidagi amallar.

Arifetik amal deganda argumetlari va hisoblash natijalari raqamlar bo‘lgan hisoblash jarayoni tushiniladi (qo‘shish, ayirish, ko‘paytirish, bo‘lish). Mantiqiy amal deganda murakkab so‘zlarni xosil qilish jarayoni tushuniladi (va, yoki, emas va x.k)

AMQ strukturasi

AMQ lar registrlar va sumatorlardan iborat bo‘ladi. Qurilma o‘ziga uzatiladigan operatsiyalar kodlari bilan mos ishlaydi va 2 ta furksional qismdan tashkil topadi:

1.Mikroprogrammali qurilma (boshqarish qurilmasi) – komandalarni uzatuvchi qism

2.Operatsion qurilma (AMQ) –berilgan komandalar ketma-ketiligi bajariladigan qism.

AMQning

struktura sxemasi

1.Bu sxemadan ko‘rinib turibdiki, AMQ tarkibiga kiradigan Rg1 - Rg7 registrlarida N1, N2, ...NS xotiradan uzatiladigan ma’lumotlar qayta ishlanadi. Mantiqiy sxemalar esa boshqarish qurilmasidan keluvchi mikrokomandalarni bajaradi.

2.Operatsion qurilmalarni qayta ishlanuvchi ma’lumot shakli, qayta ishlash turi va mantiqiy shakliga ko‘ra tasniflash mumkin.

AMQlar 4 turdagi ma’lumot obektlari bilan ishlashi mumkin: mantiqiy (1 bit), raqamli (4 bit), baytli (8 bit)va adresli (16 bit) AMQda ma’lumotlarni uzatish yoki o‘zgartirishning 51 xil operatsiyalari bajariladi.

AMQning tasniflanishi

1.Operandlar bilan bajariladigan amallar uslubiga ko‘ra. Parallel va ketma-ket bo‘ladi. Ketma-ket AMQlarda operandlar ketma-ket kodlarda beriladi, amallar esa ularning aloxida razryadlari bilan ketma-ket bajariladi. Parallel AMQlarda operandlar parallel beriladi va amallar bir vaqtda barcha razryadlar bilan bajariladi.

2.Sonlarni ifodalash usuliga ko‘ra. 1) qo‘zg‘almas vergulli sonlar bilan ishlovchi 2) qo‘zg‘aluvchi vergulli sonlar bilan ishlovchi 3) 10lik sonlar bilan ishlovchi

3. Elementlar va uzellarni ishlatish xarakteriga ko‘ra blokli va ko‘p funksiyali AMQlar. Blokli AMQlarda hisoblashlar alohida bloklarda va parallel bajariladi. Afzalligi xisoblash tez bajariladi, kamchiligi qurilma harajatlari oshib ketadi. Ko‘p funksiyali AMQlarda talab qilinadigan ish rejimiga mos ravishda o‘zgarib turuvchi sxemalarda bajariladi.

4.O‘z funksiyasiga ko‘ra AMQ hisoblashlarni bajaruvchi, boshqa qurilmalardan (mas xotiradan) ma’lumot oluvchi,ularni o‘zgartiruvchi va hisoblash natijasini boshqa qurilmaga uzatuvchi operatsion blok hisoblanadi.

AMQdagi amallar

AMQda bajariladigan amallarni quyidagi guruxlarga bo‘lish mumkin:

-ikkilik sonlar ustida amallar

-o‘n oltilik sonlar ustida amallar

-o‘nlik arifmetika

-indeks arifmetikasi

-mantiqiy amallar

Zamonaviy hisoblash mashinalari yuqorida ko‘rsatilgan barcha amallarni bajaradi. Boshqa hisoblash mashinalari, masalan kichikEXM, mikroEXM, maxsus mashinalar ba’zilari qo‘zg‘aluvchi vergulli sonlar bilan ishlamasa, ba’zilari o‘nli arifmetika bilan ishlamaydi, ba’zilari esa alfavit-raqamli maydonlar bilan ishlay olmaydi. Bu operatsiyalar maxsus poprogrammalar yoyordamida bajariladi.