Асалари танасининг ички тузилиши асалариларнинг овқат хазм килиши



Download 194,54 Kb.
bet2/2
Sana11.03.2022
Hajmi194,54 Kb.
#489695
1   2
Қон айланиш системаси Ариларнинг кони рангсиз плазма кўринишидаги суюклик бўлиб, унда рангсиз кон таначалари - гемоцитлар сузиб юради. Ари конида кизил кон таначалари (эритроцитлар) бўлмайди ва кон тўкималарига кислород ташиш вазифасини бажармайди. Шунинг учун қам арининг кони умурткали \айвонлар конидан фаркланиб, гемолимфа деб номланади. Қон бутун танадаги тўкималарга керакли озик моддаларни етказиб туради, шу билан бирга кон ўзига тўкималарда оксил модда алмашиш таъсирида косил бўлган чикинди - тана учун керак бўлмаган моддаларни олиб, буйрак вазифасини бажарувчи мальпигиев найчаларга узатади. Гемолимфа танада доимий равишда осмотик босимни ушлаб туради (бу босим танада озука модлалари суюклик таъсирила суюлиши натижасида вужудга кслгам босим). у тўкималарда нордон хусусиятларни саклаб гурали ва тўкималараро газ апмашинишида катнашади. Қон бутун тана бўйлаб харакатланиб, ари танасини битта тўлиқ органнзмга туташтирали.
Аршшнг конидаги рангсиз кон таначалари танани химоя кнлиш. яъни у бактерияларни ўраб олиб, ўлган тўкималарни хамда танага кириб колган кераксиз нарсаларни эритиб сўрнлтнрнб юборали. Коннинг бу фаолиятни бошкаришига фагоцитоз холати (яъни тўкимапарнинг ютилиши) деб аталади. Кон ўз вазифаларини бажариши учун у бутун тана
бўилаб харакатланиши керак. Бу ишни ари корин кисмининг
бсл тарафила жойлашган беш камерали юрак бажаради. Най-
Асалариларнинг нафас олиши. Арилар танасида ҳамма тўкималарда керакли озик моддалари кислород билан бирикиб, модда алмашиш жараёни кечади. Углевод ва ёғлар парчаланаётганда иссиклик ажралиб чикади, мана шу иссиклик ҳисобига арилар нормал ҳаёт кечиришни давом эттирадилар. Оксил моддалар парчаланганда СО2, ва Н2О дан ташкари сийдик кислотаси ҳамда тузлар ажралади. Арилар нафас олаётган пайтда бутун тўкималарга кислород боради ва пар ҳолатидаги сув ҳамда карбонат ангидрид гази танадан чикариб юборилади. Ариларнинг кони кислород ташимаганлиги сабабли уларнинг таналари майда трахея найчалари билан копланган бўлади. Мана шу майда трахея найчалари оркали кислород хамма тўкималарга бориб етади.
Ари танасининг ён тарафида махсус нафас олиш тешикчалари бўлиб, бу тешикчалар мураккаб тузилишга эга. Ариларнинг кўкрак қисмида уч жуфт, корин кисмида олти жуфт нафас олиш тешикчаси бўлиб, мана шу нафас олиш тешикчалари оркали кислород аввал махсус тукчаларга эга бўлган камерага тушади ва шу ерда тозаланади, сўнгра найчалар оркали ҳаво копчаларига узатилади. Нафас олиш аппаратида махсус клапан бўлиб, керак пайтда клапан ёпилиб, кислород ариларнинг танасига кирмайди ҳам, чикармайди ҳам. Махсус нафас олиш тешикчаларидан калта йўгон найчалар оркали ҳаво копчасига туташган. Ҳаво копчаси тўпланган ҳаво сакланадиган камера ҳисобланади. Ҳаво копчасидан эса кўп сонли майда трахея найчалари ҳамда жуда майда найчасимон ҳаво йўллари кетган бўлиб, охири майда-майда трахеолачалар трахея тўкималари оркали туташади.
Download 194,54 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish