Асосий саволлар

• 1-мавзу:

• “Цивилизация” тушунчаси.
• Унинг таърифи ва ўзига
• хос сифатлари

Асосий саволлар:

• XVIII – XIX асрда Европа фан оламида цивилизация тушунчасининг юзага келиши.
• Цивилизациянинг тармоқлари ва кўп қирралилиги
• Цивилизация ва маданият

Мавзуга оид таянч тушунча ва иборалар:

• Маданий тараққиёт, цивилизация, А.Фергюссон, Л.Морган, М.Вебер, О. Шпенглер, А.Тойнби, Ф.Бродель, Данилевский, К.Ясперс, П.Сорокин, С.Хантингтон назариялари, тарихни ўрганишга формацион ва цивилизацион ёндашув, синтетик ёндашув, цивилизациянинг босқичли ва локал назариялари.

• Цивилизация

• Кенг маънода - онгли мавжудотлар мавжудлигининг ҳар қандай шакли. Цивилизация маданият сўзининг синоними сифатида, кўпинча моддий маданият маъносида ҳам қўлланилади. Цивилизациянинг яна бир маъноси маданиятнинг замон ва маконда чегараланган тарихий типи (Миср цивилизацияси, Месопотамия цивилизацияси ва б.). Цивилизация фанда ёввойилик ва ваҳшийликдан кейинги ижтимоий тараққиёт босқичи сифатида таърифланади.

• Цивилизация сўзи лотинча сuvil -фуқароликка, давлатга, шаҳарга тааллуқли маъноларини англатувчи ўзакдан келиб чиққан.

«Цивилизация» тушунчаси «маданият» тушунчаси билан айнанлаштирилиб, маданий, маънавий, инсоний ресурслардан оптимал фойдаланишини, шунингдек индивиднинг жамиятда тўлақонли ўрин эгаллашини характерлайдиган идеал ҳолат назарда тутилиши таъкидланади [3]. Бунга кўра «цивилизация» – ҳамма интилиш керак бўлган «идеал» сифатида намоён бўлади. Маданият эса жамиятнинг цивилизация идеали сари ҳаракатланишидаги муайян ҳолатларни ёки тараққиёт босқичларини ифодаловчи тушунча сифатида талқин этилади.

• «Цивилизация» тушунчаси «маданият» тушунчаси билан айнанлаштирилиб, маданий, маънавий, инсоний ресурслардан оптимал фойдаланишини, шунингдек индивиднинг жамиятда тўлақонли ўрин эгаллашини характерлайдиган идеал ҳолат назарда тутилиши таъкидланади [3]. Бунга кўра «цивилизация» – ҳамма интилиш керак бўлган «идеал» сифатида намоён бўлади. Маданият эса жамиятнинг цивилизация идеали сари ҳаракатланишидаги муайян ҳолатларни ёки тараққиёт босқичларини ифодаловчи тушунча сифатида талқин этилади.
• М.Вебстер луғати