Atmosferaning radiatsiya va issiqlik rejimi. Yer sirtining quyosh nurlari bilan yoritilish davomiyligi


Iqlimning ta'rifini bering. Mahalliy va global iqlim nimani anglatadi?



Download 482,9 Kb.
bet7/14
Sana16.03.2022
Hajmi482,9 Kb.
#498479
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14
Bog'liq
1-seminar.Q.I Jo\'rayev T.D

Iqlimning ta'rifini bering. Mahalliy va global iqlim nimani anglatadi?

Iqlim - bu tizim orqali o'tadigan davlatlarning statistik ansambli: gidrosfera → litosfera → atmosfera bir necha o'n yillar. Iqlim odatda uzoq vaqt davomida (bir necha o'n yilliklar tartibida) ob-havo o'rtacha qiymati, ya'ni iqlim o'rtacha havo deb tushuniladi. Shunday qilib, ob-havo ba'zi xususiyatlarning (harorat, namlik, atmosfera bosimi). Havoning iqlim normasidan chetga chiqishini iqlim o'zgarishi deb hisoblash mumkin emas, masalan, juda sovuq qish iqlimning sovishini anglatmaydi. Iqlim o'zgarishini aniqlash uchun atmosfera xususiyatlarini uzoq yillar davomida o'n yilga ajratish muhim ahamiyatga ega.
Meteorologik tarmoq nimadan iborat? Meteorologik stansiyalarda kuzatuv dasturi nima? Meteorolog va ical tarmoq , bitta dastur bo'yicha kuzatuvlar olib boradigan meteorologik stansiyalar majmui va ob-havoni, iqlimni o'rganish va boshqa amaliy va ilmiy muammolarni hal qilish uchun qat'iy belgilangan muddatlar doirasida.
Ob-havo stantsiyasi meteorologik o'lchovlar (ob-havo kuzatuvlari) uchun turli xil vositalar to'plamidir.
Analog va raqamli meteorologik stansiyalar mavjud.
Klassik (analog) ob-havo stantsiyasida:
  • havo va tuproq haroratini o'lchash uchun termometr


  • bosim o'lchagichi


  • namlik o'lchash uchun higrometre


  • shamol tezligini va yo'nalishini o'lchash uchun anemorumbometr (yoki vane)


  • yog'ingarchilik miqdori


  • suyuq yomg'ir davri mobaynida yomg'irni doimiy ravishda qayd etish uchun pluviograf


  • havo harorati doimiy ro'yxatga olish uchun termograf



Asosiy turdagi meteorologik stansiyalarda quyidagi meteorologik qadriyatlar qayd etiladi:
Yerning yuzasidan 2 metr balandlikdagi havo harorati;
Atmosfera bosimi;
Namlik - havodagi suv bug'ining qisman bosimi va nisbiy namlik;
Yer yuzasidan 10-12 m balandlikdagi havo shamolning gorizontal harakatlanishi (uning tezligi o'lchanadi va shamolning zarbalari aniqlanadi);
Bulutlardan yog'ingarchilik miqdori, ularning turlari (yomg'ir, chayqala, qor va h.k.);
Bulutlilik - osmonning bulut qoplash darajasi, xalqaro tasnif bo'yicha bulutlar turlari, er yuzasiga yaqin bulutlarning pastki chegarasi;
- er yuzasida va ob'ektlarda (shudring, sovuq, muz va hokazo) hosil bo'lgan turli yog'ingarchiliklarning mavjudligi va zichligi, shuningdek, tuman;
Gorizontal ko'rinish - bu ob'ektlarning konstruktsiyalari endi farq qilmagan masofa;
Quyoshning davomiyligi;
Tuproq yuzasida va tuproqdagi bir necha chuqurlikdagi harorat;
Tuproq yuzasi holati;
Qor qoplamining balandligi va zichligi.
Ba'zi stantsiyalarda suv sathidan yoki tuproqdan suv bug'lanadi.
Meteorologik va optik hodisalar ham qayd qilinadi: blizzards, squors, tornadoes, bulutlar, chang bo'ronlari, momaqaldiroq, sokin elektr toklari, shamol, yomg'ir, yulduzlar, mirajlar atrofida aylanalar va tojlar.
Sharon meteorologik stansiyalarida kuzatuvlar suvning harorati va suv yuzasining buzilishi bo'yicha ham amalga oshiriladi. Kemalarda kuzatuvlar dasturi quruqlik stansiyalarida kuzatuvlardan faqatgina batafsil ravishda farq qiladi. Masalan, agrometeorologik, aviatsiya va boshqalar kabi maxsus ishlab chiqarish profilidagi stantsiyalarning ishlash dasturi dasturning o'ziga xos xususiyatlari, milliy iqtisodiyotning tegishli sektori (qishloq xo'jaligi, aviatsiya va boshqalar) bilan bog'liq qo'shimcha kuzatuvlarni o'z ichiga oladi.
Har bir kuzatuv davrida barcha meteorologik qadriyatlar kuzatilmaydi. Misol uchun, yomg'ir kuniga to'rt marta, qorning kuniga bir marta chuqurligi, qor zichligi - besh yoki o'n kun davomida bir marta o'lchanadi.
Meteorologik stansiyalar bilan bir qatorda kuzatuvlar faqat yog'ingarchilik va qor qoplami bo'yicha amalga oshiriladigan juda ko'p meteorologik postlar tarmog'i mavjud, chunki bu miqdordagi taqsimotni baholash uchun yanada zichroq kuzatuvlar tarmog'i zarur.
Rassvetlar va bir qator maxsus stantsiyalarning kuzatuv dasturlari orasida quyosh nurlanishining kuzatuvlari, er usti nurlari va er yuzasining va suvning aks sado beruvchi xususiyatlari; sirt havo qatlamining turli balandliklarida harorat va namlikning kuzatuvlari (gradient kuzatish); havoda chang, kimyoviy aralashmalar, radioaktiv mahsulotlarni va hokazolarni o'lchash; havo ionizatsiyasi bo'yicha atmosferadagi elektr kuzatuvlari, ya'ni. uning tarkibidagi elektr zaryadlangan zarrachalar va atmosferaning elektr maydonini o'lchashdan yuqoriroqdir.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish