Атроф-муҳитдаги иссиқликни қайта ишлаш имконини берувчи иқлим ускунаси сифатида

Иссиқлик манбаси – тупроқ коллектори
Ёпиқ контур саналади. Икки турга бўлинади – горизонтал ва вертикал.
Горизонтал тупроқ коллектори

2 – 2,5 метр чуқурликда қазилган ҳандаклар ёки 2,5 – 3,5 метрли зовурлардаги тупроқ қатламидан иссиқликни йиғиш учун 0,7 – 0,8 метр оралиқда пластик қувурлар ётқизилади. Тупроқда ташкил қилинган қувурлар орқали этиленгликол қоришмаси айланиб юради. У тупроқдан иссиқликни олади ва иссиқлик насосоига қайтади, ундан сўнг иссиқликни буғлатгичдаги фреона узатади. Совуган қоришма тупроқли коллектор қувурларига қайтади, бу жараён қайта такрорланади.
Ютуқлари:
Кўп йиллик фойдаланиш давомида иссиқлик миқдорининг мавжудлиги ва камаймаслиги
Дастлабки иссиқлик ташувчини фильтрлаш тизимига эҳтиёж йўқлиги
Айлантирувчи насоснинг ишлаши учун электр энергияси сарфига кичик ҳаражат.
Камчиликлари:
Ер қазиш ишларини олиб бориш учун катта майдон талаб этиши – 2 – 2,5 метрли зовур қазиш учун.
Қувур жойланган тупроқ ҳароратининг пастлиги (0⁰С – +1⁰С). Бунинг оқибатида иссиқлик насоси самара коэфициенти пасаяди.
Олинган иссиқлик қуввати бир квадрат метр ер контури учун камлиги (20 Вт)
Вертикал тупроқ коллектори

Геотермал зондлар ўрнатилган вертикал қудуқларга эга вертикал тупрроқ коллекторининг ташқи контурни ташкил қилиш учун зарур миқдорда 75-100 метрли ички қувурсиз қудуқлар қазилади. Ҳар бир қувурга мос узунликдаги зондлар тушурилади, шундан сўнг цемент-қумли қоришма билан тўлдирилади. Геотермал зонд – бу ичида этиленгликол моддаси айланувчи U шаклидаги полиэтиленли қувурдир, у тупроқнинг чуқур қатламларидан паст салоҳиятли иссиқликни олишга мўлжалланган. Барча зондлар иссиқлик насосининг йиғилиб-сочилувчи коллектори билан улаш йўли орқали бирлаштирилган. Тупроқнинг музлаб қолиши ва олинадиган иссиқлик энергиясини ошириш учун қудуқлар ковланаётганида улар орасида 5-7 метр масофа қолдирилиши керак.
Ютуқлари:
Кўп йиллик фойдаланиш давомида иссиқлик миқдорининг мавжудлиги ва камаймаслиги
Дастлабки иссиқлик ташувчини фильтрлаш тизимига эҳтиёж йўқлиги
Айлантирувчи насоснинг ишлаши учун электр энергияси сарфига кичик ҳаражат.
Зовур ташкил қилиш зарурати йўқлиги
15 м чуқурликда барқарор иссиқлик (8⁰-10⁰С) мавжудлиги – бу иситиш мавсумида иссиқлик насоси юқори самарадорликда ишлашини таъминлайди.
Тупроқ турига қараб 1 метрли тупроқ зондида олинган иссиқлик 100 Вт ни ташкил этади. Бу тупроқ иссиқлик алмаштириш умумий узунлиги ва ковлаш ишларини камайтиради.
Камчиликлари:
Катта ҳажмли қазиш ишлари
Катта қувватли иссиқлик насослари учун алоҳида қудуқларнинг оралиғи 5-6 метр бўлган ташқи контурни ташкил қилиш учун катта майдон талаб қилиниши.