Aylanma jismlar. Slindr, konus, sfera

Aylanma jismlar. Slindr, konus, sfera.

Bajardi: Abdumalikova Gulchiroy BT-202.

Reja:

1.Aylanma jismlar.

2. Slindr.

3. Konus.

4. Sfera.

AYLANMA JISMLAR

• Agar aylanma sirtni o‘q deb ataluvchi to‘g‘ri chiziqqa perpendikulyar bo‘lgan parallel ikkita tekislik bilan kessak aylanma sirt va doira bilan chegaralangan aylanma jism hosil bo‘ladi (1- chizma).
• - aylanma jismning o‘qi, jismning egri sirti aylanma sirt deyiladi.
• Aylanma sirt parallel tekisliklar bilan kesilsa, kesim doiralardan iborat bo‘ladi.

SILINDR

• Silindr (qadimgi yunoncha: κύλινδρος — val, gʻal-tak):
• Silindrik sirt va ikkita parallel tekislik bilan chegaralangan jism. Parallel tekisliklarning silindrik sirt bilan chegaralangan qismlari Silindrning asoslari deb ataladi. Agar Silindrning asoslari doiralardan iborat boʻlsa, bunday Silindr doiraviy Silindr deyiladi. Silindrni chegaralovchi silindrik sirtning parallel tekisliklar orasidagi qismi silindrning yon sirti deyiladi. Agar silindrik sirt yasovchilari Silindr yasovchisiga perpendikulyar boʻlsa, u toʻgʻri Silindr deb ataladi.

• O‘q atrоfida unga parallеl bo‘lgan to‘g‘ri chiziq aylantirilsa, silindrik sirt hоsil bo‘ladi. U o‘qqa perpendikular ikkita parallеl tеkislik bilan kеsilsa ular оrasida silindrik jism hоsil bo‘ladi
• Teorema. Silindr o‘qiga perpendikulyar tekislik uning yon sirtini asos aylanasiga teng aylana bo‘yicha kesadi.
• Silindrga ichki chizilgan prizma deb shunday prizmaga aytiladiki, uning asoslari silindrning asoslariga ichki chizilgan teng ko‘pburchaklardan iborat. Uning yon qirralari silindrning yasovchilari bo‘ladi

KONUS

Konus (aniqrog‘i doiraviy konus ) deb shunday jismga aytiladiki, u doira – konus asosidan, shu doira tekisligidagi yotgan nuqta-konusning uchidan va konusning uchini asosining hamma nuqtalari bilan tutashtiruvchi kesmalardan iborat bo‘ladi (-chizma). Konus uchini asos aylanasi nuqtalari bilan tutashtiruvchi kesmalar konusning yasovchilari bo‘ladi. Konusning sirti asosidan va yon sirtidan iborat.

Konusning o’qiga perpendikulyar tekislik undan kichik konus ajratadi. Qolgan qismi kesik konus deyiladi.

Kesik konus

SFERA

• Sfera (qadimgi yunoncha: σφαῖρα) — barcha nuqtalari fazoning biror O nuqtasidan bir xil R masofada yotadigan berk sirt, O nuqta Sfera markazi, Sfera markazini uning biror nuqtasi bilan tutashtiruvchi R kesma Sfera radiusi deyiladi. Sfera markazidan oʻtuvchi tekislik uni katta aylana boʻylab kesadi. Sferaga oʻtkazilgan urinma tekislik urinish nuktasiga oʻtkazilgan radiusga tik boʻladi. Yuzi 4πR2 ga teng. Fazoning Sfera bilan chegaralangan va uning markazini oʻz ichiga olgan qismi shar deyiladi. Sharning hajmi V — 4/3πR3 formula bilan ifodalanadi.

Etiboringgiz uchun RAHMAT!!!

• Etiboringgiz uchun RAHMAT!!!