Б. М. Умаров, Ш. С. Шойимова


Барцарор салбий эмоциялар ту сиги



Download 11,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet159/240
Sana20.03.2022
Hajmi11,32 Mb.
#504309
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   240
Bog'liq
kasbij psixologiya Shoyimova

Барцарор салбий эмоциялар ту сиги
 
хам шахслараро ва касбий 
мулокот жараёнини кийинлаштирувчи жиддий омил булиши мумкин. 
Эмоциялар (хис-туйгулар) - инсон мулокотини бошкдрувчи асосий 
жихатлардан биридир. Улар сухбатдошни танлашга таъсир этади, мулокот 
усулларини ва воситаларини белгилаб беради. Баркарор салбий хис- 
туйгуларгина мулокотда психологик тусик яратиши мумкин. Бундай 
эмоцияларга азоб чекиш, газаб, нафратланиш, жирканиш, куркув, уялиш ва 
айб сезиш (америкалик психолог олим ЬСИзарднинг таснифига биноан) 
киритилади.
Азоб чекиш
тушкунликка тушиш, рухий тушкунлик, ёлгизлик, 
эмоционал бегоналашиш каби сезилади. Унинг новербал намоён булиши 
купинча тепага кутарилган ва узаро якинлашган кошлар, пешонадаги 
кундаланг ажинлар, огиз учлари пастга огиши, юз тунддашиши, гамгин 
овоз ва йиглаш оркали сезилади. Азоб чекишнинг одатдаги сабаблари 
укишда, ишда, мухаббат муносабатларида омадсизлик булиши мумкин. 
Гамнинг энг куп таркалган сабаблари - нимадандир (кимдандир) ажралиб 
колиш ёки уни олдиндан сезиш, севган кишисидан айрилиш, уз 
хислатларидан, узини-узи хурмат килишидан, ижтимоий макомидан 
(масалан, “гурухдаги энг яхши талаба” ёки “муайян фаннинг энг яхши 
укитувчиси") махрум булиш.
Мулоцотда азоб чекиш тусиги
атрофдагиларни идрок этишни бузиб 
курсатади: бошкаларнинг хурсандчилиги, муваффаккияти огрик ва хасад
куролмасликни келтириб чикариши, худбинликни (узига ачиниб) ёки 
аксинча, альтруизмни тугдириши мумкин. Яъни, кимнингдир олдидаги айб
190


туйгусини йук килиш учун (купрок “рах,бар-одций ходим”, “ходим- 
хамкасб”, “укитувчи-талаба” мулокот йуналиши буйича юзага келади). Уни 
юпатиш эса сухбатдошнинг жахли чикиши ёки аффектив агрессия 
шаклидаги жавоб реакциясига олиб келиши мумкин.
Раза б тусиги
энг мухим эхдиёжни кондиришдаги кутилмаган 
тусикдарга: ёкимли машгулотни тухтатиш ва номакбул хулк-атворга 
мажбур килишга, хакоратга, асоссиз хафа килишга жавобан тугилади. Еазаб 
салбий модаллик эмоциялари кечинмасининг чукурлигидан далолат беради. 
Ташки узини тутиш даражасида бу хумрайиш ва чимирилган кош, тиш 
гижирлаши ёки огизни зич юмиш шаклида ифодаланади. “Кон кайнайди”, 
юз ёниб, мушаклар кучанади, нафас олиш тезлашади. Хафа булган 
кишининг нутки узилиб-узилиб, тезлашади, овози баландлашади, ёки 
аксинча, киши “тиш орасидан” секин гапиради. Купинча кул мушти 
тугилади, бу кишининг агрессив ниятидан далолат беради.
Билдирилаётган 
маълумотни 
англаб 
етишга 
халал 
берувчи 
сухбатдошнинг монотон нутки, унинг паразит сузларни куп гапириши
тушунарсиз (махсус) атамаларнинг куплиги туфайли юзага келадиган 
хиралиги турли интенсивлик даражасидаги 
аччицланишга
сабаб булиши 
мумкин. Масалан, махсус атамалар ута куп учрайдиган укитувчининг 
тезлашган нутки тингловчиларга (талабаларга) уни ёзиб олишга имкон 
бермайди, бу хам ахамиятли эхтиёжни кондириш йулидаги тусик булиб, 
асосли газабни чикариши мумкин.

Download 11,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   240




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish