Biogeografiya kk

Do’n’gelek qurtlar tipi.  Bul tip wa’killeri ju’da’ ha’r qıylı ortalıqlarda-okean ha’m ten’iz 
ultanında (ekvatordan arktika g’a shekem). Tek bentos wa’killeri emes, plankton wa’killeri de 
bar. Dushshı suwlarda, topıraqta ushırasadı. Olar barlıq shiriw protsessinde qatnasadı. 
Nemertinler tipi. Barlıg’ı ten’iz qurtları bolıp ko’pshiligi ortasha ha’m suwıq suwlarda 
ju’da’ siyrek tropik suwlarda jasaydı. Bular taslı ha’m qumlı litoraldın’ jasawshıları. Ayırımları 
krab ha’m mollyuskalarda parazitlik etedi. Tek bir tuwıstın’ tu’rleri g’ana da’rya ha’m ko’llerde 
jasaydı. 
Saqıynalı qurtlar tipi. Ko’p qılshıqlı qurtlar klasının’ wa’killeri ten’izde jasaydı. 
Ayırımları 8000 m teren’likte otırıp tirishilik etedi. Ayırım tu’rleri ishki suwlarda (mıs Baykalda) 
jasaydı. Az qılshıqlı qurtlar dushshı suwlarda yamasa topıraqta, ju’da’ siyrek ten’izde tirishilik 
etedi. Ha’r bir gektarda jawın qurtları 10-30 t topıraqtı qayta iyleydi. 
Piyavkalar-erkin jasawshı jırtqıshlar yamasa ektoparazitler-ten’izlerde, ishki suwlarda, 
siyrek topıraq u’stinde jasaydı (ıg’allı tropikalıq tog’aylarda jer u’sti omırtqalı haywanlarg’a 
ha’m adamlarg’a topılıs jasaydı). 
Saqıynalı qurtlardın’ basqa klasının’ wa’killeri-ten’izde otırıp tirishilik etedi.
Mshankalar tipi-ten’izlerde siyrek dushshı suwlardın’ tu’binde ha’m suw astı zatlarında 
tirishilik etedi.
Đ
yin ayaqlılar tipi-o’lip joq bolıp baratırg’an organizmler. Qazılma tu’rlerden 10000 ı 
belgili. Ha’zirgi iyin ayaqlılar eki qaqpaqlı baqanshaqlarda tirishilik etedi. Bular bentos, ten’iz 
formaları bolıp ha’r qıylı teren’likte jasaydı. 
Mollyuskalar tipi-ten’iz organizmleri bolıp, ko’pshiligi dushshı suwlarda jasaydı. Ayırım 
ten’iz mollyuskaları iyne terilerde parazitlik etedi. Ten’izlerde mollyuskalar bentos wa’kili 
sıpatında ko’zge ko’rinedi. Ten’iz ha’m ishki suwlarda olar bentostın’ ulıwma massasının’ 70-
90F in quraydı. Ten’izlerde ha’rqıylı teren’likte (4800 m ge shekem) qurıqlıqta ha’r qıylı klimat 
zonasında, tawlarda 5000 m biyiklikte jasaydı. Jer u’sti mollyuskaları uyqıg’a ketedi, arqada-
qısqı, qublada jaz ha’m qısqı. O’simlik jewshi tu’rleri menen birge jırtqısh tu’rleri de bar. Ayırım 
mollyuskalar u’lken razmerge iye. Ma’selen, ten’iz mollyuskası tridaknanın’ baqanshag’ı 1,35 m 
ge, 250 kg g’a iye. Gigant kalmarlar 18 m uzınlıqqa iye. 
Mollyuskalar arasında awıl-xojalıg’ı ushın zıyankesleri de bar, ma’selen ju’zim ulitkası. 
Ko’pshilik jalan’ash tu’rleri o’simlik ha’m zamarıqlarg’azıyan tiygizedi. Jemchugtın’ deregi 
esaplanadı. Ha’zirgi waqıtta Angliyada awqatqa jılına 2 mlrd ustritsa paydalanadı. Midiya, 
ju’zim ulitkası da awqatqa paydalanadı. 
Bas ayaqlı molyuskalardan karakatitsa, kalmar ha’m segiz ayaqlılar paydalanadı.