Birgalikda faoliyati

Mavzu: Kartografiyani, geoinformatikani va aerokosmik metodlarni o`zaro harakati “birgalikda faoliyati”
MUNDARIJA
Kirish: ASOSIY QISM……………………………………………………….....4
I BOB
(Mavzuning dolzarbligi, maqsadi va vazifasi…………………………………….4
1.1 Kartografiya va geoinformatika tushunchalari………..……………………7
1.2 Geodeziyaning topografik plan olish nazariyasi va praktikasi bilan bog’liqligi…………………………………………………………………………..9
1.3 Qadimiy va tarixiy Kartografiya va geoinformatika, yerning yumaloqliginining o’lchash ishlariga bo’lgan ta’siri ………………..………..11
1.4 Mahalliy o’lchovlarda plan olish shahobchalarini hosil qilish…………...18
II BOB
2.1 Ishning asosiy hisob kitob qismi.…………………………..………….…….22
2.2 Direksion burchaklarni hisoblash…….…………………………….………24
2.3 Koordinata orttirmalarini hisoblash….…….……………………..……….26


III BOB
3.1Aerokosmik usullarning geologik xaritalashda qo’llashning ahamiyati …28
3.2 Aerokosmik metodlarning eng zamonaviy turlari………………………...30
3.3. Geografik tadqiqotlarda aerokosmik xaritalash………………………….34
3.4Kartografiyada kosmosdan olingan tasvirlardan foydalanish…………….46
Xulosa…………………………………………………………….………………..48
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati…………………………………………..... .49
Kirish
Mavzuning dolzarbligi: Kurs ishi Mavzusining dolzarbligi doirasida quyidagilar belgilanadi:
- kishilarning kundalik hayoti va faoliyatida, jamiyatning iqtisodiy rivojlanishida, turli geografik tadqiqotlarda kartalarning o’rni alohida bo’lib yer yuzasidagi voqea va hodisalarning hududiy tarqalishi kartalarda ko’rgazmali tarzda tasvirlanishi o’rganiladi;
- geografik adabiyotlarda yer yuzasidagi voqea va hodisalar so’z bilan ifodalansa, geografik kartalarda maxsus belgi-modellar yordamida chizma usullarida tasvirlanishiga e’tibor qaratiladi;
- geografik kartalarning asosini topografik kartalar tashkil qilishi, biror hududning geografik kartasini tuzish uchun, o’sha hududning topografik plani va kartasining tuzilishi belgilanadi;
- joyning topografik kartasini tuzish uchun kartaning negizi hisoblangan geodezik asos bo’lishi, bu orqali yerning shakli, kattaligi va boshqa o’lchamlari aniqlanadi, so’ngra topografik kartaning asosi yaratilishi, geodezik asosning yuzaga kelishi mazmun jihatidan o’rganiladi.
Ushbu kurs ishining maqsadi: Mamlakatimizda qishloq xo’jaligini rivojlantirishda planli-kartografik mahsulotlar katta ahamiyatga ega bo’lib, yer tuzish tashkilotlari yerdan oqilona foydalanish masalalarini yechishda ulardan keng foydalanadi. Barcha yer toifalarining doimiy hisobini olib borish, yer tuzish lo­yihalarini ishlab chiqish, yerdan foydalanish hamda almashlab ekish dalalari chegaralarini belgilash, aholi turar joylari, yo’llar, sug’orish tarmoqlari va boshqalarni joylashtirishda plan hamda kartalar asos bo’lib xizmat qiladi. Yerlarni sug’orish va ularning zaxini qochirish, tup­roq eroziyasiga qarshi kurash tadbirlarini va bosh­qa shu kabi masalalarni planli-kartografik hujjatlar yordamida amalga oshiriladi. Agrotexnik qoidalarga oid ko’p masalalarni yechish uchun ham tuproq, relef, o’simlik qoplami, suv havzalari tasvirlangan plan­li-kartografik hujjatlar bo’lishi lozim. Planli-kartografik hujjatlar mamlakat mudofaasi uchun ham zarur. Shuning uchun geodeziya fanini chuqurroq o’rganish natijasida oliy, amaliy va kosmik geode­ziya kabi sohalar muhim ahamiyatga ega. Yerning shakli va o’lchamlarini aniqlash, geodeziya tayanch tarmoq­la­rini qurish hamda uning katta qismida bajariladigan yuqori aniq­likdagi geodezik ishlarni amalga oshirishda, yer­ning ichki kuchi ta’sirida yer po’stining siljishini o’rganish va bosh­qa shu kabi yuqori aniqlikda bajarish talab qilinadigan geode­zik ishlar oliy geodeziyaning o’rganish vazifasiga kiradi. Amaliy geodeziyada turli injenerlik inshootlar o’rnini qidi­rish, loyihalash, joyga ko’chirish, ularni qurish jarayonida geodezik o’lchash­­lar bilan ta’minlash, bino hamda inshootlar deformatsiyasini o’lchash va boshqa shu kabi ishlar amaliy jihatdan yuqoriligi bilan ajralib turadi. Kosmik geodeziya — oliy geodeziyaga doir ilmiy masalalarni Yer suniy yo’ldoshlarini, Oy, planetalar va turli kosmik uchish appa­rat­larini kuzatish orqali yechish yo’llarini o’rganadi.