Bobur lirikasi

Lirik merosi «Qobul

Lirik merosi «Qobul

devoni» (1519)ga,

1528-29 yillarda

«Hind devoni» ga

jamlangan. To`liq

devon tuzgani haqida

ma`lumot bor.

She`rlarining umumiy

hajmi 400 dan ortadi.

Shundan 119 g`azal,

231 ruboiy va tuyuq,

qit`a, fard, masnaviy kabi

janrlarda asarlar yaratilgan

She`rlarini mavzu jihatidan oshiqona, ta`limiy, tasavvufiy, hasbi hol kabi turlarga ajratish mumkin. Bobur she`riyati intellektual qalb izhori sifatida arqoqlidir. Uning asarlari samimiy, ravon, usluban tugal va mushakkaldir. Bobur ruboiy janrini turk adabiyotida dunyoga olib chiqqan shoirdir.

Bobur she’riyati.

 

Boburning o’zbek tilidagi devoniga 120 ga yaqin g’azal, 210 ruboiy hamda qit’a, fard, tuyuq, masnaviy-nomalar, muammo va masnu’lar o’rin olgan. Ular orasida son jihatidan ko’pchilikni g’azal va ruboiylar tashkil etadi.

Boburning lirik she’rlari an’anaviy g’azal, ruboiy, tuyuq, fard va boshqa janrlarning shakliy xususiyatlarini davom ettirishi bilan bir qatorda o’ziga xos ayrim xususiyatlarga ham ega. Bulardan biri ko’pchilik g’azallarning 5-7 baytlik bo’lishidir. Ruboiylarda taxallusni ko’proq ishlatish kuzatilsa, tuyuqlarda esa ba’zan qit’a shaklida qofiyalanishlar ham uchraydi. Masalan:

Qilmasa ul oy nazar manga ne tong?

Tengri tole’ chun manga yorotmadi.

O’qi yorar erdi ko’nglum dardini,

Netayin, ko’nglum uchun, yor otmadi.

(Bobur. Devon, 106-bet).