Boshqaruv hisobi ob’yektlari. Boshqaruv hisobining metodi

Inventarizatsiya o‘tkazish – obyektning aniq bir davrga haqiqiy holatini aniqlash usulidir. Shuningdek, hisobga olinmagan moddiy ne’matlar, yo‘qotishlar, yetishmovchiliklar va talon-taroj hamda hisobot raqamlaridan og‘ishlarni hisobga olish usulidir. Inventarizatsiya o‘tkazish moddiy ne’matlarning to‘liq saqlanishiga imkon beradi, ulardan foydalanishni nazorat qiladi, hisob ma’lumotlarining to‘liq va haqqoniy bo‘lishini ta’minlaydi.
Nazorat qiluvchi schyotlarni baholash, guruhlash va umumlashtirish – obyekt to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ma’lum belgilarga asosan yig‘ish va kerakli tizimga solish usuli. Boshqaruv hisobi obyektlarini guruhlashtirishning asosiy belgilari quyidagilar hisoblanadi: ishlab chiqarish faoliyatining o‘ziga xosligi, xo‘jalik yurituvchi subyektning texnologik va tashkiliy tuzilmasi, boshqaruvning tashkil etilish darajasi.
Guruhlashtirilgan ma’lumot xo‘jalik yurituvchi subyekt faoliyati natijalarini baholash hamda operativ (tezkor) va strategik qarorlar qabul qilishda samarali foydalaniladi.
Nazorat qiluvchi schyotlar – yakuniy schyotlar hisoblanib, ulardagi yozuvlar ma’lum bir hisobot davrining yakuniy summalari bo‘yicha amalga oshiriladi. Nazorat qiluvchi schyotlar tizimi moliyaviy va boshqaruv hisobi o‘rtasida bog‘lovchi bo‘g‘in bo‘lib xizmat qiladi, shuningdek hisob yozuvlarini to‘g‘ri va to‘liq o‘rnatilishiga imkon beradi. Ombor hisobidagi kartochkalarda amalga oshirilgan yozuvlar operatsiyalarni ro‘yxatga olish daftarining xronologik yozuvlariga, barcha operatsiyalar natijalarini ifoda etuvchi materiallar nomlanishi va nazorat hisobi bo‘yicha yig‘ma vedomostlarga muvofiq kelishi lozim.
Xo‘jalik yurituvchi subyektni boshqarish tizimiga rejalashtirish, me’yorlashtirish va limitlashtirish ham kiradi.
Rejalashtirish – bozor sharoitlariga mos ravishda xo‘jalik yurituvchi subyekt imkoniyatlarini muvofiqlashtirishga qaratilgan uzluksiz siklli jarayon. U istiqboldagi muammolarni hal qilish bilan bog‘liq bo‘lib, ham umumiy, ham xususiy xarakterga ega bo‘lgan muqobil qarorlar tanlash uslublaridan foydalanadi. Rejalashtirish statistik tadqiqotlar va xo‘jalik faoliyati natijalari tahliliga asoslangan holdagina samarali bo‘lishi mumkin. Tahlil boshqaruv hisobi maqsadlariga muvofiq guruhlangan va qayta ishlangan ma’lumotlar asosida amalga oshiriladi.