Bozor mexanizmi

funksional talab, tovarning iste’molchilik sifatlarini taqozo etuvchi talab

nofunksional talab, iste’molchilik xarakteristikalaridan tashqari, boshqa omillarni ham taqozo etuvchi talab.

Ommaviy iste’mol samarasi deganda, tovarga bo‘lgan individual talabning oshib borishi natijasida unga bo‘lgan bozor talabi kengayib borishi tushuniladi. Ommaviy iste’mol insonlarni zamondan ortda qolmaslikka ijtimoiy doiraga mos kelishga intilishini ko‘rsatadi.

Snob samarasi ommaviy iste’mol qilinayotgan tovarga individual talabning qisqarishi tushuniladi. Bu samara iste’molchilarni ommadan ajra­lib turishga xarakat qilishida, individuallikka intilishida ko‘zga tash­lanadi. Kamyob san’at asarlari, qimmatbaho sport mashinalari va zamo­naviy kiyim-kechaklar snob tovarlari deyiladi. Ularni xarid qi­lish, ya­gona birlikdagi tovarlarga egalik qilish, individuallikka intilish hisoblanadi.